جاۋابى تابىلماس ءتورت سۇراق
استانا. قازاقپارات - ءبىر كۇنى ءۇندىستاندىق ءبىر ساۋداگەردىڭ كەلىنى اۋىلدان نەداۋىر الىستاعى قۇدىقتان سۋ الۋعا بارادى. ول شەلەگىن قۇدىقتان ەندى عانا تارتىپ شىعارعان كەزدە، قۇدىقتىڭ باسىنا ءتورت جولاۋشى كەلەدى.
«قاتالاپ شولدەپ كەتتىم، ءبىراز سۋ بەرەسىز بە؟» دەيدى جولاۋشىنىڭ بىرەۋى ايەلگە.
ايەل سۋدى بەرەرىن دە، بەرمەسىن دە بىلمەيدى. سۋعا جالاڭ كيىممەن كەلگەن، ونىڭ ۇستىنە سۋ ىشەتىن ىدىس تا جوق ەدى، سونىمەن ول:
«كىم بولاسىز؟» دەپ سۇراۋ تاستايدى.
«جولاۋشىمىن» دەيدى الگى ادام.
«دۇنيەدە جولاۋشى ەكەۋ بولادى، ءسىز ونىڭ قايسىسى بولاسىز؟» دەيدى كەلىنشەك. جولاۋشى بۇعان جاۋاپ قايىرا الماي قالادى. ساۋداگەردىڭ كەلىنى:
«سۇراۋىما جاۋاپ قايتارماساڭىز سۋ ىشە المايسىز»، - دەيدى.
ونىڭ ارتىنان ەكىنشى جولاۋشى سۋ سۇرايدى. كەلىنشەك ودان دا: «كىم بولاسىز؟» دەپ سۇرايدى.
«مەن ءبىر ءمۇساپىرمىن»، - دەيدى ول.
«دۇنيەدە ەسكەرۋگە تاتيتىن ءمۇساپىر ەكەۋ بولادى، ءسىز سونىڭ قايسىسى بولاسىز؟»
ەكىنشى ادام بۇعان ۇندەي الماي قالادى دا، سۋ ىشە المايدى.
ءۇشىنشى ادام دا الدىڭعى ەكەۋ سەكىلدى سۇراۋعا كەزىگەدى، ول ءوزىن نادان ادام ەدىم دەيدى. ساۋداگەردىڭ كەلىنى ودان:
«دۇنيەدە نادان ەكى ءتۇرلى بولادى. ءسىز ونىڭ قايسىسى بولاسىز؟» دەپ سۇرايدى. بۇل سۇراققا ول دا ۇندەمەي قالادى. سوڭعى كەزەك ءتورتىنشى ادامعا كەلەدى. ول ءوزىن اقىماق ادام ەدىم دەيدى.
«ەكى اقىماقتىڭ قايسىسى بولاسىز؟» دەيدى كەلىنشەك. ول دا بۇعان ءۇن قاتىپ جاۋاپ بەرە الماي قالادى.
ساۋداگەردىڭ كەلىنى سۋىن تارتىپ بولىپ كوتەرىپ: «شولدەپ تۇرعان بولساڭىزدار ماعان ەرىپ ۇيگە بارىڭىزدار. بارلىعىڭىز سۋ ىشە الاسىزدار» دەيدى.
ءتورت جولاۋشى لاجسىزدەن وعان ەرىپ جۇرەدى.
ۇيىنە كەلگەن سوڭ ول شەلەگىن قويىپ، ادەمى كيىمدەرىن كيىپ، ەسىك الدىنداعى قالتقىعا سۋ الىپ شىعادى. جولاۋشىلار سۋدى قانىپ ىشەدى دە جولىنا تۇسەدى.
ساۋداگەر مۇنى قالتقىنىڭ انا جاق باسىندا تۇرىپ كورىپ قالادى دا، ىشتەي كۇبىرلەپ: «ۇلىم ۇيدە جوقتا كەلىن بوتەن ادامداردى ۇيىنە ەرتىپ كەلگەنى نە دەگەن ورەسكەلدىك، بىرەۋ-مىرەۋدىڭ كوڭىلى بۇزىلىپ، سۇعى قادالسا ءوزىن تۇزەي الماس» دەيدى.
ساۋداگەر پاتشاعا بارىپ كەلىننىڭ قىلىعىن داتتەيدى. پاتشا شابارمانىن جىبەرىپ، كەلىندى ورداعا الدىرادى.
«كۇيەۋىڭ ۇيدە جوق كەزدە ءتورت بىردەي ەركەكتى ۇيگە ەرتىپ كەلگەنىڭ قالاي؟»
ساۋداگەردىڭ كەلىنى مۇنى بىلاي تۇسىندىرەدى:
«شولدەپ كەلە جاتقان جولاۋشىعا ءبىر ۇرتتام سۋ بەرۋ ايەل زاتىنىڭ بورىشى. سۋعا بارعاندا جالاڭ كيىممەن بارعان ەدىم. قۇدىق باسىندا ولارعا سۋ بەرىپ تۇرۋ ورەسكەل كورىنەتىن بولدى، سونىمەن ولارعا جاۋابى تابىلماس سۇراۋ قويىپ، ولاردى ۇيگە ەرتىپ كەلدىم، ءبىراق سۇراۋىما ولار جاۋاپ بەرە المايتىن ەدى.
«سەن ولارعا قانداي سۇراۋ قويعان ەدىڭ؟» دەيدى پاتشا. ول قويعان سۇراۋلارىن قايتالاي ايتىپ شىعادى. بۇعان پاتشا دا، ۋازىرلەرى دە جاۋاپ قايتارا المايدى. قاتتى قىسىلعان پاتشا سۇراۋلاردىڭ جاۋابىن ونىڭ وزىنە ايتقىزادى.
ول بىلاي دەيدى: «ءبىرىنشى سۇراۋدىڭ جاۋابى بىلاي بولۋى ءتيىس: الەمدەگى ەكى جولاۋشى دەگەنىم كۇن مەن اي. ەكىنشى سۇراۋدىڭ جاۋابى سيىر مەن كەلىن عانا بەيشارا، ءۇشىنشى سۇراۋدىڭ جاۋابى سۋ مەن تاماق، ولار نادان ادام سەكىلدى تەك ادامداردىڭ قارنىن تويدىرىپ، ءشولىن قاندىرۋدى عانا بىلەدى، ءتورتىنشى ادام ءوزىن اقىماق اداممىن دەيدى، ءبىراق مەن وعان ەكى اقىماقتىڭ قايسىسى بولاسىڭ دەگەندە ول جاۋاپ بەرە المادى».
«الەمدە ەكى عانا اقىماق بار دەيسىڭ بە؟» دەپ سۇرايدى پاتشا تاڭعالىپ، - «ول ەكەۋى كىم؟»
«كوڭىلىڭىزگە كەلمەسە، بۇل سۇراۋدىڭ جاۋابىن ايتىپ بەرەمىن»، - دەيدى كەلىن.
«وردا ىشىندە سۇراۋعا جاۋاپ بەرگەندە كىبىرتىكتەۋدىڭ قاجەتى جوق» دەيدى پاتشا.
«قازىر ەكى اقىماق بار، ونىڭ ءبىرى مەنىڭ قايىن اتام، ول كىسى ءىستىڭ ءمان-جايىن ۇعىسپاي، ورداعا مەنىڭ ۇستىمنەن ءدات ايتىپ كەلدى. ەندى ءبىر اقىماق - ءسىز، كەلىننىڭ قوعامداعى نامىسىن ەسكەرمەي، مەنى سارايعا شاقىرىپ وتىرسىز»، - دەيدى.
پاتشا بەتىنەن جەر باسقانداي بولىپ قاتتى ۇيالادى. دەسە دە بۇل ايەلگە ىشتەي قاتتى ريزا بولادى.
دايىنداعان: سۇڭقار اقبوز
massaget.kz