قىتاي ترانسكاسپي دالىزىنە ينۆەستيسيا سالسا، قازاقستان ءۇشىن ءتيىمدى بولادى - ساراپشى

استانا. قازاقپارات - الەمدىك ەكونوميكا جانە ساياسات ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى ەرسۇلتان جانسەيىتوۆ مەملەكەت باسشىسىنىڭ قىتايعا جاساعان ساپارىنا وراي، ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق باعىتتارىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ورتالىق ازيا- قىتاي» سامميتىندە ارينە، ءبىرىنشى كەزەكتە ەنەرگەتيكا، كولىك- لوگيستيكاسى جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ماسەلەلەرى كوتەرىلەدى. سوڭعى بىرنەشە جىلدا قىتاي قازاقستان ءۇشىن اسا ماڭىزدى ساۋدا سەرىكتەسىنە اينالدى. بىلتىر ەكى ەل اراسىنداعى ءوزارا تاۋار اينالىمىنىڭ كولەمى 24 ميلليارد دوللار بولدى. 2021 -جىلمەن سالىستىرعاندا كورسەتكىش 4 عا ۇلعايدى دەپ ايتساق بولادى. بيىل بۇل مەجە كوبەيەدى دەپ جوسپارلانۋدا. ايتا كەتۋ كەرەك، وسى 24 ميلليارد دوللاردىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ ەكسپورتى يمپورتقا قاراعاندا كوپ بولىپ تۇر»، - دەدى ەرسۇلتان جانسەيىتوۆ.

ساراپشى پىكىرىنشە، قىتاي قازاقستاننىڭ كولىك- لوگيستيكالىق مۇمكىندىگىنە قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. اتاپ ايتقاندا، ول ەل رەسەي ارقىلى وتەتىن باعىتتان بولەك، ترانسكاسپي دالىزىنە نازار اۋدارۋى مۇمكىن.

«رەسەي مەن قىتايدىڭ اراسىنداعى تاۋارلاردىڭ كوبى ءبىزدىڭ ەلىمىز ارقىلى وتەدى. بۇل ءۇش مەملەكەت اسا ماڭىزدى ترانزيتتىك سەرىكتەس بولىپ وتىر. قازىر سولتۇستىك دالىزگە باسىمدىق بەرىلەدى. ياعني، قىتايدان قازاقستانعا بۇدان ءارى رەسەي، ودان كەيىن ەۋروپا ەلدەرى. سونىمەن قاتار، قازىر ءبىز ءۇشىن ترانسكاسپي باعىتى ماڭىزدى بولىپ تۇر. شىنىن ايتۋ كەرەك، ول جاققا كوپ ينۆەستيسيا قاجەت. وسىعان قىتاي ينۆەستيسيا سالسا، قازاقستان ءۇشىن ءتيىمدى بولادى»، - دەپ پىكىر ءبىلدىردى ەرسۇلتان جانسەيىتوۆ.

ونىڭ پايىمىنشا، قىتاي قازىر كومىردى پايدالانۋ كولەمىن قىسقارتىپ، «جاسىل ەنەرگەتيكاعا» بەت بۇرۋدا. بۇل رەتتە، اتوم ەنەرگەتيكاسىنا باسىمدىق بەرىلەدى. سوندىقتان وعان قاجەت بولاتىن باستى رەسۋرس - ۋرانعا سۇرانىس ارتپاق.

«قىتايعا قازاقستان كوبىنە مۇناي، تۇرىكمەنستان نەگىزىنەن گاز تاسىمالدايدى. مۇنايدان بولەك، سيرەك كەزدەسەتىن مەتالداردى ايتا كەتۋ كەرەك. قازاقستاندا ونىڭ كوپ قورى شوعىرلانعان. قازىر قىتاي «جاسىل ەنەرگەتيكانى» دامىتىپ جاتىر. كۇن پانەلدەرى، جەل ستانسيالارىنا سيرەك كەزدەسەتىن مەتالدار قولدانىلادى. وسى تۇرعىدان قازاقستان قىتاي ءۇشىن پەرسپەكتيۆالى بولىپ ەسەپتەلەدى. سونداي- اق، قازاقستانداعى ۋران قورىنىڭ الەم نارىعىنداعى ۇلەسى - B. ال قىتاي قازىر كومىردى پايدالانۋدى قىسقارتىپ، تازا ەنەرگەتيكاعا كوشىپ جاتىر. تازا ەنەرگەتيكا - ول اتوم ەنەرگەتيكاسى. سوندىقتان قىتاي تاراپى ۋران يمپورتىن ۇلعايتۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتادى» ، - دەيدى ساراپشى.

سونىمەن قاتار، ول ەكى ەل اراسىندا ورناعان ۆيزاسىز رەجيم قازاقستانداعى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا مول مۇمكىندىك ۇسىناتىنىن اتاپ ءوتتى.

«قازىر وسىعان قاتىستى ەلدە پىكىرلەر كوپ. كەيبىرى قاۋىپ باسىم دەسە، ەندى ءبىرى بۇل پايدالى دەيدى. نەگىزى بۇل رەجيم كوبىنە قازاقستاندىقتار ءۇشىن ءتيىمدى. ءبىز وسى ەلدەن كوپ تاۋارلاردى يمپورتتايمىز. سوندىقتان ول قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردىڭ قىتايعا بارۋىنا ۇلكەن مۇمكىندىك جاسايدى. بۇل بيزنەستى دامىتۋعا سەرپىن بەرەدى دەپ ويلايمىن»، - دەپ تۇيىندەدى الەمدىك ەكونوميكا جانە ساياسات ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى ەرسۇلتان جانسەيىتوۆ.