سۋدى از ىشەتىن ادامدار قانداي پروبلەماعا تاپ بولادى؟
ۇلتتىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعى ينفەكتسيالىق ەمەس اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى ناتاليا سۇلەيمانوۆا سۋدىڭ ادام ورگانيزمىندەگى ءرولى، سۋ تاپشىلىعىنىڭ زيانى جانە سۋدى دۇرىس ءىشۋ ەرەجەلەرى تۋرالى تولىعىراق ايتىپ بەردى.
دەنەدەگى سۋ
ماماننىڭ ايتۋىنشا، ادام 30 كۇن بويى ءنار تاتپاي، اش جۇرە الادى. ءبىراق سۋسىز نەبارى 3, 5 نەمەسە 7 كۇن، سيرەك جاعدايدا عانا 8 كۇن شىدايدى. عالىمداردىڭ ەسەبىنشە، ءبىر ادام كۇن سايىن تاعام جانە شارۋاشىلىق قاجەتتىلىكتەرىنە ورتا ەسەپپەن 60-70 توننا سۋ پايدالانادى.
«دەنەمىزدىڭ قيمىل- قوزعالىسقا يكەمدىلىگى دە ورگانيزمنىڭ 70 پايىز سۋدان تۇراتىندىعىمەن بايلانىستى. ماسەلەن، وكپەدە سۋ - 90 پايىزعا دەيىن، قاندا - 80 پايىزعا دەيىن، ميدا - 75 پايىزعا دەيىن، بۋىنداردا - 24 پايىز دەيىن. ءتىپتى اعزامىزدىڭ ەڭ تىعىز ءتىنى - تىستە دە 0,2 پايىز سۋ بار. ادامعا تازا اۋىز سۋدىڭ بەلگىلى ءبىر مولشەرىن كۇن سايىن ءىشىپ تۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى وسىمەن تۇسىندىرىلەدى»، - دەيدى سۇلەيمانوۆا.
بۇل رەتتە گازدالعان ءساتتى سۋسىن، شاي نەمەسە كوفە ەسەپتەلمەيدى، تازا اۋىز سۋ عانا ەسەپكە الىنادى.
سۋدىڭ قاسيەتتەرى
«ادامعا كۇنىنە قانشا ليتر سۋ قاجەت ەكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن، الدىمەن سۋدىڭ ءبىزدىڭ ومىرىمىزدە قانداي ءرول الاتىنىن ۇعىنۋ قاجەت. ال سۋ ادام اعزاسى ءۇشىن ماڭىزدى ءرول وينايدى. ويتكەنى ول ورگانيزمدەگى بارلىق بيوحيميالىق پروتسەسكە قاتىسادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى مامان.
سۋدىڭ پايداسى:
اس قورىتۋدى قالىپقا كەلتىرەدى جانە ورگانيزمگە تاماقتى جاقسى سىڭىرۋگە كومەكتەسەدى.
جىلۋدى ساقتاي وتىرىپ، دەنەنىڭ قالىپتى تەمپەراتۋراسىن ۇستاپ تۇرۋعا جاردەمدەسەدى.
قاننىڭ قويۋلىعىن تومەندەتىپ، ەركىن قان اينالىمىن قامتاماسىز ەتەدى. اعزاداعى بارلىق ورگان مەن جۇيەنى ءنارلى زاتتارمەن جانە وتتەگىمەن قانىقتىرۋعا كومەكتەسەدى.
ميدىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.
ورگانيزمنەن توكسيندەر مەن تۇزدى شىعارادى.
بۋىنداردىڭ قوزعالعىشتىعىن جاقسارتادى - بۋىنداردىڭ ەركىن جانە اۋىرسىنۋسىز قوزعالۋىنا قاجەتتى سينوۆيالىق سۇيىقتىق نەگىزىنەن سۋ مەن گيالۋرون قىشقىلىنىڭ ازداعان مولشەرىنەن تۇرادى.
تۇراقتى سالماق پەن بەلسەندى زات الماسۋىن ۇستاپ تۇرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
تەرىنىڭ جاستىعى مەن ساۋلىعىن ۇزاعىراق ساقتاۋعا كومەكتەسەدى.
سۋ تاپشىلىعى نەسىمەن قاۋىپتى
اعاشتا ءوسىپ تۇرعان المانى جۇلىپ، جىلى جەرگە قويساق، ول بىرتىندەپ ءبۇرىسىپ قالادى. ويتكەنى جەمىس بويىنداعى سۋدان ايىرىلادى. سول سياقتى جاڭا پىسكەن ءجۇزىمدى كەپتىرسە، ول سۋىن جوعالتىپ، كەيىن مەيىزگە اينالادى. تازا اۋىز سۋعا مۇقتاج ادام ورگانيزمى دە ءبىرقاتار وزگەرىسكە ۇشىرايدى.
«ورگانيزمگە سۋ جەتىسپەسە، سۋ- تۇز بالانسى بۇزىلادى. سالدارىنان بۇيرەك پەن قۋىقتا تاس ءتۇزىلۋى مۇمكىن. سونىمەن قاتار سۋدىڭ تاپشىلىعى بۋىندارعا دا تەرىس اسەر ەتەدى، بۋىن اۋرۋلارىن قوزدىرادى. بۇدان بولەك، سۋدىڭ تاپشىلىعى قاننىڭ قويۋلىعىنا اكەپ سوعادى. ال بۇل ينسۋلت، ينفاركت، ترومبوز، گەمورروي، ۆاريكوز اۋرۋلارىنىڭ دامۋ قاتەرىن ارتتىرادى» ، - دەيدى سۇلەيمانوۆا.
سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى اس قورىتۋعا دا زيانىن تيگىزەدى. اس قورىتۋ فەرمەنتتەرىن ءبولۋ پروتسەسى باياۋلايدى، اسقازان- ىشەك جولى اقىرىن جۇمىس ىستەيدى، تاماق ىشەكتە ۇزاق ۋاقىت تۇرىپ قالىپ، الدىمەن اشۋ، كەيىننەن قابىنۋ پروتسەسى باستالادى. سونداي- اق ورگانيزمدە سۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى كوپ جاعدايدا سوزىلمالى ءىش قاتۋعا، گاستريتكە، ءتىپتى اسقازان جاراسىنا دا سەبەپ بولادى.
سۋدىڭ تاپشىلىعىنان تەرى دە قاتتى زارداپ شەگەدى. ىلعال جەتىسپەگەندىكتەن، تەرى شىمىرلىعىن تەز جوعالتادى، جۇقارادى، سولادى، ءاجىم تۇسەدى. وسىلايشا سۋدىڭ ازدىعى قارتايۋدىڭ كوزگە كورىنەتىن بەلگىلەرىنە اكەپ سوعادى.
ىلعالدىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن شاش پەن تىرناق ءالسىز، سىنعىش كەلەدى.
سونداي- اق سۋسىزدانۋ نەسەپ شىعارۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن بۇزادى جانە ورگانيزمنىڭ وزدىگىنەن تازارۋ پروتسەسىن قيىنداتادى.
جىلدىڭ ىستىق مەزگىلىندە ورگانيزمگە سۋدىڭ جەتىسپەۋى سالدارىنان كۇن ءوتۋ ىقتيمالدىعى ارتادى.
كۇنىنە قانشا ليتر سۋ ءىشۋ كەرەك
«ءارتۇرلى زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، سۋدىڭ قاجەتتى تاۋلىكتىك دوزاسى - سالماقتىڭ ءبىر كەلىسىنە 30 م ل-دەن 50 م ل-گە دەيىن. ياعني ءبىز ونىڭ قاق ورتاسىن - 40 م ل الساق، سالماعى 60 كەلىنى قۇرايتىن ادامعا كۇنىنە كەم دەگەندە 2400 م ل نەمەسە 2,4 ليتر سۋ ءىشۋ قاجەت»، - دەيدى دارىگەر.
ادەتتە دارىگەرلەر تاۋلىگىنە كەم دەگەندە 1,5 ليتر، ال اپتاپ ىستىقتا ەڭ كەمى 2 ليتر سۋ ىشۋگە كەڭەس بەرەدى.
سۋدى دۇرىس ءىشۋ ەرەجەسى
ناتاليا سۇلەيمانوۆا ورگانيزمگە پايدالى بولۋ ءۇشىن سۋدى دۇرىس ءىشۋدىڭ 5 ەرەجەسىن اتادى.
1-ەرەجە. سۋدى اش قارىنعا ءىشۋ. تاڭەرتەڭ ۇيقىدان ويانعاندا، ءبىر ستاقان تازا سۋ ءىشىڭىز. وسىلايشا ءسىز ءتۇن ىشىندە قالىپتاسقان ىلعال تاپشىلىعىنىڭ ورنىن تولتىراسىز، قان قىسىمىن قالىپقا كەلتىرىپ، قان اينالىمىن جانداندىراسىز.
2-ەرەجە. سۋدى تاماققا دەيىن ءىشۋ. قارنىڭىز اشقانىن سەزگەندە، الدىمەن ءبىر ستاقان سۋ ءىشىڭىز. بۇل اس قورىتۋعا دا جاقسى، سونىمەن قاتار اشىعۋ سەزىمىن باسادى. ياعني، ءسىز تاماقتى از جەپ، از كالوريا جينايسىز، بۇل ارتىق سالماقتىڭ الدىن الادى.
3-ەرەجە. جىلى سۋ ءىشىڭىز. سۋ تەمپەراتۋراسى دەنە تەمپەراتۋراسىنا تەڭ بولسا، ياعني 36 گرادۋستى قۇراسا، ءتىپتى جاقسى. جىلى سۋ جاقسى سىڭەدى، تيىسىنشە ورگانيزم ونى سىڭىرۋگە ەنەرگيانى از جۇمسايدى.
4-ەرەجە. قاتتى تاماقپەن بىرگە سۋ ىشپەڭىز. بۇل استىڭ قورىتىلۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى، ويتكەنى اسقازان ءسولىنىڭ كونتسەنتراتسياسىن تومەندەتەدى.
5-ەرەجە. فيزيكالىق جۇكتەمە كەزىندە كوپ سۋ ءىشىڭىز. دەنەگە كۇش تۇسكەندە، ورگانيزم ىلعالدى تەز جوعالتادى، سول سەبەپتى تاپشىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ قاجەت. ەگەر سپورتپەن شۇعىلدانساڭىز، سۋدى جاتتىعۋعا دەيىن جانە جاتتىعۋدان كەيىن ىشكەن ابزال.