بالانى تۇز قوسىلعان سۋعا شومىلدىرۋ، ومىراۋىن سىعۋ سىندى سالتتار قانشالىقتى دۇرىس

جەلىدە قازاقتاردىڭ تازالىققا ءسابي كۇنىنەن باستاپ ەرەكشە كوڭىل بولگەنى ايتىلعان جازبا جاريالاندى. وندا بالانى تۇز قوسىلعان سۋعا شومىلدىرۋ، جۋىندىراتىن كەزدە كۇمىس بۇيىمعا سالۋ جانە نارەستەنىڭ ومىراۋىن سىعۋ سىندى مىسالدار بار. 

ماليكا دۇيسەنبايەۆا ەسىمدى Threads قولدانۋشىسى قازاقتاردان جاعىمسىز ءيىس شىقپايتىنىن ايتىپ، وعان بىرنەشە مىسال كەلتىردى. ونىڭ سوزىنشە، قازاقتاردان ءيىس شىقپاۋىنىڭ سەبەبى ۇرپاقتان-ۇرپاققا جالعاسىپ كەلە جاتقان تازالىق ءداستۇرىنىڭ ساقتالۋى:

تۇزدى سۋعا شومىلۋ

ءسابيدى ەرەسەكتەر 40 كۇنگە دەيىن كۇندەلىكتى تۇز قوسىلعان سۋعا شومىلدىرادى. بۇل تەرىنى تازارتىپ، بالانىڭ كۇش-قۋاتىن نىعايتىپ، «تازالىق يممۋنيتەتىن» جاسايدى.

سۋعا كۇمىس سالۋ

بالانى دەزينفەكتسيالاۋ جانە ءتۇرلى اۋرۋدان قورعاۋ ءۇشىن شومىلاتىن سۋىنا كۇمىس قاسىق نەمەسە ساقينا سالىنعان. كۇمىس ءتىل كوزدەن ساقتاپ، سۋعا ەمدىك قاسيەت بەرەدى.

بالانىڭ ومىراۋىن سىعۋ

نارەستەلەردە ءسۇت بەزدەرىنىڭ ءىسىنۋى ءجيى كەزدەسەدى. اجەلەرىمىز قابىنۋ مەن جاعىمسىز سالداردى بولدىرماۋ ءۇشىن بالانىڭ ءسۇت بەزىن مۇقيات سىعىپ العان. بۇل دا بالانىڭ بولاشاق دەنساۋلىعى مەن تازالىعىنا سەپتىگىن تيگىزەدى.

جۋىندىرۋ مادەنيەتى

ءاربىر قازاقتىڭ ۇيىندە، اسىرەسە كيىز ۇيدە دارەتحانانىڭ جانىندا جۋىنۋعا ارنالعان شاينەك بولعان.

بۇل سالتتاردىڭ ءمانى نە؟

اتالعان سالت-داستۇرگە قاتىستى Stan.kz ءتىلشىسى ەتنوگراف بۇلبۇل كاپ قىزىنان پىكىر سۇراپ، ءمان-جايدى سۇراپ ءبىلدى.

ەتنوگرافتىڭ ايتۋىنشا، بالانى تۇزدى سۋمەن شومىلدىرۋ ونىڭ شيراۋىنا كومەكتەسەدى.

«بالا تۋعان سوڭ 40 كۇن تۇزدى سۋعا تۇسىرەمىز. سەبەبى تۇزدى سۋعا شومىلعان بالا تەز شيرايدى. جاراقات السا تەرىسى تەز جازىلىپ كەتەدى. بالانى ءبىرىنشى، تۇزدى سۋعا شومىلدىرادى. ەكى ساعاتتان سوڭ قۇيرىق مايمەن مايلايدى. وسىلايشا ءسابيدى تۇزدى سۋعا شيراتىپ، قۇيرىق مايمەن دەنەسىن ءجىبىتىپ، مايدى سابىن سۋمەن شايىپ تاستايمىز. مۇنىڭ ەرجەتكەن سوڭ بالانىڭ دەنساۋلىعىنا اسەرى مول. مىسالى، جاڭا تۋعان بالانىڭ دەنەسىندە توڭ قالادى. ول اناسىنىڭ ىشىندە جاتقاننان بولادى. سول توڭدى قۇيرىق مايدى سورعىزىپ تۇسىرگەن. ونىڭ بارلىعى بالانىڭ دەنساۋلىعىنا، ىشكى قۇرىلىسىنىڭ تازالىعىنا اسەر ەتەدى. ىشكى قۇرىلىسىندا توڭى قالعان بالانىڭ اۋزىنان ساسىق ءيىس شىعادى، اۋرۋشاڭ بولادى. بۇل انانىڭ ومىراۋ ءسۇتىن ەمىزبەي تۇرىپ جاسالاتىن سالت»، - دەيدى ەتنوگراف.

بۇلبۇل كاپ قىزىنىڭ سوزىنشە، بالانى قىرقىنان شىعاراتىن كەزدە شومىلدىراتىن سۋعا كۇمىس بۇيىم سالىنادى. ول بالانىڭ بويىنداعى نەگاتيۆتى ءوز بويىنا جيىپ الادى ەكەن.

«كۇمىس سۋدى تازا كۇيدە ۇستايدى. ماسەلەن، قولىڭدا كۇمىس جۇزىك نەمەسە بىلەزىك بولسا، دارەتى بار اداممەن بىردەيسىڭ. كۇمىس ءبىر جاعىنان ادامعا قۋات بەرەدى، ەكىنشى جاعىنان ءتىل كوزدەن ساقتايدى»، - دەيدى كاپ قىزى.

دارىگەر ايدانا ايازبەك قازاق داستۇرىندە جاڭا تۋعان بالانى تۇز قوسىلعان سۋعا شومىلدىرۋ داستۇرىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سالت اتا-بابامىزدىڭ ايتۋىمەن جاسالادى. بۇل مەديتسينادا دالەلدەنبەگەن دەيدى مامان.

«سۋدىڭ تەمپەراتۋراسىنا قاتىستى عانا كەڭەس بەرە الامىز. بالادا قابىنۋ پروتسەستەرى بولسا، دەنەسىنە بورتپە شىقسا سول كەزدە تىنىشتاندىراتىن شوپتەردى، مارگانەتس ەرىتىندىسىن بەرەمىز. تۇزدىڭ ناقتى مولشەرىن ايتا المايمىز. ونى تەك سۋدىڭ كولەمىنە قاراي سالۋعا كەڭەس بەرەمىز. تۇز قوسىلعان سۋعا شومىلدىرسا دەنەسىندەگى جارا تەز كەتەدى، شيراق بولادى دەگەن تۇسىنىكتەر بار. ونى تەك اتا-بابامىز ايتىپ كەتكەن. ناقتى دالەلدەنبەگەن. بالاعا زيان كەلتىرمەۋ ءۇشىن تۇزدىڭ مولشەرى قولدىڭ ءبىر ۋىسىنداي بولسا جەتەرلىك. ونىڭ ۇستىنە سۋدىڭ مولشەرىنە دە قاراعان ءجون»، - دەيدى دارىگەر.

سونداي-اق مامان جاڭا تۋعان نارەستەنى شومىلدىراتىن سۋدىڭ گرادۋسىنا قاتىستى عانا كەڭەس بەرە الاتىنىن ايتتى.

ء“بىز سۋدىڭ گرادۋسىن عانا ايتامىز. جاڭا تۋعان بالانى شومىلدىراتىن سۋدىڭ تەمپەراتۋراسى، باستاپقى 1-2 اپتادا 36-37 گرادۋس بولۋ كەرەك. سوسىن 33-34، ءار كۇنى شومىلدىرعان سايىن ءبىر گرادۋسقا تومەن شومىلدىرىپ ۇيرەتۋ كەرەك. ەكى اپتالىق بالانى شومىلدىراتىن ورىن مەن جاتقان جەرىنىڭ تەمپەراتۋراسى 22-23 گرادۋس، ەندى تۋعان نارەستەلەردە 23-24 گرادۋس بولۋ كەرەك»، - دەيدى ايدانا ايازبەك.

ءسابيدىڭ ومىراۋىن سىققان ءجون بە؟

ال بالانىڭ ومىراۋىن سىعۋ سالتىنا قاتىستى ونكوماممولوگ گۇلميرا مولداعالي قىزىنان پىكىر سۇراپ بىلدىك. ماماننىڭ ايتۋىنشا، جاڭا تۋعان بالانىڭ بويىنا اناسىنان قان ارقىلى گورموندار بولىنەدى. ول گورموندار بالانىڭ دەنەسىنە بارعان سوڭ اسەرىن بەرىپ، كىشكەنە كەۋدەسى ءىسىنىپ تۇرادى.

«ءسۇت سەكىلدى كىشكەنە ءبولىنۋ بولادى. ءبىراق ونىڭ بالاعا ەشقانداي زيانى جوق. ول قابىنبايدى ءارى ونى سىقپاۋ كەرەك. قازىر ونىڭ وزىنەن ءوزى قايتىپ كەتەتىنى دالەلدەنگەن. ومىراۋىن سىعىپ، قابىنۋدىڭ الدىن الامىن دەگەن قاتە تۇسىنىك. بۇل بالاعا انادان فيزيولوگيالىق تۇرعىدان بەرىلەتىن گورموندار اسەرىنەن تۋىندايتىن كلينيكالىق كورىنىس. كەي انالار ونى كىشكەنە سىعامىن دەپ، قاتتىراق قىسىپ جىبەرەدى. قاتتىراق سىققان جاعدايدا ومىراۋىن دامىتاتىن ۇرىقتاردى قۇرتىپ جىبەرەدى. سوندىقتان سىقپاۋ كەرەك. ول ۇلدا دا، قىزدا دا بولا بەرەتىن قالىپتى نارسە»، - دەدى ونكوماممولوگ.