جالپى سايلاۋ: ۇلى بريتانيادا ءباس تىككەندەردىڭ باسى بالەگە قالدى
لوندون. KAZINFORM – ۇلى بريتانيادا بيلىك پارتياسى تاعى ءبىر بىلىققا باتىپ، ساياسي جانجالدىڭ ورتاسىندا قالدى. جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەر جالپى سايلاۋ كۇنىنىڭ وتەتىن ۋاقىتىن الدىن الا ءبىلىپ، ءباس تىككەن.
ولاردىڭ ينسايدەرلىك اقپاراتتى پايدالانىپ، تابىس تاپقىسى كەلگەنى ءمالىم بولدى. بىرنەشە ادام تەرگەلىپ، دەپۋتاتتىققا تۇسكەندەرى سايلاۋدان شەتتەتىلىپ جاتىر، دەپ حابارلايدى Kazinform-نىڭ تۇماندى البيونداعى ءتىلشىسى.
پارلامەنتتىك سايلاۋ 4-شىلدەدە وتەدى. بۇل تۋرالى كوپشىلىككە 22-مامىردا جاريا ەتىلدى. ناقتى وتەتىن كۇنى تەك ساناۋلى ادامعا عانا بەلگىلى بولدى. سودان ولار بۋكمەكەرلىك كەڭسەگە بارىپ، ءباس تىگىپ، بايۋدىڭ امالىن ىزدەپتى. ەلدە ساياسي بولجامدار جاساپ، ۇتىسقا قاتىسۋعا رۇقسات ەتىلگەن. ءبىراق قۇپيا ينسايدەرلىك اقپاراتتى الدىن الا ءبىلىپ، پايداعا كەنەلگىسى كەلەتىندەر زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرەدى. پرەمەر-مينيستر اشۋعا ءمىنىپ، كۇدىكتىلەردىڭ كىناسى تولىق دالەلدەنسە، پارتيا قاتارىنان بوساتاتىنىن كەسىپ ايتتى.
«ايىپتاۋلار تۋرالى ەستىگەننەن كەيىن مەن قاتتى اشۋلاندىم. ءبىز تاۋەلسىز ىشكى تەرگەۋدى باستاپ كەتتىك جانە كۇدىكتىلەردى تەكسەرۋ كەزىندە قىزمەتىنەن ۋاقىتشا بوساتتىق. پوليتسيا دا ىسكە ارالاستى. ەگەر ولاردىڭ ەرەجەلەردى بۇزعانى انىقتالسا، وندا، ارينە، زاڭ تالاپتارىنا سايكەس جاۋاپ بەرەدى. مەن كانىلىنىڭ پارتيادان قۋىلۋىن قاداعالايمىن»، - دەدى ۇلى بريتانيانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ريشي سۋناك.
قۇمار ويىندارى بويىنشا كوميسسيا جيىرماعا جۋىق دەپۋتاتتىڭ تەرگەلىپ جاتقانىن ايتتى. داۋلى ىسكە جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ، ريشي سۋناكتىڭ كومەكشىسىنىڭ جانە جەكە كۇزەتشىسىنىڭ دە قاتىسى بار ەكەندىگى انىقتالدى. ولار سايلاۋ كۇنىن سوزبالاڭعا سالىپ، جاريا ەتپەگەن پرەمەردىڭ جايباسارلىعىنان اقشا جاساعىسى كەلگەن بولىپ شىقتى.
«مەنىڭ ويىمشا، پرەمەر-مينيستر ەرتە باستان جىلدام ارەكەت ەتىپ، كوشباسشىلىق مىنەز تانىتۋى كەرەك ەدى. ال ول ءبىزدىڭ ماجبۇرلەگەنىمىزدى كۇتكەندەي. ءبىز ەرەجەلەردى بۇزاتىن، ءتىپتى ەلەمەيتىن كونسەرۆاتورلاردىڭ ەرسى قىلىعىنا ءجيى كۋا بولىپ كەلەمىز. مۇنى توقتاتىپ، تاريحتىڭ جاڭا پاراعىن اشۋىمىز كەرەك جانە ساياسات پەن ەلىمىزدى قايتا قۇرۋىمىز قاجەت»، - دەدى وپپوزيتسيالىق لەيبوريستەر پارتياسىنىڭ كوشباسشىسى كير ستارمەر.
كەيىنىرەك جانجالعا كونسەرۆاتورلار عانا ەمەس، لەيبوريستەردىڭ دە قاتىسى بار ەكەندىگى بەلگىلى بولدى. ساياسي پارتيالار تەرگەلىپ جاتقان كانديداتتاردى قولداۋدان تۇبەگەيلى باس تارتتى. جاڭا ساۋالناماعا سايكەس، شۋلى وقيعادان كەيىن كونسەرۆاتيۆتى پارتيانى قولداۋشىلاردىڭ سانى ءتىپتى تومەندەپ كەتتى.
«قايدا بەت العانىمىز مەن ءۇشىن بەيمالىم. بىزگە وزگەرىس قاجەت. سايىپ كەلگەندە، ءبىز لەيبوريستەر پارتياسىن تاڭدايمىز. ستارمەر ءوز ۋادەلەرىن ورىنداي ما، الدە وپپوزيتسيا بيلىككە كەلگەننەن كەيىن ونى باسشىلىقتان الىپ تاستاي ما، ول جاعى بەلگىسىز»، - دەدى لوندون تۇرعىنى.
«مەن مۇندا زاڭسىز ميگرانتتاردىڭ كۇن سايىن قايىقپەن ءجۇزىپ كەلگەنىن قالامايمىن. كونسەرۆاتورلار مۇنى توقتاتامىز دەدى، ءبىراق ساتسىزدىككە ۇشىرادى. لەيبوريستەر؟ ولاردىڭ بۇل باعىتتا نە ىستەي الاتىنىن ءتىپتى بىلمەيمىن»، - دەدى تاعى ءبىر قالا تۇرعىنى.
ريشي سۋناكتىڭ الدىڭعى ارىپتەستەرى ابىرويدان ايىرىلدى. بوريس دجونسون كارانتين كەزىندە داۋنينگ ستريتتە ويىن-ساۋىق قۇرىپ، كونسەرۆاتورلاردىڭ بەدەلىنە نۇقسان كەلتىردى. ودان كەيىن ليز تراسس بيلىككە كەلىپ، 49 كۇن ىشىندە ەل ەكونوميكاسىنىڭ استان- كەستەڭىن شىعاردى. سالىق كولەمىن نەگىزسىز تۇسىرەمىن دەپ، قارجى نارىعىن الاي-دۇلەي قىلدى. سۋناك ءوزىن ولاردان وقشاۋ ۇستامادى جانە ساياسي السىزدىگىن كورسەتتى، دەيدى ساراپشىلار.
«مەنىڭشە، سۋناكتىڭ بايلىعى كوپ بولعان سوڭ سايلاۋشىلار ونى سۇيمەيدى. كەيدە ساياساتكەر ءوزىن قاراشا حالىقتان الشاق ۇستايدى. مەنىڭ ويىمشا، سول سەبەپتى ول پارتيانى تورگە ەمەس، كورگە سۇيرەپ جۇرگەندەي. پرەمەر-ءمينيستردى كوپشىلىك ءالسىز كوشباسشى سانايدى»، - دەيدى پاتشايىم ماريا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى تيم بەيل.
جالپى سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەندەر ۆەستمينستەر سارايىنىڭ تورىندە وتىرماق. قوعامدىق پىكىر زەرتتەۋلەرىنە سايكەس 14 جىل باسشىلىق ەتكەن كونسەرۆاتورلار پارتياسى الداعى بەيسەنبىدە بيلىكپەن قوشتاسادى.