بيىلعى جىل، بيىل، اعىمداعى جىل: قاي نۇسقا دۇرىس؟

استانا. قازاقپارات - بيىلعى جىل ما؟ بيىل ما؟ اعىمداعى جىل ما؟ ماسساگەت «قاي نۇسقا دۇرىس؟» ايدارى اياسىندا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ا. بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى قازاق ءتىل ءبىلىمى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، PhD عىلىم دوكتورى جانات اسىلحان قىزىنان قايسى نۇسقا دۇرىس ەكەنىن سۇرادىق.

بيىلعى جىل، بىلتىرعى جىل، بۇگىنگى كۇن

ساراپشىنىڭ سوزىنشە، بيىلعى جىل، بىلتىرعى جىل، بۇگىنگى كۇن - قاتە جازىلىپ، اعات ايتىلىپ جۇرگەن تىركەستەر.

«بيىل» (بۇل+جىل)، «بىلتىر» (ءبىر+جىل+دۇر) جانە «بۇگىن» (بۇل+كۇن) كىرىككەن سوزدەر سانالادى. دەمەك ءبىز «بۇل كۇنگى كۇن»، «بۇل جىلعى جىل» دەپ قولدانىپ ءجۇرمىز. سوندىقتان ولاردىڭ قاسىنا «جىل»، «كۇن» سوزدەرىن تىركەپ قولدانۋ - ۇلكەن قاتە.

ايتا كەتەيىك، كىرىككەن ءسوز دەگەنىمىز - سىڭارلارى دىبىستىق قۇرامىن تولىق ساقتاماي نەمەسە ءتۇرلى دىبىستىق وزگەرىستەرگە ۇشىراۋ ارقىلى ءبىر-بىرىمەن ماعىنا جاعىنان عانا ەمەس، دىبىستىق قۇرامى جاعىنان دا كىرىگىپ، ىقشامدالىپ، ءبىرتۇتاس سوزگە اينالعان سوزدەر»، - دەدى مامان.

اعىمداعى جىل، ۇستىمىزدەگى جىل
جانات اسىلحان قىزى بۇل تىركەستەر ورىس تىلىندەگى «سەگودنياشني دەن»، «ەتوت گود» دەگەن تىركەستەردىڭ تىكەلەي اۋدارماسى ەكەنىن، قازىر كوپشىلىك بەلسەندى قولدانىپ جۇرگەنىن ايتتى.

اۋدارما ماسەلەسىنە كەلگەندە تاعى ءبىر ماسەلە بار. بۇل «اعىمداعى جىل»، «ۇستىمىزدەگى جىل» تىركەستەرىنە قاتىستى. وسى تۇستا فيلولوگ «اعىمداعى جىل»، «ۇستىمىزدەگى جىل» دەگەن تىركەستەردى قولدانۋدان دا اۋلاق بولۋعا شاقىردى.

ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن ءىس-شارا جانە شارا سوزدەرى قانداي جاعدايدا قولدانىلۋى كەرەك ەكەنى جاريالاندى. سونىمەن قاتار «بارۋ كەرەكپىن، بارۋىم كەرەك» نۇسقالارىنا قاتىستى قاي نۇسقا دۇرىس ەكەنىن جاريالادىق.