استاناداعى سالماعى 10 كيلو تارتاتىن الىپ كىتاپ
استانا. KAZINFORM - استانا قالاسىنداعى مادەني وشاقتاردىڭ ءبىرى - قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتار ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ قورىندا سالماعى 10 كيلو تارتاتىن، ال كولەمى 40x44,5 س م، 408 بەتتەن تۇراتىن الىپ كىتاپ بار. بۇل جادىگەردىڭ باعاسىنا قۇن جەتپەيدى. ويتكەنى بۇل كىتاپ يسلام الەمىنىڭ ءۇشىنشى حاليفاسى وسمان اففاننىڭ تۇسىندا جازىلعان.
تاپسىرلەپ ايتار بولساق، يسلام الەمگە قانات جايعان VI عاسىردا اراب ەمەس حالىقتارعا قۇراندى دۇرىس وقىتۋ ءۇشىن قىراعات قاجەت بولدى. سول سەبەپتى، ءبىرىنشى حاليفا ءابۋ باكىردىڭ كەزىندە حاتقا ءتۇسىرىلىپ، ەكىنشى حاليفا وماردىڭ قىزى حافسانىڭ قولىندا ساقتاۋلى تۇرعان جالعىز قۇران جەتى نۇسقامەن (قىراعات) كوبەيتىلىپ، مۇسىلمان ءدىنى جەتكەن جەرلەرگە جىبەرىلگەن. بۇل كىتاپتار تاريحتا «وسپان قۇرانى» دەگەن اتپەن قالدى.
بۇل جادىگەر تۋرالى ءسال تارقاتىپ ايتار بولساق، 1402 -جىلى ءامىر تەمىر وسمانلى يمپەرياسىنىڭ سۇلتانى بايازيدتى تالقانداپ، قايتارىندا باسرا قالاسىنداعى ورتالىق مەدرەسەدە ساقتاۋلى تۇرعان وسى كىتاپتى سامارقانعا الىپ كەلگەن. كىتاپ 1868 -جىلى تۇركىستان ولكەسىنىڭ گەنەرال-گۋبەرناتورى فون كاۋفماننىڭ قولىنا تيەدى.
ول ونى سانكت-پەتەربۋرگتەگى يمپەريال قوعامدىق كىتاپحاناسىنا جولدايدى. قازان توڭكەرىسىنەن كەيىن قۇران ر س ف س ر حالىق كوميسسارلارى كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى لەنيننىڭ شەشىمىمەن بۇكىلرەسەيلىك مۇسىلمان كەڭەسىنە جىبەرىلەدى. ودان كەيىن 1941 -جىلى تاشكەنتتە وزبەكستان حالقىنىڭ تاريحي مۇراجايىنا بەرىلگەن.
اتالعان قۇراننىڭ فاكسيميلدىك نۇسقاسىن 2007 -جىلى ىستانبۇلداعى «يسلام تاريحى، ونەرى مەن مادەنيەتىن زەرتتەۋ حالىقارالىق عىلىمي ورتالىعى» (IRCICA) جاساپ، 2018 -جىلى وسىنداعى قولجازبالار جانە سيرەك كىتاپتار ۇلتتىق ورتالىعىنا سىيلاعان ەكەن.
سونىمەن قاتار وسى مەكەمە قورىندا اسا شاعىن كىتاپتار دا بار ەكەن. اتاپ ايتار بولساق، سونىڭ ءبىرى - اتاقتى كۇرىششى، ەكى مارتە ەڭبەك ەرى ىبىراي جاقايەۆتىڭ «قاناتتى سوزدەرى». بۇل كىتاپتىڭ كولەمى 4,5x5,5 س م. 72 بەتتەن تۇرادى. 1979 -جىلى «قاينار» باسپاسىنان قازاق جانە ورىس تىلىندە جارىق كورگەن. ورتالىقتا ءدال وسىنداي فورماتتاعى تاعى ءبىر كىتاپ - ەكى مارتە ەڭبەك ەرى، اتاقتى شوپان جازىلبەك قۋانىشبايەۆتىڭ 1980 -جىلى جارىق كورگەن «ۇرپاققا ۇلاعات» ەڭبەگى.
بەكەن قايرات ۇلى
«ەگەمەن قازاقستان»