ايدوس سارىم: 2030 -جىلعا دەيىنگى ىشكى ساياسات دوكتريناسىن قابىلداۋ كەرەك
بۋراباي. KAZINFORM - پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءوتىپ جاتقان ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ IV وتىرىسىندا قۇرىلتاي مۇشەسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ايدوس سارىم 2030 -جىلعا دەيىنگى ىشكى ساياسات دوكتريناسىن قابىلداۋدى ۇسىندى.
- ىشكى ساياسات كونسەپتسياسىن قابىلداۋ قاجەت. سوڭعى كەزدە قوعام ىشىندە، باسپا ءسوز بەتىندە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە قازاقستانعا جاڭا مەملەكەتتىك يدەولوگيا قاجەت دەگەن سىڭايداعى پىكىرلەر كۇندە ايتىلىپ جاتىر. مەنىڭشە، يدەولوگياعا دەگەن سۇرانىس، جاڭا يدەولوگيانى تالاپ ەتۋ بەلگىلى ءبىر ساياسي-تاريحي كەزەڭنىڭ اياقتالعانىن بىلدىرەدى. جالپى العاندا، قازاقستان تاريحىنىڭ جاڭا كەزەڭىن، «ءبىز كىمبى؟»، «قايدان شىقتىق؟»، «قايدا بارا جاتىرمىز؟»، «كىم جانە قانداي بولۋىمىز شارت؟» دەيتىن سياقتى سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەۋدىڭ ءوزىن جاقسىلىققا جورىعىم كەلەدى. وسى سۇراقتارعا شىنايى جاۋاپ بەرە الساق، بولاشاقتاعى بولمىسىمىزدى ايقىنداپ، قيىن كەزەڭدەردەن، تاريحي سىناقتاردان امان شىعا الامىز دەپ ويلايمىن، - دەدى ول.
ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەسى اتالعان تۇجىرىمداما بۇعان دەيىنگى قۇرىلتاي وتىرىستارىنان ىرىكتەلىپ شىققان وزىق باستامالاردى ءون بويىنا توپتاستىرۋ كەرەكتىگىن ايتادى.
- وسى سەبەپتى كوپشىلىكتىڭ تالاپ-تىلەگىن ەسكەرە وتىرىپ، پرەزيدەنتىمىز سوڭعى ءۇش جىلدا ايقىنداعان، ءۇش قۇرىلتايدا تالقىلانعان، ۋاقىت ەلەگى مەن قوعام تالقىسىنان وتكەن قۇندىلىقتاردى توپتاستىرعان، كەمى 2030 -جىلعا دەيىنگى ۋاقىتتا قامتيتىن ىشكى ساياسات دوكتريناسى نەمەسە كونسەپتسياسى قابىلدانۋى كەرەك دەپ سانايمىن، - دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.
ايدوس سارىم ەلدە مەملەكەتتىك يدەولوگيانىڭ ورنىقپاۋ سەبەپتەرىن ايقىنداپ، ودان ارىلۋ كەرەكتىگىن ايتادى.
- وسى كەزگە دەيىن ەلىمىزدە بىرنەشە رەت يدەولوگيالىق ساياسات تۇجىرىمداماسىن جاساۋ ءۇشىن تالپىنىس جاسالعانى بەلگىلى. الايدا ونىڭ كوپشىلىك قولداۋىنا يە بولماۋىنا پوستكوممۋنيستىك ينەرتسيا، قوعامنىڭ ەتنو- دەموگرافيالىق قۇرامى قازاقستان قوعامى مەن ونىڭ ايماقتارىنىڭ ءار كەلكىلىگى، يدەولوگيالىق نارراتيۆتەردىڭ اركەلكىلىگى، يدەولوگيا مەن شىنايى ءومىر، ءسوز بەن ءىس اراسىنداعى الشاقتىق بەلگىلى ءبىر دارەجەدە كەدەرگى بولدى. بۇگىندە سوۆەت زامانى كەرەمەت ءبىر تازا، ىزگى كەزەڭ دەيتىن نارراتيۆ قالىپتاستى. ال شىن مانىندە بىزدەگى قىلمىس تا، قىلمىستىق سانا دا، جەمقورلىق تا، پاراقورلىق تا سوۆەت كەزەڭىنەن باستالىپ، جالعاسىپ، ۇدەپ كەتكەن قۇبىلىس. ولارعا نارىقتىق ەكونوميكانىڭ دا، دەموكراتيانىڭ دا ەش قاتىسى جوق، - دەدى ۇلتتىق قۇرىلتاي مۇشەسى.
ايتا كەتۋ كەرەك، قۇرىلتايدىڭ پانەلدىك سەسسيالارى كەشە باستالعان. ول سەكسيالاردىڭ تاقىرىپتارى ازاماتتىق قوعام، مادەنيەت، ونەر، رۋحانيات، ءبىلىم جانە عىلىم، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ ماسەلەلەرىن قامتىدى.
بۇعان دەيىن مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالايەۆا جيىننىڭ العاشقى كۇنىندە ايتىلعان ۇسىنىستار تۋرالى مالىمەت بەرگەن ەدى.
ال عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ 4-وتىرىسى اياسىندا قازاقستان تاريحىنىڭ جاڭا اكادەميالىق باسىلىمى ازىرلەنەتىنىن ايتتى.
2022 -جىلى ۇلتتىق قۇرىلتاي العاش جاندانعاننان بەرى ەلدەگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەر شەشىمىن تاۋىپ كەلەدى. جىل وتكەن سايىن تاقىرىپ اياسى كەڭىدى، ايتىلاتىن سالماقتى وي ۇلعايدى.
اۆتور
ەسىمجان ناقتىباي