تالدىقورعان تۇرعىنى: مەنى ءرۋلى وڭ جاقتا ورنالاسقان كولىككە تەڭەيدى
دەگەنمەن، جۇرەگى وڭ جاعىندا ورنالاسقان ادامدار دا كەزدەسەدى. ماسەلەن، تالدىقورعاندىق ءادىلجان عۇماروۆ وسىنداي ەرەكشەلىككە يە. قازاقپارات ءتىلشىسى وزگەشە جاراتىلعان جانمەن تىلدەسىپ، كارديولوگ دارىگەردەن ونىڭ سەبەبىن سۇرادى.
تالدىقورعاندىق ءادىلجان عۇماروۆتىڭ ايتۋىنشا، جۇرەگى وڭ جاعىندا ورنالاسقانىن 8-سىنىپقا كوشكەن كەزدە بىلگەن.
«ءبىزدىڭ مەكتەپكە ءبىر توپ دارىگەر كەلىپ، ءبارىمىزدى مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتكىزدى. كەۋدە تۇسىمدى تەكسەرگەن دارىگەر تاڭقالا: «مىنا بالانىڭ جۇرەگى ورنىڭدا جوق»، دەپ شوشىعانى بار. سوسىن مەن ايتتىم مەنىڭ جۇرەگىم وڭ جاعىمدا ورنالاسقان دەپ. ونى ەستىگەن سىنىپتاستارىم كەزەك-كەزەك كەۋدەمە قۇلاقتارىن توسەپ، تىڭداعاندارى بار»، - دەيدى ءادىلجان.
كەيىپكەرىمىز دوستارى قالجىڭداپ ونى «ياپوشكا» دەپ اتايتىن تىلگە تيەك ەتتى.
«قۇرداستارىم مەنى ءرۋلى وڭ جاقتا ورنالاسقان كولىككە تەڭەيدى. «ياپوشكا» دەيدى. «ءانۇران شىرقالىپ جاتقاندا قولىڭدى وڭ جاق تۇسىڭا قويۋىڭ كەرەك. نەگە سول جاعىڭا ۇستاپ تۇراسىڭ؟ ول جاقتا ەمەس قوي جۇرەگىڭ، - دەپ ازىلدەيتىندەر دە بار. شىنىمدى ايتسام، ونداي سوزدەردى كوڭىلىمە المايمىن»، - دەيدى ول.
جالپى، ءادىلجان ءوزىن جايسىز سەزىنبەيدى. ەڭ سوڭعى رەت تەكسەرىلگەنىندە ماماندار وڭ جاقتا ورنالاسقانى بولماسا، ءبارى دۇرىس، جۇرەگىڭدە اقاۋ جوق دەپ ايتىپتى.
وسىنداي ەرەكشەلىگى بار ادامدار تۋرالى مامانان ءبىلۋ ماقساتىندا الماتىداعى كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ كارديوحيرۋرگ دارىگەرى ماقسات جاقايەۆپەن سۇحباتتاسقان ەدىك.
- ماقسات ءابدىماناپ ۇلى جۇرەگى وڭ جاقتا ورنالاسقان ادامدار تۋرالى ءجيى ەستيتىن بولدىق، مۇنداي قۇبىلىسقا نە سەبەپ؟
- ادەتتە ادامنىڭ جۇرەگى كەۋدە قۋىسىندا، ءدال ورتاسىندا، ءسال سولعا قاراي ورنالاسادى. الايدا، كەيدە جۇرەك وڭ جاقتا ورنالاساتىن سيرەك قۇبىلىس تا بولۋى مۇمكىن. بۇل جاعداي دەكستروكارديا دەپ اتالادى. دەكستروكارديا تۋا بىتكەن جانە جۇرە پايدا بولۋى دا مۇمكىن. تۋا بىتكەن سەبەپتەر گەنەتيكالىق مۋتاتسيا، قورشاعان ورتانىڭ اسەر ەتۋى نەمەسە تۇقىم قۋالاۋشىلىق بولۋى مۇمكىن. جۇرە پايدا بولعان دەكستروكارديادا ادامنىڭ جۇرەگى مەحانيكالىق تۇردە كەۋدە قۋىسىنىڭ وڭ جاعىنا قاراي اۋىسادى، ول كەز- كەلگەن جۇرەكتەن تىس فاكتورلاردىڭ اسەرىنەن پايدا بولادى (اۋرۋ، كەۋدە قۋىسىنىڭ زاقىمدانۋى) جانە دەكستروپوزيتسيا دەپ اتالادى.
- باۋىر مەن جۇرەكتىڭ ءبىر جاقتا بولعانى ادامعا سالماق تۇسىرمەي مە؟
- دەكستروكارديا وقشاۋلانعان جانە وقشاۋلانباعان بولۋى مۇمكىن. وقشاۋلانعان تۇرىندە - جۇرەك وڭ جاقتا، ال ءىشتىڭ قالعان مۇشەلەرى (جۇپسىز)، مىسالى، اسقازان، باۋىر، كوكباۋىر قالىپتى ورنالاسادى. وقشاۋلانباعان دەكستروكارديا ىشكى اعزالاردىڭ تولىق كەرى ورنالاسۋىمەن سيپاتتالادى (ورگانداردىڭ ترانسپوزيتسياسى).
كەيبىر ادامداردا دەكستروكارديا تەك رەنتگەنوگراممالار مەن ۋلترادىبىستىق سۋرەتتەردە جۇرەكتىڭ وڭ جاقتا ورنالاسۋى انىقتالعان كەزدە عانا كورىنۋى مۇمكىن. الايدا، كەيبىر ادامداردا دەكستروكارديا جۇرەك پروبلەمالارى، قان اينالىمى مەن تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ بۇزىلۋىمەن قاتار ءجۇرۋى مۇمكىن. وقشاۋلانعان دەكستروكارديانىڭ باۋىرعا اسەر ەتپەۋىنە كەلەتىن بولساق، بۇل ادەتتە دامۋدىڭ بەيىمدەلۋ مەحانيزمدەرىمەن بايلانىستى، ءبىراق حيرۋرگيالىق تۇزەتۋدى قاجەت ەتەتىن اۋىتقۋلار بولۋى مۇمكىن.
- رادياتسيانىڭ اسەرىنەن سەمەي وڭىرىندە تۇراتىنداردىڭ اراسىندا دا مۇنداي اۋىتقۋلار ءجيى كەزدەسەدى ەكەن، بۇل قانشالىقتى راس، ياعني ەكولوگيا اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟
- دەكستروكارديانىڭ سەبەپتەرى ءالى بەلگىسىز. جوعارىدا ايتىلعانداي، دەكستروكارديانىڭ سەبەپتەرى گەنەتيكالىق مۋتاتسيا، قورشاعان ورتانىڭ اسەرى نەمەسە تۇقىم قۋالاۋشىلىق بولۋى مۇمكىن. ءيا، قازاقستاندا دەكستروكارديانىڭ تىركەلگەن جاعدايلارى بار، ءبىراق ولاردىڭ سانى مىڭنان اسپايدى. ارينە، ۇرىقتىڭ دامۋىنا ەكولوگيا اسەر ەتەدى، ءبىراق دەكستروكارديانىڭ اباي وبلىسىنداعى ەكولوگيالىق جاعدايمەن تىكەلەي بايلانىسى بار دەپ ايتا المايمىز، بۇل دەرەكتەر دالەلدەنبەگەن.
- كارديولوگيا جانە ىشكى اۋرۋلار عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنا وسىنداي ەرەكشە پاتسيەنتتەر قارالۋعا كەلە مە؟
- مۇنداي پاتولوگيا وتە سيرەك كەزدەسەدى، ستاتيستيكاعا سايكەس، الەمدەگى 12 مىڭ ادامنىڭ بىرىندە كەزدەسەدى. ءبىز ءوز تاجىريبەمىزدە جۇرەگى وڭ جاقتا ورنالاسقان پاتسيەنتتەرمەن كەزدەستىك، ەكى جاعدايدا ولار تەك دەكستروكارديامەن عانا ەمەس، جۇرەكتىڭ دامۋ اقاۋلارىنا دا شالدىققان ناۋقاستار بولدى، تۋا بىتكەن اقاۋلارعا حيرۋرگيالىق تۇزەتۋ جۇرگىزىلدى (جۇرەكشە ارالىق كەمىستىكتى تىگۋ جانە قارىنشا ارالىق پلاستيكا ورناتۋ).
كەلەسى جاعدايدا - بۇل وقشاۋلانباعان دەكستروكاردياسى بار ساۋ ادام بولدى، ونىڭ بارلىق جۇپسىز مۇشەلەرى وڭ جاقتا ورنالاسقان، كەشەندى تەكسەرۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن ءبىز ىشكى ورگاندار مەن جۇرەكتىڭ جۇمىسىنان پاتولوگيا تاپپادىق جانە وعان ادەتتەگىدەي ءومىر ءسۇرىپ، دارىگەرگە قارالىپ تۇرۋىن ۇسىندىق.
- جۇرەگى وڭ جاقتا ورنالاسقان ادامدارعا قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟
- دەكستروكارديامەن ناۋقاستار ۇزاق ءومىر سۇرە الادى، ناۋقاستار قارتايعانعا دەيىن ءومىر سۇرگەن جاعدايلار بار. سوندىقتان ءبىز بارلىعىنا دەنساۋلىعىن باقىلاۋدا ۇستاۋدى، جامان ادەتتەردەن ارىلۋدى، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانۋدى جانە دارىگەرلەرگە قارالىپ تۇرۋدى ۇسىنامىز. ارينە بۇل ۇسىنىستار بارلىق ادامدارعا، ءتىپتى جۇرەگى قالىپتى ادامدارعا دا قاتىستى.
راحمەت!