تاريحشى «سالەم سالۋ» نەگە سولتۇستىككە قاراعاندا وڭتۇستىكتە كەڭىنەن تاراعانىن ءتۇسىندىردى

فوتو:
استانا. قازاقپارات - تاريحشى راديك تەمىرعاليەۆ «سالەم سالۋ» ءداستۇرى سولتۇستىك وڭىرگە قاراعاندا وڭتۇستىك ايماقتاردا نەگە كەڭىنەن تاراعانىن ءتۇسىندىردى.

تاريحشىنىڭ سوزىنشە، شىن مانىندە «سالەم سالۋدى» سولتۇستىك ايماقتار دا XX عاسىردىڭ باسىنا دەيىن ساقتاعان.

«ورتا ءجۇز قازاقتارىنىڭ كەلىنى مەن كۇيەۋىنىڭ ۇلكەن تۋىستارىمەن كەزدەسۋى بىلاي سيپاتتالعان: «قانداي دا ءبىر ەرەكشە جاعدايلاردا ول (كەلىن- ەسك.) الىستان قۇرمەت كورسەتىپ، باسىن ءيىپ، ءبىر تىزەسىن بۇگىپ، قولىن كرەست ءتارىزدى بۇككەن («وبىچاي كيرگيزوۆ سەميپالاتينسكوي وبلاستي»، 1878 -جىل). سوندىقتان «سالەم بەرۋ» بەلگىلى ءبىر ايماققا عانا ءتان ءداستۇر دەپ ايتۋعا كەلمەيدى. بۇل ۇلتتىق ءداستۇر. ودان بولەك، كەلىن كۇنىنە بىرنەشە رەت سالەم سالماعان. بۇل وتە سيرەك جاسالعان»، - دەيدى تاريحشى.

راديك تەمىرعاليەۆتىڭ سوزىنشە، قايىن اتا مەن اۋلەتتەگى ۇلكەن ەر ادامدار كەلىنمەن بايلانىسپاۋى كەرەك بولعان.

«بۇل دالا ەتيكەتى. جەڭگە رەتىندە ازىلدەپ، ويناۋعا بولاتىن. ال ەگەر ول بىرەۋگە جەڭگە بولسا، ءتىپتى سويلەسۋگە دە بولمايتىن. تابۋ. بۇل تىيىمدى اتتاپ وتكەن قودار مەن قامقا ءتىپتى مەرت بولىپ كەتتى»، - دەيدى تاريحشى.

راديك تەمىرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جايتتارعا قاتىستى ءتىپتى انەكدوت تا بار ەكەن.

«كەلىن كۇيەۋىنىڭ اۋىلىنا كەلگەن كەزدە مىندەتتى تۇردە اتا-ەنەسىمەن ءسان-سالتاناتتى كويلەگىمەن كەزدەسەدى. ءبىراق كەلىننىڭ بەتى جابىلىپ تۇرادى، تەك «كەلىن- كورىمدىك» ءداستۇرى ورىندالعاننان كەيىن ءبىر ساتكە اشىلادى. وسىدان كەيىن كەلىن مەن قايىن اتاسى كوپ كەزدەسپەيدى، ءتىپتى بىرنەشە جىل ءبىر اۋىلدا تۇرعاننىڭ وزىندە اتاسى كەلىنىن تانىماي قالاتىن كەزدەر بولعان. بۇل تۋرالى «ماتەريالى دليا يزۋچەنيا يۋريديچەسكيح وبىچاياح كيرگيزوۆ» ەڭبەگىندە ايتىلعان»، - دەيدى مامان.