ايداعى 1 كۇن جەردەگى 29 كۇنگە تەڭ: ناسا ايعا يادرولىق رەاكتور ورناتادى

استانا. قازاقپارات - الەمنىڭ كەيبىر ەلدەرى ايعا اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالامىز دەپ كۇپىنىپ وتىر. بۇل قاتاردا ا ق ش، قىتاي، ءۇندىستان بار. ولاردىڭ تۇپكى ماقساتى نە؟

 رەسەي، قىتاي مەن ءۇندىستان ايدا ا ە س سالادى

«رەسەي، قىتاي مەن ءۇندىستان ايدا اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالادى». بۇل تۋرالى رەسەيدىڭ «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى الەكسەي ليحاچيەۆ ايتتى. مالىمدەمە كورشىلەس ەلدەگى ۆلاديۆوستوك قالاسىندا وتكەن «شىعىس ەكونوميكالىق فورۋمدا» جاسالعان. بىرلەسكەن جوبانىڭ ماقساتى - ايداعى بولاشاق بازا ءۇشىن 0,5 مەگاۆاتتقا دەيىن اتوم قۋاتىن ءوندىرۋ. ماماندار بۇل جەتكىلىكتى ەنەرگيا دەپ وتىر.

نەگىزى رەسەي مەن قىتاي ايدا حالىقارالىق ستانسا سالۋ يدەياسىن العاش 2021 -جىلى ايتقان بولاتىن. ونىڭ قۇرىلىسى 2035-2045-جىلدار ارالىعىنا جوسپارلانعان. ال ءۇندىستان 2040 -جىلعا قاراي ايعا عارىشكەر باسقاراتىن اۋە كەمەسىن ۇشىرىپ، ول جاقتا ارناۋلى بازا جاساۋعا نيەتتى ەكەنىن جەتكىزگەن.

الەكسەي ليحاچيەۆ، «روساتوم» كورپوراتسياسىنىڭ باس ديرەكتورى:

-ءبىز ەنگىزۋدى سۇراپ وتىرعان جاڭا شەشىم - ايدا جارتى مەگاۆاتتقا دەيىن ەنەرگيا قۋاتى بار اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ نۇسقاسى. ايتپاقشى، بۇعان حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ قاتىسۋىمەن ءبىزدىڭ قىتايلىق جانە ۇندىلىك ارىپتەستەرىمىز ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. ءبىز بىرنەشە حالىقارالىق عارىش جوباسىن قولعا الۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز.

NASA ايعا يادرولىق رەاكتور ورناتادى

ايدا ا ە س سالۋ يدەياسىن نەگىزى العاش NASA ايتقان. ولاردىڭ مەرزىمى ءتىپتى جاقىن. ا ق ش-تىڭ عارىش باسقارماسىنىڭ ماماندارى 2030 -جىلى ايدا يادرولىق رەاكتور سالۋدى جوسپارلاپ ءجۇر. ناقتى ءىس باياعىدا باستالىپ كەتكەن. ناسا 2022 -جىلى 3 كومپانيانىڭ ينجەنەرلەرىنە اي بەتىندە تۇرۋعا لايىقتى، قۋاتى 40 كيلوۆاتتىق يادرولىق قوندىرعى جاساۋدى تاپسىرعان. تالاپ بويىنشا، ول 10 جىلعا دەيىن جۇمىس ىستەپ تۇرۋعا ءتيىس. جوبا قۇنى - 5 ميلليون دوللار.

ترۋدي كورتەس، NASA تەحنولوگيالىق دەمونستراتسيالىق ميسسيالار باعدارلاماسىنىڭ ديرەكتورى:

- ايداعى يادرولىق قۋات كوزىن كورسەتۋ وسى ەنەرگيانىڭ قاۋىپسىز، تازا، سەنىمدى نۇسقا ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن قاجەت. ايداعى ءتۇن تەحنيكالىق جاعىنان ۇلكەن قيىندىق تۋدىرادى. سوندىقتان كۇن قۋاتىنسىز جۇمىس ىستەيتىن يادرولىق رەاكتور سياقتى ەنەرگيا كوزىنە يە بولۋ - ايدا ۇزاق مەرزىمدى بارلاۋ جانە عىلىمي جۇمىستار ءۇشىن قولايلى بولماق.

ايداعى 1 كۇن جەردەگى 29 كۇنگە تەڭ

- ايدا ا ە س سالۋ - بوس قيال ەمەس. بۇل عىلىمي زەرتتەۋلەر مەن تەحنيكالىق مۇمكىندىكتەرگە نەگىزدەلگەن ناقتىلى جوبالار. ايداعى تاۋلىكتىڭ ۇزاقتىعى جەردەگىدەي ەمەس ەكەن. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، ايداعى 24 ساعات جەردەگى 29 كۇنگە تەڭ. سونداي-اق ايدا 2 اپتا قاراڭعى، 2 اپتا جارىق بولادى. تەمپەراتۋرا مينۋس 130-عا جەتەدى.

سايمون ميددلبۋرگ، بانگور ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ يادرولىق بولاشاق ينستيتۋتىنىڭ زەرتتەۋشىسى:

- شىندىق مىنادا: يادرولىق ەنەرگيا - اي بازاسىن قۋاتتاندىرۋدىڭ بىردەن ءبىر كوزى. ءبىز ايدان وتىن الا المايمىز. وندا كۇن باتارەيالارى، ديزەل گەنەراتورلارى جۇمىس ىستەمەيدى. شاعىن يادرولىق رەاكتور 384 400 شاقىرىم جول ءجۇرۋ ءۇشىن جەڭىل جانە مىقتى بولۋى كەرەك. مامانداردىڭ سوزىنە جانە الدەقاشان قولعا الىنعان جوبالارعا سەنسەك، ايدا ا ە س سالاتىن كۇن دە الىس ەمەس سياقتى.