باياناۋىلدا ايماۋىتوۆ قۇرعان «مادەني كىندىك» مەكەنىنە بەلگىتاس قويىلدى

فوتو: Фото: Kazinform/Мұрат Аяған

پاۆلودار. KAZINFORM - ەرتىس- بايان ءوڭىرىنىڭ ايگىلى پەرزەنتى، الاش قايراتكەرى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ نەگىزىن سالعان تاريحي مەكەن - باياناۋىلداعى «مادەني كىندىك» رۋحاني تاربيە جانە ءبىلىم بەرۋ كەشەنىنە بەلگىتاس ورناتىلدى.

بيىل ايگىلى جەرلەسىمىزدىڭ تۋعانىنا 135 جىل تولىپ وتىر. سوناۋ اۋمالى- توكپەلى زاماندا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ۇلت مۇددەسى جولىندا اتقارعان ىستەرى از ەمەس. سونىڭ ءبىرى 1921 -جىلى سەمەي گۋبەرنياسىندا وقۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ تۇرعاندا ونىڭ ىقپالىمەن باياناۋىل جەرىندە اشىلعان «مادەني كىندىك» ءبىلىم وشاعى.

بۇل قازاق دالاسىنداعى جۇتتان حالىق اشتىققا ۇشىراعان كەزەڭ ەدى. ەل- جۇرت بوسىپ، جەتىم قالعان بالالار كوبەيىپ، ولاردى جەرگىلىكتى باس كوتەرەر ازاماتتار جۇسىپبەكتىڭ ايتۋىمەن قىزىلتاۋ وڭىرىنە جينايدى. ج. ايماۋىتوۆ جانە ونىمەن پىكىرلەس ەل ازاماتتارى قىزىلتاۋ ماڭىندا «مادەني كىندىك» دەپ اتالاتىن ءبىلىم وشاعىن سالۋعا بەل بۋادى.

1921 -جىلى الاش ارداقتىسى جەرگىلىكتى ءتورت رۋدىڭ ءىرى بايلارىنىڭ قارجىلاندىرۋىمەن الگى جەرگە اۋەلى باستاۋىش مەكتەپ سالۋعا ۇيىتقى بولادى. كەيىن قىزدار مەن ەر بالالاردىڭ بولەك جاتاقحانالارى، اسحانا، بىرنەشە قويما، جەرتولە قويما، «قىزىل وتاۋ» ، دارىگەرلىك پۋنكت، اكىمشىلىك عيمارات جانە اتقورا تۇرعىزىلادى. ءبىلىم بەرۋ كەشەنى شامامەن 1929 -جىلعا دەيىن جۇمىس ىستەپ تۇرعان دەگەن دەرەك بار.

«مادەني كىندىك» مەكەنىنە بەلگىتاس قويۋ يدەياسىن ج. ايماۋىتوۆتىڭ اتالاس تۋىسى، باياناۋىلدىق ولكەتانۋشى رامازان نۇرعاليەۆ العاش كوتەردى. پاۆلودار وبلىستىق بۇقار جىراۋ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيى مەن جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ اتىنداعى وبلىستىق قازاق مۋزىكا- دراما تەاترى دەمەۋشى ازاماتتاردى ۇيلەستىرىپ، بەلگىتاس سولاردىڭ قارجىسىنا قويىلىپ وتىر.

Фото: Kazinform/Мұрат Аяған

- سوڭعى جىلدارى ءبىزدىڭ مۋزەي ۇجىمى ەلدى مەكەندەر مەن تاريحي جەرلەردى ارالاپ، ادەبيەتكە، ونەرگە قاتىستى ادامداردىڭ ومىرىنە، شىعارماشىلىعىنا بايلانىستى جادىگەرلەرىن جيناقتاپ ءجۇرمىز. قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلى، الاش قايراتكەرى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ەلىنە، حالقىنا، تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى تىلمەن ايتىپ جەتكىزگىسىز بولعان. بىلتىر وسى مەكەنگە ارنايى ەكسپەديتسيا ۇيىمداستىرىپ، تاريحي ورىندى حالىق جادىندا جاڭعىرتۋدى ماقسات تۇتقان ەدىك. جەرگىلىكتى ولكەتانۋشى رامازان نۇرعالييەۆتىڭ باس بولۋىمەن بەلگىتاستى قويىپ وتىرمىز، - دەدى بۇقار جىراۋ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى ەربول قايىروۆ.

ءىس- شاراعا قاتىسقان پاۆلودار وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى سەرىك باتىرعوجينوۆ جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ مۇراسىن ءارى قاراي زەرتتەپ، ناسيحاتتاۋعا شاقىردى.

Фото: Kazinform/Мұрат Аяған

 

- جۇرەگىمىزدە يمان بولعاننان كەيىن اعارتۋشى بولۋ، مەشىت، مەدرەسە، مەكتەپ سالۋ بولاشاققا دەگەن كوڭىلدىڭ دۇرىس ەكەندىگىن كورسەتەدى دەپ ويلايمىن. «مادەني كىندىك» - جۇسىپبەك اتامىزدىڭ بىزگە قالدىرعان مۇراسى. ونى ءارى قاراي دامىتۋ، دەڭگەيىن كوتەرۋ - ءبىزدىڭ پارىز، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.

ەسكە سالا كەتەيىك، بۇعان دەيىن ايماۋىتوۆ نەگىزىن سالعان مادەني كىندىك اۋىلى جايىندا كەڭىرەك جازعان ەدىك.