دۇرىس تاماقتانۋ دا - الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك

فوتو:
استانا. قازاقپارات - كىشكەنتاي كەزىندە دۇرىس تاماقتانعان بالالاردىڭ پسيحيكالىق دەنساۋلىعى سەگىز جاسقا قاراي وزگە قۇرداستارىنا قاراعاندا جاقسىراق بولادى.

جۋىردا نورۆەگياداعى اگدەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى وسىنداي قورىتىندىعا كەلدى.

«ديەتا ءبىزدىڭ فيزيكالىق دەنساۋلىعىمىزعا قالاي اسەر ەتەتىنىن ءبارىمىز بىلەمىز. الايدا ديەتا مەن پسيحيكالىق دەنساۋلىق اراسىنداعى بايلانىس جايىندا كوپ ايتىلا بەرمەيدى»، - دەيدى بالالار پسيحياترى كريستين حەللە.

اتالمىش زەرتتەۋ - دەنساۋلىق سالاسىندا جۇرگىزىلگەن ەڭ ءىرى عىلىمي جۇمىستاردىڭ ءبىرى. ونىڭ اياسىندا اگدەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى بىرنەشە جىل بويى باقىلاۋدا بولعان 40 مىڭ بالانىڭ دەرەكتەرىن پايدالانعان.

«بۇل زەرتتەۋدە ءبىز بالالاردىڭ ەرتە جاستا نە جەگەنى مەن سەگىز جاسقا تولعاندا بويىندا قانداي تۇلعالىق ەرەكشەلىكتەرى قالىپتاسقانى اراسىندا ايقىن بايلانىستى كوردىك»، - دەيدى زەرتتەۋ اۆتورلارىنىڭ ءبىرى نينا سەسيليا وۆەربي.

جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋدىڭ العاشقى كەزەڭى اياسىندا بالالاردىڭ انالارى جۇكتى كەزىندە وزدەرى قالاي تاماقتانعانى جانە 6-18 ايلىق كەزىندە بالاسى قالاي تاماقتانعانى تۋرالى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرگەن. زەرتتەۋدىڭ كەلەسى كەزەڭى الگى بالالار 3-7 جاسقا تولعاندا جۇرگىزىلگەن.

زەرتتەۋگە قاتىسقان، كىشكەنتايىنان دۇرىس تاماقتانعان بالالار سەگىز جاسقا تولعاندا ادالدىق، اشىقتىق، ەكستراۆەرسيا جانە اقكوڭىلدىلىك سياقتى تۇلعالىق ەرەكشەلىكتەر بويىنشا جوعارى ۇپاي جيناعان. ولارعا قاراعاندا ونشا دۇرىس تاماقتانباعان بالالاردىڭ ەموتسيالىق تۇراقسىزدىق بويىنشا جيعان ۇپايى كوبىرەك بولعان. پسيحولوگتاردىڭ پىكىرىنشە، ەموتسيالىق تۇراقسىزدىق كوبىنە ۇرەي مەن دەپرەسسياعا بەيىمدىلىكپەن بايلانىستى.

عالىمدار «دۇرىس تاماقتانۋ» دەپ جەمىس-جيدەك، كوكونىس، تۇتاس ءداندى ازىق-تۇلىك، بالىق جانە ءۇي تاعامدارىنان تۇراتىن ديەتانى ايتادى.

«ءومىرىمىزدىڭ باسىندا جۇيكە جۇيەمىزدىڭ، ىشكى ورگاندارىمىزدىڭ جانە ميىمىزدىڭ دامۋىنا ءتانىمىز اسەر ەتەدى. ول ءۇشىن اعزاعا قۋات كەرەك. سونداي-اق ءبىز جەيتىن اس- اۋقات گەنىمىزدىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىنە دە ىقپال ەتۋى ىقتيمال»، - دەيدى وۆەربي.

زەرتتەۋشىلەر دۇرىس تاماقتانۋعا تىرىسۋ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك ەكەنىن اتاپ وتەدى.