ءولىم-ءجىتىمى جوق دەگەنىڭ بولماسا قىزمەت دەگەنىڭ قىپ-قىزىل ۇرىس ەكەن عوي - قاسىم قايسەنوۆ
استانا. قازاقپارات - الەۋمەتتىك جەلىدە ەتىمىز ۇيرەنگەن فريلانسەرلەردىڭ اراسىنان جىلتىڭ ەتكەن «جارىق ساۋلەنى» بايقاپ قالىپ ءجۇرمىز. ولار: تانىمدىق دۇنيەلەر، كلاسسيك جازۋشىلاردىڭ شىعارمالارىنىڭ ۇزىندىلەرى، جاهان جاريالانىمدارى، تىلسىم دۇنيەدەن تىرس ەتكەن تاربيەلىك ماڭىزدى جازبالار.
جارىسا جازىلىپ جاتقان جاڭالىقتار مەن ۇساق-تۇيەك، كۇندەلىكتى تىرشىلىكتەن ءبىر ءسات كوڭىلىمىزدى اۋدارتىپ قانا قويماي، «اۋناتىپ» جىبەرەتىن دۇنيەلەر بارشىلىق.
سونىمەن، فەيسبۋكتە نە قىزىق بار؟
«...قىزمەتكە كۇندىز كەلسەم دە، كەشكە كەلسەم دە مەنىمەن ارنايى اڭگىمە وتكىزىپ، مەنى كابينەتىنە شاقىراتىندار كوبەيىپ كەتتى. سويتە-سويتە ماعان ءتىپتى ۇرساتىندار دا تابىلدى. قويشى، مەن ايتەۋىر كۇن كورۋدەن قالعان سياقتىمىن. ەندى نە ىستەۋىم كەرەك؟ بۇل مەكەمەدەن كەتۋىم كەرەك پە؟ كەتكەندە قايدا بارامىن؟ باسقا مەكەمەلەر دە وسى مەكەمە سياقتى شىعار، وندا دا ۇرساتىندار جوق دەيمىسىڭ؟ قىزمەت دەگەنىڭ قىپ-قىزىل ۇرىس ەكەن عوي، ونى كىم بىلگەن! ءولىم-ءجىتىمى جوق دەگەنىڭ بولماسا، ەكىنشى ءبىر سوعىس ەكەن عوي!»
قاسىم قايسەنوۆ، «سوعىستان كەيىنگى ءومىر» وچەركىنەن.
***
عاشىقتىق عالاماتى
ىزدەپ ءجۇرىپ تابۋ ەمەس، كەزدەيسوق ءدوپ كەلۋ. ۇزدىكسىز تالپىنۋ ەمەس، بىردەن تالاپ ەتۋ. ءبىرقالىپتى ۇدەۋ كۇيى ەمەس، جەلاياق سەكىلدى شۇعىل سۋىرىلۋ جانە كومبەدە توسىن پايدا بولۋ. («جەڭىمپاز ەرىك» كىتابىنان)
***
قازىرگى ءبىزدىڭ وقىمىستىلار قىزىق: ا دەپ جازادى، ا دەگەنىڭ دۇرىس ەمەس قوي دەسەڭ، «مەن استارلاپ جازدىم، ب دەپ تۇسىنسەڭشى» دەيدى. وزدەرىن كافكا كورەدى-اۋ دەيمىن.
***
ءيت جانە كوكجال
ءيت پەن كوكجال - اشا جول. ءبىر-ءبىرىن ازىق ەتپەيتىن ولاردىڭ ءوزارا جەك كورىسۋى ءاۋ باستاعى ءتۇپنۇسقا ءتۇردىڭ تەكتى جولىنا ءوزىم عانا ميراستىق ەتتىم دەگەن «وركوكىرەك ويدىڭ» سالقىنى.
ءتۇپنۇسقا ءتۇردىڭ قوزعالىسىندا ءارى وزىنەن اينىماۋ، ءارى ورتاعا بەيىمدەلۋ سىندى ەكى ءتۇرلى تالاپ قاباتتاسقان بولادى. كوكجال ءوزىنىڭ ءتۇپنۇسقاعا ادالدىعىنان اينىماس قاتاڭ تابيعاتىمەن، ەشكىمگە يلىكپەس قايسارلىعىمەن ماقتانسا، ءيت بوگدە تۇرگە ادال بولىپ ءتۇپنۇسقادان ازسا دا، ورتاعا بەيىمدەلىپ، ءومىر سۇرۋگە قابىلەتتىلىگىن پاش ەتكەنىن، بارلىق اڭ-قۇستى ىعىستىرعان جەڭىمپاز قوجايىننىڭ سۇيىكتى كومەكشىسىنە اينالعانىن ماقتان تۇتادى.
ارينە، ءيت يەسىنە سۇيەنەدى، ال كوكجال تاڭىرىسىن مەدەت ەتىپ وزىنە سۇيەنەدى.
ءيت تىرلىكتىڭ ماعىناسى وزگە بىرەۋدىڭ ءىلتيپاتىنا بايلانعان تويۋ مەن اشىعۋ. ونىڭ ەرەجەسى، كىم كۇشتى بولسا سوعان بويسۇنۋ، سوعان قىزمەت ەتۋ، كىمنىڭ تارىسى پىسسە، سونىڭ تاۋىعى بولۋ.
كوكجال تىرلىكتىڭ ماعىناسى - ءوز جورتۋىلى مەن شابۋىلىنا سۇيەنگەن جەكە-دارا كۇرەس، ەركىن تاڭداۋ، ەرىكتى ءومىر ءسۇرۋ. ءبىزدىڭ ءوزارا ىرىلداسۋىمىز بەن تالاسۋىمىزدا دا كىمدىگىمىزدىڭ قانداي ءمان-ماعىنا الۋىنا قاتىستى وسى تەكتەس سارىن مەن جەلى جاتىر.
دامۋ - ءيت سەكىلدى دامۋ جانە كوكجالشا دامۋ دەپ ەكىگە بولىنەدى. الدىڭعىسى ءتۇپ نەگىزىنەن اينىپ، ءوز تۇقىمىنا بوتەنسۋ، وزگە تۇرگە ءۇرىپ بەرەتىن ادال قۇلعا اينالىپ سۇيەك-ساياققا كەنەلۋ. كەيىنگىسى ءوز ءتۇپنۇسقاسىن ساقتاي وتىرىپ جەتىلۋ، كۇشەيۋ، ماعىنالى دا، قايسار عۇمىر كەشىرۋ.
بىزگە پايدالى نارسە ءبىز ءۇشىن قۇندى، كيەلى بولۋى ەكىتالاي. ال قۇندى، كيەلى نارسە ءسوزسىز پايدالى دەپ ايتۋعا بولمايدى.
پايدا مەن قۇننىڭ كەرەعارىلىعىن ءيت پەن قاسقىردىڭ ادامزات ومىرىندەگى ورنىنان دا بايقاۋعا بولادى. قورامىزدى كۇزەتىپ، ادالدىعىن اسىرعان ءيتتى مۇددە تۇرعىسىنان جەتى قازىنانىڭ بىرىنە جاتقىزىپ، ال قورامىزعا شابۋىل جاساپ، قويىمىزدى جاركەمدەپ كەتەتىن بورىگە قاسقىر دەپ وشىككەنىمىزبەن، بولمىستىق كوزبەن قاراعاندا، تاۋعا، ەركىن ومىرگە قاراپ ۇليتىن ءبورىنىڭ قۇرمەتى ەجەلدەن اسقاق.
ءبىز مالدارعا مۇددە تۇرعىسىنان تاۋەلدىمىز جانە ونى قورعايمىز، دەگەنمەن ادامي بولمىس كوزىمەن باعامداساق، جابايى حايۋانداردى مالعا قاراعاندا ارتىق قادىر تۇتاتىنىمىز دا راس. بۇل بەينە قۇل يەلەنۋشىنىڭ كوزىمەن قاراعاندا ءوز قۇلى الدەقايدا پايدالى بولعانىمەن، باسقا ءبىر ەركىن ادام قاشاندا جوعارى قۇرمەتكە يە بولاتىنى سەكىلدى اڭگىمە. («جەڭىمپاز ەرىك» كىتابى) ءيت جانە كوكجال