عالىمدار ۇيقىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن وزگەرتەتىن جۇمباق كۇشىن انىقتادى

Nature Human Behaviour جۋرنالىندا جاريالانعان جاڭا زەرتتەۋ ۇيقىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنە اسەرى تۋرالى بۇرىنعى تۇسىنىكتەرگە جاڭا كوزقاراس ۇسىنادى. عالىمدار ۇيقى تەك اقپاراتتى ۇمىتۋدان قورعاماي، ونى بەلسەندى تۇردە قايتا قۇرىپ، ترانسفورماتسيالايتىنىن انىقتادى. ناقتى ومىردەگى وقيعالاردان كەيىن ۇيىقتاعان ادامدار سول وقيعالاردىڭ رەتىن جاقسى ساقتاپ قالعان، ال ۇساق-تۇيەك بولشەكتەر كومەسكىلەنە تۇسكەن. بۇل اسەر قىسقا مەرزىمدى ەمەس: ءبىر رەتتىك وقيعادان كەيىن ءتىپتى 15 اي وتسە دە، ۇيقىدان كەيىن وقيعالاردىڭ رەتتىلىگى جاقسىراق ەستە ساقتالعان.

زەرتتەۋ ەستە ساقتاۋعا قاتىستى كوپتەن بەرى قويىلىپ كەلە جاتقان سۇراققا جاۋاپ بەرەدى: ۇيقى ەستەلىكتەردى جاي عانا ساقتاپ قالۋعا كومەكتەسە مە، الدە ولاردى بەلسەندى تۇردە جاقسارتىپ، قايتا قۇرا ما؟ بۇعان دەيىنگى زەرتتەۋلەر ۇيقىنىڭ كەيىنگى ەستە ساقتاۋعا وڭ اسەر ەتەتىنىن كورسەتتى، ءبىراق ولاردىڭ كوپشىلىگى جاساندى تاپسىرمالار - ءسوز تىزىمدەرىن نەمەسە ەكرانداعى بەينەلەردى جاتتاۋعا نەگىزدەلگەن ەدى.

برايان لەۆين زەرتحاناسىندا جۇرگىزىلگەن بۇل زەرتتەۋ ناقتى ومىردە بولعان وقيعانى نەگىزگە الىپ، ونىڭ ۋاقىت وتە قالاي وزگەرەتىنىن بىرنەشە كۇن، اپتا، ءتىپتى 1 جىلدان استام ۋاقىت باقىلاعان.

«مەن بۇرىننان بەرى ادامنىڭ كۇردەلى جەكە ەستەلىكتەرىن (ەپيزودتىق جاد) قالاي ەستە ساقتايتىنىنا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ كەلەمىن»، - دەيدى زەرتتەۋدىڭ جەتەكشى اۆتورلارىنىڭ ءبىرى، قازىر ەسىرتكى مەن پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىندا پوستدوكتورانت بولىپ جۇمىس ىستەيتىن ستەفاني سيمپسون. «كوپتەگەن زەرتتەۋدىڭ تەك قاراپايىم سوزدەر مەن سۋرەتتەردى ەسكە ءتۇسىرۋدى سىناعانىن كوردىم. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ كوپشىلىگى ۇيقىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنە ۇزاقمەرزىمدى اسەرىن قاراستىرماعان».