«حان دويبى» ويىنىن تەرەڭ زەرتتەۋ جۇمىستارى قولعا الىندى

استانا. قازاقپارات - قازاقستاننىڭ ماتەريالدىق ەمەس قۇندىلىقتارىنىڭ جاڭا ءتىزىمىن قالىپتاستىرىپ، ولاردى تەرەڭ زەرتتەۋگە جوعارى وقۋ ورىندارى اتسالىسادى، دەپ حابارلايدى 24KZ.

اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىندە ۇمىت بولعان «حان دويبى» ويىنىن دارىپتەپ، ەرەجەلەرىن جاستارعا ۇيرەتۋ جۇمىستارى باستالدى. بولاشاقتا ۇلتتىق ويىندى يۋنەسكو- نىڭ بۇكىل الەمدىك مۇرا تىزىمىنە ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. يۋنەسكو- نىڭ ادامزاتقا ورتاق مادەني مۇرا تىزىمىنە 11 ۇلتتىق ويىن كىرگەن. ءبىراق ونىڭ تورتەۋى عانا قازاق حالقىنىڭ ءتول ويىنى سانالادى. اتاپ ايتقاندا، قۇسبەگىلىك، توعىزقۇمالاق، قازاق كۇرەسى جانە اسىق اتۋ.

زەرتتەۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، بۇل ءتىزىمدى تولىقتىرۋعا نەگىز بار. ماسەلەن، «ۇمىت قالعان «حان دويبى» ويىنىن قايتا جاڭعىرتىپ، مۇرالار تىزىمىنە ەنگىزۋگە ابدەن بولادى»، - دەيدى عالىمدار.

ەركىن قايشىبەك، اباي اتىنداعى قازۇپۋ مۇراجاي مەڭگەرۋشىسى:

- ەرەكشەلىگى، ويىندا اسكەري تاكتيكا بار، ساياسات بار، سوسىن ەكونوميكا بار. 12 تاستان تۇرادى. 12 تاستىڭ ءارقايسىسىنىڭ اتاۋى بار. «حان»، «بي»، «بەك»، «الاشا»، تەنتەك دەگەن اتاۋلارى بار. مىنە، سول اتالعان ءار فيگۋركانىڭ ءوزىنىڭ جۇرەتىن جولى بار. بۇل جەردە حاندى حان الادى، ءبيدى بي الادى. بەكتى بەك الادى. پەشكى كورولدى الادى دەگەن جوق بىزدە. وسىنداي ءبىر ەرەكشەلىكتەرى بار. توردىڭ ءوز اتاۋلارى بار. تور كوزدەرى دە باسقاشا.

بۇل ويىننىڭ تاريحى تەرەڭدە. الماتى وبلىسى ەسىك قالاسى ماڭىنان قازىلىپ الىنعان «التىن ادامنىڭ» جانىنان حان دويبىسىنىڭ تاستارى تابىلعان. كيىز ءۇي پىشىندەس تاستار ءارتۇرلى قازاقى ويۋ-ورنەكتەرمەن ناقىشتالىپ، ءپىلدىڭ سۇيەگىنەن جاسالعان ەكەن. عالىمدار بۇل تاستار كەيىن ءۇيسىن مەملەكەتى داۋىرىندە دە قولدانىستا بولعان دەگەن قورىتىندى جاساعان. قازىر ويىن تاريحىن تەرەڭ زەرتتەپ، ناسيحاتتاۋ جۇمىستارى قولعا الىندى.

بولات تىلەپ، اباي اتىنداعى قازۇپۋ رەكتورى:

- وسى ۋاقىتقا دەيىن يۋنەسكو- نىڭ تىزىمىنە ەنگەن ماتەريالدىق ەمەس قۇندىلىقتاردى زەرتتەۋگە شىن مانىندە جوعارى وقۋ ورىندارى تارتىلماعان. قازىرگى تاڭدا، ءوزىڭىز بىلەسىز، «ۋنيۆەرسيتەت - عىلىم» دەگەن تۇسىنىك جاقسى قالىپتاسىپ وتىر. ياعني، زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتتەرى پايدا بولىپ جاتىر. اتاپ ايتۋ كەرەك، ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ پوتەنسيالى وتە جوعارى، وسى باعىتتاعى جۇمىستاردى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن.

«قازاقستاننىڭ تاريحي جانە مادەني مۇراسىن ساقتاۋ جان- جاقتى جۇيەلى جۇمىستى تالاپ ەتەدى»، - دەيدى عالىمدار. وسى ماقساتتا ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرانى قورعاۋ ۇلتتىق كوميتەتىنىڭ ۇسىنىسىمەن «اباي جولىمەن» جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر. جوبا اياسىندا مامانداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ، قازاقستاننىڭ جوعارعى جىبەك جولى بويىنداعى ەسكەرتكىشتەردى زەرتتەۋ، رەستاۆراتسيالاۋ جانە مۇراجايلاندىرۋ جۇمىستارى قولعا الىنباق.