باتىس عۇندارىنىڭ استاناسى اقتوبە بولدى دەپ ويلايمىن - تۇرىك عالىمى

اقتوبە. قازاقپارات - «اقتوبە وبلىسىنىڭ مادەني-تاريحي مۇراسىن زەرتتەۋ، ساقتاۋ، جاڭعىرتۋ مەن ناسيحاتتاۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى» اتتى جيىنعا قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك زەرتتەۋشىلەر قاتىستى.

تۇركياداعى يەديتەپە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى احمەت تاشاعىل باتىس عۇندارىنىڭ استاناسى اقتوبە بولادى دەگەن ويىن اشىق ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

اقتوبە وبلىسىندا تاريحي-مادەني ەسكەرتكىشتەردى زەرتتەۋ، زەردەلەۋ ءۇشىن 2023-2025 -جىلدارعا ارنالعان جول كارتاسى بار.

وسى باعىتتاعى جۇمىستى جان-جاقتى جۇرگىزۋ ءۇشىن ەلىمىزدىڭ بىرنەشە ءوڭىرى مەن شەتەلدەن ارنايى عالىمدار شاقىرىلدى.

ولار اقتوبەدەگى ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىنىڭ باعىتىنا توقتالدى.

«تاس داۋىرىنەن باستاپ ەرتە تەمىر، سوناۋ عۇن داۋىرىنە دەيىنگى ەسكەرتكىشتەر زەرتتەلەدى. بيىل جازدا كوپتەگەن قازبا جۇمىسى ۇيىمداستىرىلادى. بار نازاردى عۇن ءداۋىرىنىڭ ەسكەرتكىشتەرىنە بۇرامىز. اقتوبە وبلىسى عۇن ءداۋىرىنىڭ ەسكەرتكىشتەرى شوعىرلانعان ورتالىق ەكەنىن دالەلدەۋگە كۇش سالامىز. ءپانارالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، ۇلكەن ناتيجەگە قول جەتكىزگىمىز كەلەدى»، - دەدى ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتى استانا فيليالىنىڭ ديرەكتورى ازات ايتقالي.

قازاقستاندا عۇن ءداۋىرى كەزەڭى از زەرتتەلگەن. عالىمدار وسى كەزەڭگە قاتىستى دەرەكتەردى تولىقتىرۋ ءۇشىن ارحەولوگيالىق جۇمىستاردى جۇيەلى تۇردە جۇرگىزەدى.

«بيىل عۇن ءداۋىرىن زەرتتەۋ ءۇشىن 4-5 ەكسپەديتسيا جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن بىرگە تاس، قولا، ەرتە تەمىر ءداۋىرىن دە زەرتتەيمىز»، - ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتى استانا فيليالىنىڭ ديرەكتورى ازات ايتقالي.

ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى اقان وڭعار ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، قازىر ەلىمىزدە تالدامالى- ەكسپەرتتىك ويعا باسىمدىق بەرىلەدى.

ونى وزگە ەلدىڭ ەمەس، قازاقستاننىڭ كادرلارىنان عانا بىلەمىز.

«ماقالاسىن، كىتابىن جازىپ وتىراتىن عالىمدارعا ەكسپەرت رەتىندە قىزمەت ىستەۋگە تاپسىرما بەرىلدى. ەلىمىزدە قازاقستان تاريحى كىتابىنىڭ 7 تومدىعى جازىلادى. ءبىرىنشى تومىنا ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتى جاۋاپتى. تاس داۋىرىنەن باستاپ، V عاسىرعا دەيىنگى عۇن ءداۋىرى قوسا ەسەپتەلەدى. نەگىزى كونتسەپتسيا - قازاقستان ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ورتاسىندا تۇرعان دالالىق وركەنيەتتىڭ بەسەگى، ەجەلگى وركەنيەتتى جاساعان ءبىر ەل. قازاقستاننىڭ الەمدىك تاريحتاعى ءرولىن اشا ءبىلۋىمىز كەرەك. اقتوبەگە كەلەر بولساق، ەسكەرتكىشتەردىڭ سانى دا، ءتۇرى دە كوپ. بۇل جەردەن ەكى ەكسپەديتسيا شىعادى. اقتوبە - ەڭ العاشقى ادامداردىڭ قونىستانعان وڭىرلەردىڭ ءبىرى. بۇل جاي ءسوز ەمەس، عىلىمي دالەلدەنگەن دۇنيە. مۇندا ميلليون جىل بۇرىن ادام تۇرعان. مارتوك اۋدانىنداعى جامانسۋ، مۇعالجار اۋدانىنداعى قونىستار بار. ەكىنشىدەن، مۇعالجار - ەۋرازياداعى ەڭ ۇلكەن تاۋ- كەن ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى. قارعالى اۋدانىندا تارانعۇل قونىسى تابىلدى. سونى ءارى قاراي زەرتتەيمىز»، - دەيدى ءا. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى اقان وڭعار ۇلى.

عالىمدار عۇندار ءداۋىرىن جازۋ ءۇشىن كەشەندى جۇمىستى باستادى.

ەندى قازاقستاننىڭ باتىسىنداعى ارحيۆتەردەگى، مۋزەيىندەگى قۇجاتتار زەردەلەنەدى. دالالىق زەرتتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى.

بولجام بويىنشا ويىل-قوبدا اۋماعىنداعى ەليتيلىق عۇن ەسكەرتكىشى، مۇعالجار اۋماعىنداعى ەسكەرتكىشتەر زەرتتەلەدى.

ءسويتىپ بيىل قىركۇيەك ايىندا وبلىستا حالىقارالىق عىلىمي كونفەرەنتسيا وتەدى.

«ءبىز قولىمىزدان كەلگەنشە كومەك كورسەتەمىز. تۇركيا عالىمدارى تۇرىك تاريحىنا كوپ ءمان بەرەدى. عۇندار شىعىستان باتىسقا قالاي باردى؟ وسى قىزىق. باتىس عۇندارىنىڭ استاناسى اقتوبە بولدى دەپ ويلايمىن»، - دەدى يەديتەپە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى احمەت تاشاعىل.

اۆتور

التىناي ساعىندىقوۆا