بالانى ەكراننان الشاقتاتۋدىڭ قاراپايىم جولدارى
استانا. KAZINFORM - قازىرگى بالالار ۇيالى تەلەفونعا تىم ەرتە جاستان تاۋەلدى بولىپ بارادى. ءتىپتى ارباداعى ءسابيدىڭ قولىنان تەلەفوندى كورۋ - ۇيرەنشىكتى جاعدايعا اينالدى. اسىرەسە مەيرامحانادا نەمەسە داستارقان باسىندا، اتا-انا بالانى تىنىش ۇستاۋ ءۇشىن قولىنا تەلەفون بەرىپ قويادى.
بۇل بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىنە، سويلەۋىنە جانە ميىنىڭ دامۋىنا قانشالىقتى اسەر ەتەدى؟ بۇل تۋرالى El.kz ينتەرنەت پورتالىنىڭ ءتىلشىسى پسيحولوگ مامان اقگۇل تولەۋحان قىزىنىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدى.
بالالاردىڭ 77 پايىزى قالام مەن قايشى ۇستاۋعا قينالادى
پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، بۇل - ۇلكەن قاتەلىك. سەبەبى مۇنداي ادەت اتا-انا مەن بالا اراسىنداعى بايلانىستى السىرەتىپ، ونىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. اتا-انالار شارشاپ، ۋاقىتى بولماعاسىن ۇيالى تەلەفوندى «قۇتقارۋشى قۇرال» رەتىندە كورەدى. ءبىراق بالانىڭ جاس ءوسپىرىم شاعىندا، شامامەن 15 جاسىندا، اتا-انا: «ءبىز بۇل بالامەن بايلانىسىمىز ءۇزىلدى، تىڭدار ەمەس، نە ىستەيمىز؟» دەپ قينالادى. شىن مانىندە، وسىنداي جاعدايدى جىلدار بويى اتا-انانىڭ ءوزى قالىپتاستىرعانىن بايقامايدى.
Education Week جۇرگىزگەن زەرتتەۋگە سايكەس، بۇگىنگى بالالاردىڭ 77 پايىزى قالام مەن قايشى ۇستاۋعا، ال 69 پايىزى اياق كيىمنىڭ باۋىن بايلاۋعا قينالادى ەكەن.
مۇنى زەرتتەۋلەرسىز ءوز بالاڭىزدان دا كورۋ قيىن ەمەس. مۇنىڭ باستى سەبەبى - تابيعاتتاعى بەلسەندى ويىنداردىڭ ازايۋى. بالالار جەر قازبايدى، سەكىرمەيدى، ورمەلەمەيدى - وسىنىڭ ءبارى ۇساق جانە ءىرى موتوريكانىڭ دامۋىن تەجەيدى جانە دامىمايدى، - دەيدى اقگۇل تولەۋحان قىزى.
ومىرلىك داعدىلاردىڭ ماڭىزى
پسيحولوگ باستاۋىش سىنىپتا ءتىپتى قاسىقتى دۇرىس ۇستاي المايتىن بالالار كەزدەسەتىنىن، بۇل - وتە قاراپايىم كورىنگەنىمەن، كوپتەگەن ومىرلىك داعدىلاردىڭ نەگىزى ەكەنىن ايتادى. سونداي-اق بۇل ءبىر جاعىنان اتا-انانىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنە كەلىپ تىرەلەتىنىن جەتكىزدى. ومىرلىك داعدىلاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن العان ءار بالا ءبىر قادام الدا بولاتىنى ءمالىم.
كىتاپ وقۋ دەڭگەيىنىڭ تومەندەۋى دە ماسەلەنى ۋشىقتىرادى، سەبەبى كىتاپ بەتتەرىن پاراقتاۋ، زەيىن قويۋ سياقتى قابىلەتتەر كەيىن اياق كيىمنىڭ باۋىن بايلاۋ نەمەسە كۇردەلى تاپسىرمالاردى ورىنداۋعا تىكەلەي ىقپال ەتەتىنىن ايتادى.
پسيحولوگ بۇكىل الەمدە كىتاپ وقۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندەۋى دە موتور داعدىلارىنىڭ السىرەۋىنە اسەرى بار دەپ ەسەپتەيدى.
كىتاپ وقۋ مەن اياق كيىمنىڭ باۋىن بايلاۋدا قانداي بايلانىس بار؟ دەپ ويلاۋىڭىز مۇمكىن. ەمي حورنبەك: «كىتاپتىڭ بەتتەرىن پاراقتاۋ ماڭىزدى ءىس ەمەس سياقتى كورىنگەنىمەن، وقۋ مەن زەيىن قويۋ، نۇسقاۋدى ورىنداۋ - جەيدەنىڭ زاموگىن اشىپ جابۋ نەمەسە اياق كيىمنىڭ باۋىن بايلاۋ سياقتى ارەكەتتەردىڭ كىلتى بولىپ تابىلادى» دەيدى. اقىرى اينالىپ كەلىپ، ماسەلە وسى سمارتفونعا تىرەلەدى، - دەيدى.
بالانى ەكراننان الشاقتاتۋدىڭ جولدارى
ماماننىڭ پىكىرىنشە، ۇيالى تەلەفونعا ساعاتتاپ تەلمىرگەن بالا ونى ءومىردىڭ قالىپتى بولىگى دەپ قابىلداي باستايدى. ناتيجەسىندە ول شىنايى ومىردەگى قارىم-قاتىناس پەن ەموتسيانى ەكرانداعى جىلدام اقپاراتپەن الماستىرۋعا داعدىلانادى. ال ەرىك-جىگەر مەن ءوزىن-ءوزى باقىلاۋ - اتا-انادان بەرىلەتىن قاسيەتتەر. سوندىقتان گادجەت قولدانۋدى توقتاتا ءبىلۋ، ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانۋ ادەتىن بالاعا اتا-اناسى ۇيرەتۋى ءتيىس.
بالانى ەكراننان الشاقتاتۋدىڭ قاراپايىم جولدارى - تابيعاتقا شىعۋ، قۇم مەن تاس جيناۋ، ءۇي جۇمىستارىنا ارالاستىرۋ. مىسالى، ستاقانعا سۋ قۇيۋدان باستاپ، بىرتىندەپ كۇردەلىرەك ىستەردى تاپسىرۋعا بولادى. مۇنداي قاراپايىم ارەكەتتەردىڭ ءوزى بالانىڭ ومىرگە بەيىمدەلۋىنە، ەڭبەككە ارالاسۋىنا جانە ەموتسيالىق دامۋىنا وڭ اسەر ەتەدى، - دەيدى مامان.
پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، بالالاردىڭ قابىلداۋ سەزىمدەرى ەندى قالىپتاسىپ جاتقاندىقتان سمارتفون قاراۋدا شەكتەۋ قويۋ كەرەك ەكەنىن ايتادى.
ءتۇرلى قىسقا بەينەجازبالاردى شەكسىز كورۋ بالانىڭ ۇيقىسىنىڭ ازايۋىنا، ەستە ساقتاۋ قابىلەتى مەن زەيىننىڭ تومەندەۋىنە اكەلەدى. بۇل - تەك باستاپقى زاردابى. ۋاقىت وتە كەلە بالا ءوز جاسىنا ساي كەلمەيتىن قورقىنىشتى نەمەسە مازمۇنى اۋىر اقپاراتتارعا تاپ بولىپ، وعان سايكەس ەمەس ەموتسيالىق اسەر الۋى مۇمكىن، - دەدى.
ومىرگە دەگەن كوزقاراسى ءالى قالىپتاسىپ ۇلگەرمەگەن بالانىڭ دۇنيەتانىمىن تەك ۇيالى تەلەفونداعى اقپارات تولتىرسا، ونىڭ شىنايى ءومىر تۋرالى تۇسىنىگى بۇرمالانۋى ىقتيمال.
الەۋمەتتىك جەلىگە جاس شەكتەۋى
سونداي-اق اسىرەسە 13 جاسقا تولماعان بالالارعا الەۋمەتتىك جەلىنى قولدانۋعا تىيىم سالۋ كەرەك دەپ سانايدى. سونداي-اق اتا-انا ۇيالى تەلەفوندى بالاعا بەرگەن ساتتەن باستاپ بەلگىلى ءبىر ەرەجەمەن ۇسىنۋى كەرەك، قانشا ساعات نەمەسە قانشا مينۋت قولداناتىنىن الدىن الا كەلىسىپ العان ءجون.
ءتىپتى بۇل كەلىسىمدى قاعازعا ءتۇسىرىپ، بىرگە قول قويۋعا بولادى. وسىلايشا، بالا دا ءوز كەلىسىمىن بەرىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنەدى. ەگەر بالا كەلىسىمدى بۇزسا، «نە ىستەيمىز؟» دەگەن ماسەلەنى دە بىرگە تالقىلاعان دۇرىس، - دەيدى.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، بالادا باس تارتقىسى كەلمەۋ دەگەن ۇعىم بولمايدى. ۇيالى تەلەفوندى قولدانۋعا ناقتى جاس شەكتەۋى جوق، ءبىراق قانشالىقتى از قولدانسا، سونشالىقتى پايدالى بولماق.
قازىرگى تاڭدا كەي ماماندار بالانىڭ جاسىنا قاراي ەكران ۋاقىتىن شەكتەيدى. ماسەلەن 1 جاس - 10 مينۋت، 2 جاس - 20 مينۋت دەگەن سياقتى. دەگەنمەن، پسيحولوگتىڭ ءوز كوزقاراسى بويىنشا، 3 جاسقا دەيىن مۇلدە سمارتفون قولدانباعان ابزال. وتە قاجەت جاعدايدا تەلەديداردان عانا قىسقا مۋلتفيلم كورسەتكەن دۇرىس، - دەيدى پسيحولوگ اقگۇل تولەۋحان قىزى.