جۇبان مولداعاليدىڭ ولەڭدەرى
اقىننىڭ «جەڭەشە»، «جاعاڭدا تۇرمىن، جايىعىم»، «تۇسىمدە كوردىم، اناجان»، «مەن - قازاقپىن»، «حاتشىعا حات» سەكىلدى شىعارمالار بەرىلدى.
جەڭەشە
ارمىسىڭ-اۋ، ارمىسىڭ،
اينالايىن، جەڭەشەم!
بارمىسىڭ-اۋ، بارمىسىڭ،
اينالايىن، جەڭەشەم!
جارق ەتتىڭ-اۋ بىرىندەي
قوس ىرعايدىڭ، جەڭەشەم!
قۇشاق جايا جۇگىرمەي
توسىرقايسىڭ نەگە سەن؟
ەرتە كەپتى ەگدەلىك،
قوي، ەڭسەڭدى ءبىر كوتەر!
ەركە، كەپتى جەڭگەلىك
قىلاڭ بەرىگى ءبىر كەتەر.
راس، كۇلىم كوزىڭنىڭ
كۇنى توزىپ، ءتۇن قالعان.
وتكىزبەكشى-اۋ ءوز ءۇنىن
جىلدار اتتى سۇم جالعان.
سازدى، نازدى ءسوزىڭ جوق،
جانىڭ نەگە شالىقتى؟
سۇلۋلىقتىڭ ءوزى جوق،
جۇرتى عانا قالىپتى.
ۇمىتادى كوز قالاي
سەنى، سوناۋ كەلىنشەك؟
سەن بار جەرگە-بوزبالا-
وت باسساق تا كەلۋشى ەك.
سەن شاقىرساڭ ءتىل قاتىپ،
ودان ارتىق جوق شاتتىق:
قوي كۇزەتتىك ءتۇن قاتىپ،
ەگىن سالىپ، ءشوپ شاپتىق.
ءازىل، كۇلكى، ءان مەن جىر-
و دا سەن ەڭ، ەسىمدە.
جاس قاۋىمنىڭ ءسانى ەڭ ءبىر،
ساۋىق-سايران كەشىندە.
قىزدار قۇلپى سياقتى
قاتالداۋ ەڭ ازعانا.
شىر اينالعان شىراقتى
كوبەلەك ەك-بوز بالا.
ءوتتى-كەتتى دەمەسەڭ،
ءبارىن باستان كەشىردىك.
اتتەڭ، اتتەڭ جەڭەشەم،
جاسىتقان-اۋ جەسىرلىك.
نە جۇباتۋ ايتا الام،
ورالمايدى ولگەندەر.
جاستىق قايتپاس قايتادان،
وتكەن ءتۇس قوي ول كۇندەر.
جىلاشى ءبىر ەندەشە،
ماۋقىڭدى باس الدىمدا،
الدە مەنى، جەڭەشە،
تاني الماي قالدىڭ با؟
كوزىڭنەن جان اينالسىن،
ۇقتىم، ايتپا ءسوزىڭدى.
سەن ءبىر قازىر اينامسىڭ،
مەن دە كوردىم ءوزىمدى...
سوندا دا ۇشا جۇگىرمەي،
توسىرقايسىڭ نەگە سەن؟
جارق ەتتىڭ-اۋ بىرىندەي
قوس ىرعايدىڭ، جەڭەشەم!
جاعاڭدا تۇرمىن، جايىعىم
جاعاڭدا تۇرمىن، جايىعىم.
كەسەرمىن، سەنەن باس تانسا.
تۋعان جەر قايدان جاي ۇعىم.
وتان دا سودان باستالسا؟
جاعاڭدا ءوستىم، جايىعىم،
اناۋ ءبىر قايىڭ جاس تالشا.
كەشەرسىڭ كوزدىڭ ايىبىن،
ەرىكسىز بىرەر جاس تامسا.
مولدىرەپ تۇسكەن سول شىقتا
قانشاما نالا، ساعىنىش!
ءمولت ەتكەن وسى مونشاقتا
قانشا جول، قانشا سابىلىس!
جاقۇتتاي جالعىز تامشىدا
قانشاما باقىت، قۋانىش!
تۇرا الار قالاي جان شىداپ،
ورالسا جاستىق كۇنگە الىس؟
ادام دا، ءسىرا، بايقايمىن،
ۇلكەيگەن سايىن ساعىنىش.
تۇسىمدە تولقىن شايقايدى،
شايقايدى سەن دە ساعىم- قۇس.
ەكى اياق-ايرىق جولىمداي
كەزدەسۋ مەنەن ايىرىلۋ.
ەكى كوز، ەكى قولىمداي
قۋانۋ مەن قايعىرۋ.
دەسەڭ دە اقىن قارتايعان...
سەن ەمەي، كىمگە شاعىنام؟
وزەن دە بار عوي ورتايعان...
سوندا دا ونى ساعىنام.
سەزەسىڭ نەگە كۇرسىندىم،
سەزەسىڭ نەگە جىميدىم.
ۇعاسىڭ جۇرەك ءدۇرسىلىن،
كەلگەنىن قانداي جىلۋدىڭ...
جاعاڭدا تۇرمىن، جايىعىم،
قالاعا كىرگەن جارقاباق.
ءبىز بىلگەن سۋسىز ساي ىعىن
جايلاپتى جاسىل الما باق.
اناۋ عوي ءسىرا، حان توعاي،
جاڭا اتىن، كەشىر، بىلمەيمىن.
ءوتتى عوي مەنسىز تاڭ تالاي،
جاس تالعا جاتپەن بىردەيمىن.
ول تۇگىل، جاستىق دوسى دا
تانىماي ءوتتى، ءبىر قاراپ.
تۇراتىن كۇتىپ وسىندا
شارقاتىپ وتتاي بۇلعالاپ.
«سول قىز» دەپ كەسىپ ايتا المان،
كەمپىر عوي كوزدىڭ كورگەنى.
جىگىتتە جوق، دە مايتالمان،
تانىماي وتسە سول مەنى.
جۇبانىم دەشى، جايىعىم،
جاسىقسىڭ دەمە، جاس تامسا.
تۋعان جەر قايدان جاي ۇعىم،
وتان دا سودان باستالسا!؟
تۇسىمدە كوردىم، اناجان
تۇسىمدە كوردىم، اناجان
تۇسىمدە كوردىم، تۇسىمدە،
اناجان، سەنى تۇندە مەن.
اپپاق بوپ مارمار مۇسىندەي
الدىمدا تۇردىڭ ءۇندەمەي.
سەمگىسىن سۋسىز ماقتاداي،
قيىن-اۋ ءسىرا كور دەگەن!
قانداي ءبىر قاتال شاقتا دا
قايىسقانىڭدى كورمەپ ەم.
ءتۇسىندىم، انا، بۇگىن دە:
سەندەلسە سەندەي پەرىشتە،
جاقسى مەن جامان-ءبىر ىندە.
جالعان بوپ شىقتى پەيىش تە.
مۇڭايىپ تۇرسىڭ ماعان كەپ،
قينالۋ بار-اۋ تۇرىڭدە.
«شارشادى-اۋ، ۇلىم، مامام» دەپ.
شاعىنعان جوق ەڭ پىرىڭدە.
ايتقانداي سيقىن جالعانسىز:
«و دۇنيە قاراڭ ەكەن» دەپ،
ءوتسىن دەپ ۇلىڭ ارمانسىز،
جەر بەتىن جاقسى مەكەندەپ...
ساعىندىم سەنى، اق ماما،
سىرىم كوپ ساعان، ءسوزىم كوپ.
تۇسىمدە، وسى شاقتا دا،
ءبىر قۇشىپ كەتشى «قوزىم» دەپ.
سول سوزگە، ساعان بولام زار،
سۇيسە دە مەنى جار ىزگى.
اناسى ءتىرى ادامدار
جۇزدە دە بالا ءتارىزدى.
بىلەمىن جەلەپ-جەبەيسىڭ،
ولمەيتىن جۇرەك كۇشىندەي.
نەگە تەك ءلام-ميم دەمەيسىڭ؟
مىلقاۋسىڭ ءمارمار مۇسىندەي.
ءتىل قاتشى، ءبىر ءسوز جولداشى،
قوزىڭنىڭ وسى جانىن ۇق.
توقتاشى، عايىپ بولماشى،
قولىمدى سوزدىم جالىنىپ...
ويانا كەلسەم سول سوزدەن،
كورپەنى قۇشىپ جاتىرمىن.
ءۇي ءىشىن تەگىس ورگىزگەن
جارقىن تاڭ، جازعى جالتىر كۇن.
جاستىعىم ىلعال باسىمدا،
جۋعانداي شىعى دالامنىڭ.
كوزىمدى ءسۇرتىپ، قاسىمدا
شەشەسى وتىر بالامنىڭ.
مەن - قازاقپىن
(پوەمادان ءۇزىندى)
مەن - قازاقپىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن.
جورگەگىمدە تانىستىم مۇڭ تىلىمەن.
جىلاعاندا جۇرەگىم، كۇن تۇتىلىپ،
قۋانعاندا كۇلكىمنەن ءتۇن تۇرىلگەن،
مەن - قازاقپىن، اجالسىز انامىن مەن،
قۇرساعىما سىيدىرام دالانى مەن.
پاك ءسابيمىن بەسىكتە ۋىلدەگەن،
داۋىرلەرمەن قۇرداسپىن، دانامىن مەن.
مەن - جىگىتپىن، ايقاسقا، سىنعا اسىقپىن
جۇرەگى بار كەۋدەمدە شىن عاشىقتىڭ.
جانارتاۋداي جويقىنمىن جۇلقىنعاندا،
شارىقتاسام، قىران بوپ شىڭعا شىقتىم
مەن - قارا كوز سۇلۋمىن، سايتان قىزبىن
سايراي قالسام، تىلىمنەن بال تامعىزدىم.
سۇيەر بولسام، ومىردەي ولە ءسۇيدىم،
قاس باتىرمەن قايراسقام بالتام ءجۇزىن.
... تاڭبا-تاڭبا ءتانىمنىڭ تىرتىقتارى
قاتپارىنا قانشاما سىر تىقپادى؟
شەجىرەنىڭ بەتتەرىن اشار و دا،
وقي الساڭ كىتاپتاي، ءسۇرتىپ قانىن.
قان دا، كوزدىڭ جاسى دا سورىقپادى.
كۇرەڭىتتى كولدەردىڭ بورىقتارى.
ازاپ-قازاپ «اق تابان شۇبىرىندى».
الا توپان جوڭعاردىڭ جورىقتارى...
مال ايرىلدى داعدىلى جايلاۋىنان،
جەر ايرىلدى جارلى ەلدەن، بايلى اۋىلدان.
قىران بۇرىت اداستى مەكەنىنەن،
قىز جاڭىلدى سەرتتى ءسوز بايلاۋىنان.
...ۇلى امانات ەتەيىك ەركىندىكتى،
ەل قۇلدىقتى بىلمەسىن، جەر كۇڭدىكتى.
اڭسايمىن مەن، سەنەمىن، تۋادى ەرتەڭ
«قازاق بولۋ - زور باقىت» دەر كۇن ءتىپتى.
حاتشىعا حات
حاتشى جولداس، مەن سەنى كۇندەمەيمىن،
ماعان اقىل ايتقانداي كىم دەمەيمىن.
جاس بول الدە كارى بول - جولىڭ ۇلكەن-
شاقىرساڭ دا الدىڭا كۇندە، مەيلىڭ.
قىزىقپايمىن ورنىڭا. جالاقىڭا.
اتاق - اقشا نە مۇرات، سال اقىلعا.
قىزىقپايمىن ارناۋلى ماشيناڭا،
تاكسي كوپ قوي، جەتەدى سو دا اقىنعا.
بار - جوعىمەن، كۇرەسپەن قىزىق ءومىر،
ماعان ونىڭ جازى دا، كۇزى دە ءبىر.
قىزىقپايمىن كومەكشى قىزىڭا دا،
ونىسىز دا اقىننىڭ تۇزى جەڭىل.
شىن جەيمىز، مۇناناس كيىنەمىز،
راس، كەيدە قاسىمشا شۇيىلەمىز:
«ەرتەڭ ءتۇسىپ قالساق تا، حاتشى بولماي،
نەگە اقىن بولدىق دەپ كۇيىنەمىز».
جوق-جوق، بۇل جاي كوڭىلدىڭ كۇيى دەڭىز،
حاتشىلىق پەن اقىندىق - قيىن ەگىز،
وتىرا الماي ورنىمدا تۇسكەن ءوزىم،
قۇلاتساڭ دا وكىنبەن ۇيىمە قۇز.
سۇيسىنەمىن جۇگىڭە ارقاپاعان،
مەن دە ودان جىرىما ارقاۋ الام.
ساعان ءبارىن ايتادى قۋانىشىن؛
ساعان ءبارىن مۇڭ-شەرىن سارقادى ادام.
ءجۇرى جوق ەمەس ماعان دا مۇڭ شاعاتىپ،
پارمەندى دەپ ويلاي ما مۇنشا ما اقىن؟
سەبىم تيسە، تيەدى سەن ارقىلى،
سەن ارقىلى ولار دا شىن تاناتىن.
ءومىرىڭنىڭ كەتەدى دەنى ءىسىنس.
تىندىرساڭ عوي ءبارىن دە دەم ىشىندە!
ءوزىڭ ءۇشىن قىزارساڭ - ول ءبىر ءسارى،
جاۋاپتىسىڭ جىلاسام مەپ ءۇشىن دە.
كوز قارايعان جۇمىستا، شەكە تالعان،
كوزگە ءتۇسىن، جەرىم جوق جەكە اتالعان.
جاۋىزدىڭ دا ارىزىپ تىڭدايسىڭ سەن،
سىلقىتار ەم، مەن بولسام، جەتى اتادان...
جىلى ساۋلە سەكىلدى سەڭدى وياتىن،
ءار ۋاقىتتا ءسوزىڭ بار دەن قوياتىن.
سوندىقتان دا مەن ەمەس، سەن حاتشىسىڭ.
سوندىقتان دا سەن ەمەس، مەن عوي اقىن.
مەن دە سورلى ەمەسپىن وڭگەسىندە،
زيانى جوق، جۇرسە ەگەر بۇل دا ەسىڭدە،
بالكي، حاتشى بولارسىڭ ولگەنشە سەن.
مەن اقىن بوپ قالامىن ولگەسىن دە.