عالام عاجاپتارى: مۇحيتتاعى اۋەجاي
جاپونيانىڭ «كانساي» حالىقارالىق اۋەجايى-جاساندى ارالدا ورنالاسقان الەمدەگى العاشقى اۋەجاي.
وساكا شىعاناعىنداعى تەڭىزدىڭ تەرەڭدىگى 20 مەتر. ال ءتۇبى بورپىلداق كەلەدى. سوندىقتان الدىمەن اۋەجاي ايماعىنىڭ ءتۇبى ءتۇرلى قۇرىلىس زاتتارمەن تىعىزدالعان. نىسان ەڭ قۋاتتى جەر سىلكىنىستەرى مەن تايفۋندارعا توتەپ بەرە الاتىنداي ەتىپ سالىنعان.
مىسالى، 1995-جىلى ول جەتى بالدىق جەر سىلكىنىسىنە، ال 1998-جىلى ساعاتىنا 200 شاقىرىمعا دەيىن جەتكەن جەلدىڭ ەكپىنىنە ەش مىزعىماعان. تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى، اۋەجاي ەكى دەڭگەيلى كوپىر ارقىلى جەرمەن بايلانىسىپ تۇر. ونىڭ تومەنگى بولىگىندە تەمىرجول، ال جوعارعى بولىگىنە اۆتوموبيل جولدارى جۇرگىزىلگەن.
جەلدەن قۋات الاتىن جانۋار
قازاق جەرىندە مىڭداپ ورەتىن كيىك تە - باسقا جۇرتتاردا كەزدەسە بەرمەيتىن سيرەك جانۋار. بوكەننىڭ باسقا جانۋارلاردا جوق ءبىر قاسيەتى -ءبىرىنىڭ قۇرالايىن كەلەسىسى ەمىزىپ كەتە بەرەدى. «اق بوكەن - ساحارانىڭ بوتاگوزى، اتتى ەكەن قانداي ادام كوزى قيىپ»، دەپ ساكەن مۇمكىن سول قاسيەتىنە بولا كۇيىندى مە ەكەن؟
تورسىقتاناۋ كيىكتەر ۇزاققا جۇگىرگەندە، ەكپىندەپ كەلە جاتقان بەتىمەن قارعىپ- قارعىپ، الدىڭعى قوس تۇياعىن جەلگە توسادى. قاتتى جۇگىرگەن سايىن تىنىسى تارىلعاندا، اشا تۇياقتىڭ اراسىنان وتكەن جەلدەن قۋات الىپ، زىمىراي تۇسەدى.
قىزعىلت ءتۇستى كول
اۋستراليانىڭ وڭتۇستىك-باتىسىنداعى حيللەر كولىنىڭ ءتۇسى جىل- ون ەكى اي وزگەرمەيدى. اشىق قىزعىلت ءتۇستى سۋدى بوتەلكەگە قۇيىپ العاننىڭ وزىندە ءتۇسىن ساقتاپ قالادى ەكەن.
كولدى ءبىرىنشى رەت 1802-جىلى سيدنەيگە بارا جاتقان جولىندا بريتان تەڭىزشىسى م. فلينندەرس كورگەن. سودان بەرى بۇل جەر تۋريستەردىڭ تۇراقتى مەكەنىنە اينالدى. ۇزىندىعى 600 مەتردى قۇرايتىن وزەننىڭ جان-جاعى قالىڭ ورمانمەن قورشالعان. سول سەبەپتى قىزعىلت كولگە بارعىسى كەلگەندەر مۇندا تەك اۋە كولىگىمەن عانا جەتە الادى.
بەكزات قۇلشار
egemen.kz