بۇگىن قازاقتىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتتەرى ءشامشى قالداياقوۆ پەن عافۋ قايىربەكوۆتىڭ تۋعان كۇنى
ەسىمدەر
95 جىل بۇرىن (1928-1994) اقىن، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، قازاق س س ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى عافۋ قايىربەكوۆ دۇنيەگە كەلگەن.
قوستاناي وبلىسىنىڭ تورعاي قالاسىندا تۋعان. اباي اتىنداعى قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن بىتىرگەن.
قازاق مەملەكەتتىك باسپاسى پوەزيا رەداكسياسىنىڭ باسشىسى، «قازاق ادەبيەتى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى، «جازۋشى» باسپاسى پوەزيا رەداكسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتتەرىن اتقارعان. 1968-1973 -جىلدارى - قازاقستان جازۋشىلار وداعى پوەزيا سەكسياسىنىڭ جەتەكشىسى. 1973-1989 -جىلدارى - «جۇلدىز» جۋرنالى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى. قازاقستان جازۋشىلار وداعى اقىندار قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى بولعان.
اقىننىڭ «قۇرداستار»، «دالا قوڭىراۋى»، «جەر استىنداعى جۇلدىزدار»، «قاناتتى جىلدار»، «بەلاسار»، «جۇلدىزدى تاعدىرلار»، «ەلتىنجال»، «اق جەلكەن»، «ءۇش قيان»، «بالىقشى يۆان»، «قوسباسار»، «تاۋلار سويلەيدى»، «ارال اۋەندەرى»، «بالقۋراي»، «كۇن بالاسى»، «بولشەۆيك اۋىلى»، «التىن بەسىك»، «كوسەمنىڭ نۇرلى اتىمەن»، «دالا سازدارى»، «تورعاي تولقىنى»، «اسۋ الدا»، «جەلقايىق»، «ءبىر كەمەنىڭ ۇستىندە»، «ماڭعىستاۋ ماڭعازدارى»، «كۇنتەڭەسكەن» پوەمالار، پوۆەستەر، ولەڭدەر، وچەركتەر، كوپتەگەن اندەردىڭ ولەڭدەرى. ول 40 تان اسا كىتاپتىڭ اۆتورى.
كوركەم اۋدارما سالاسىندا رۋداكيدىڭ، بايروننىڭ، پۋشكيننىڭ، لەرمونتوۆتىڭ، نەكراسوۆتىڭ، شيەۆچەنكونىڭ، ماقتىمق ۇلىنىڭ، تولستويدىڭ، كۋپريننىڭ، كورولەنكونىڭ، بۋنيننىڭ، ەسەنيننىڭ، عامزاتوۆتىڭ شىعارمالارىن قازاق تىلىنە ءتارجىمالاعان.
«حالىقتار دوستىعى» وردەنىمەن، «ەڭبەكتەگى ەرلىگى ءۇشىن» مەدالىمەن ماراپاتتالعان.
93 جىل بۇرىن (1930-1992) ايگىلى كومپوزيتور، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى گيمنىنىڭ اۆتورى ءشامشى قالداياقوۆ دۇنيەگە كەلگەن.
قازىرگى تۇركىستان وبلىسىنىڭ وتىرار اۋدانىندا تۋعان. سارىاعاشتاعى قاپىلانبەك مالدارىگەرلىك تەحنيكۋمىن، تاشكەنتتەگى مۋزىكا ۋچيليشەسىن، الماتى مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىن بىتىرگەن.
1950 -جىلدان باستاپ شىعارماشىلىق قىزمەتپەن اينالىسقان. ول ۇلتتىق مۋزىكا ونەرىنىڭ ءان جانرىنا اسا ايقىن، سوڭعى لەپ الا كەلگەن سازگەر رەتىندە تانىلدى. ونىڭ اندەرى قۇلاققا جاعىمدى، جۇرەككە جىلى قابىلدانىپ، جۇرتشىلىقتىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەندى. كومپوزيتور شىعارمالارىنىڭ تاقىرىپتىق، مازمۇندىق اۋقىمى اسا كەڭ. ەلگە، جەرگە، وتانعا، اتا-اناعا، جارعا، دوس- جارانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك ءشامشى شىعارمالارىنىڭ باستى تاقىرىبى.
ونىڭ ازاماتتىق ليريكاعا تۇنعان، رەسپۋبليكامىزدىڭ كەڭ بايتاق جەرىن جىرعا قوساتىن «اق ەركە - اق جايىق»، «ارىس جاعاسىندا»، «سىر سۇلۋى»، «تەرىسكەي»، «قارقارالى»، «ءومىر وزەن»، ت. ب. تۋىندىلارىن جۇرتشىلىق ەرەكشە ىقىلاسپەن قابىلدادى. كومپوزيتوردىڭ مارش ەكپىندى، جىگەرلى، شاتتىقپەن شىرقالاتىن «مەنىڭ قازاقستانىم»، «باقىت قۇشاعىندا»، «بارىنەن دە سەن سۇلۋ» سياقتى اندەرى حالىق اراسىنا كەڭىنەن تارادى. 1992 -جىلدان باستاپ سازگەرلەر مەن انشىلەر ءۇشىن قالداياقوۆ اتىنداعى حالىقارالىق بايقاۋ- فەستيۆال ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلىپ تۇرادى.
شىمكەنت قالاسىندا وبلىستىق فيلارمونيا، ءبىر كوشە، الماتى قالاسىندا ءبىر كوشە، كومپوزيتور تۋعان ولكە - ءشاۋىلدىر اۋىلىنداعى مۋزىكا مەكتەبى قالداياقوۆ ەسىمىمەن اتالادى. شىمكەنت فيلارمونياسىنىڭ الدىنا قالداياقوۆ ەسكەرتكىشى ورناتىلعان. 1991 -جىلى ول جايلى عۇمىرنامالىق «جىلدارىم مەنىڭ، جىرلارىم مەنىڭ» (رەجيسسەرى ت. احمەتوۆ) دەگەن دەرەكتى تەلەفيلم ءتۇسىرىلىپ، «ءشامشى عۇمىر» ەستەلىكتەر مەن ماقالالار جيناعى جارىق كوردى.