استاناعا كوشىپ كەلۋشىلەردىڭ سانىنا شەكتەۋ قويىلۋى مۇمكىن
استاناداعى كوشى-قون اعىنىن باقىلاۋعا الۋ ماسەلەسى قوعامدا قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. قازىر شەنەۋنىكتەر ارنايى زاڭناماعا تۇزەتۋلەر مەن وزگەرىستەر ەنگىزۋدە، دەپ حابارلادى KTK تەلەارناسى.
باس قالاعا وزگە وڭىرلەردەن جىل سايىن تۇرعىلىقتى تۇرۋعا 60 مىڭ ادام قونىس اۋدارادى. حالىق سانى ميلليونعا تەك 2030 -جىلى جەتەدى دەگەن بولجامنىڭ قاتە بولعانىنا ون جىل بۇرىن-اق كوزىمىز جەتتى. جازدا سۋمەن، قىستا جىلۋمەن قامتۋ قالا شىلبىرىن ۇستاعان اتقا مىنەرلەردىڭ كادىمگىدەي باس اۋرۋىنا اينالعان. قىركۇيەكتەن باستاپ شاھار اۋماعىنا كىرىپ-شىعۋعا رۇقسات ەتىلگەندەردىڭ ءتىزىمى جاسالماقشى.
«قازىر استاناعا كىمنىڭ كىرىپ، كىمنىڭ كىرە المايتىندىعىن انىقتاۋ بويىنشا ميگراتسيا ماسەلەسى تالقىلانىپ جاتىر. وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلۋدە. جۇمىس توبى بارلىق سۇراقتى قامتيتىن بولادى. قىركۇيەكتە العاشقى مالىمەتتەردى ايتاتىن بولامىز»، - دەيدى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ كوميتەت ءتوراعاسى اسقاربەك ەرتايەۆ.
الايدا دەموگرافتار ميگراتسيانى رەتتەۋدە حالىق سانىن شەكتەۋ ادام قۇقىقتارىن تاپتاۋمەن تەڭ دەپ وتىر.
«كونستيتۋتسيا بويىنشا ءبىز ءار جاققا كوشىپ-قونۋعا ەرىكتىمىز. كەز كەلگەن قۇقىقتىق ەنگىزىلەيىن دەپ جاتقان وزگەرىستەر، ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە، ءبىزدىڭ كونستيتۋتتسيالىق قۇقىقتارىمىزدى شەكتەمەۋى كەرەك. اينالىپ كەلگەن كەزدە، وڭىرلەردە تۇرمىس دەڭگەيى جاقسى بولاتىن بولسا، جالاقى جاقسى بولاتىن بولسا، ەكولوگيا جاقسى بولاتىن بولسا، مەديتسينا، ءبىلىم جاقسى بولسا، وندا ەشكىم الىسقا كوشۋگە تالپىنبايدى»، - دەيدى دەموگراف اياۋلىم ساعىنبايەۆا.
وسى جەردە تۋىپ-وسكەن تانىمال ساۋلەتشى امانجول چيكانايەۆ قازاق استاناسى قۇرىلىسىنىڭ اۆتورى جاپوندىق كيسە كۋروكاۆا ءاۋ باستان-اق باس جوسپاردى سىزعاندا وڭباي قاتەلەسكەن دەيدى. تار كوشەلەر، عيماراتتاردىڭ الشاقتىعى 500 مىڭ ادامعا عانا شاقتالىپتى. كوزگە ۇرىپ تۇرعان ولقىلىقتى تالقىلاۋ بارىسىندا چيكانايەۆ كۋروكاۆانىڭ تالاي رەت بەتىنە باسقان. دەسە دە ەندى ميگراتسيانى شەكتەگەننەن باسقا امال جوق.
«ءبىز رەتتەۋىمىز كەرەك. بۇل حالىق كوبەيىپ جاتىر، استانامىز ۇلكەيىپ جاتىر دەپ قۋانۋدىڭ قاجەتى جوق. ءبىز وتە ۇلكەن، كوپ پروبلەمالاردى جينايمىز، وزىمىزگە قالانى وسىرەمىز دەپ سۋ جەتىسپەيدى»، - دەيدى ساۋلەتشى امانجول چيكانايەۆ.
ال جۇرت استاناعا شەكەسى شىلقىعاننان ەمەس، اۋىلدا جۇمىس جوقتىقتان كەلدىك دەيدى. ودان قالسا، تابىس ءىشىپ-جەمنەن ارتىلمايتىنىن ايتادى.
استانانىڭ حالقىن جالعىز ۆياچەسلاۆ سۋ قويماسى ەسەبىنەن قامتىپ وتىرمىز. قالا بيلىگى جەتىسپەگەن قوسىمشا سۋ رەسۋرسىن نۇرا جەراستى قۇبىرىن سالۋ ارقىلى شەشپەكشى. الايدا بۇل قۇرىلىستىڭ قاشان باستالاتىنى ازىرگە بەلگىسىز. بەلگىلىسى، ەڭبەك مينيسترلىگىندە قۇرىلعان ارنايى توپ ميگراتسيانى شەكتەۋدىڭ قالاي جۇزەگە اساتىندىعىن قىركۇيەكتە جاريالايتىن بولدى. جاۋاپتى ۆەدومستۆو تەك سول كەزدە قالاعا كىمنىڭ كىرىپ، كىمنىڭ شىعا الاتىنىن ايتامىز دەپ وتىر.