كارديولوگ تەمەكى شەگەتىندەر قانداي سپورتپەن اينالىسۋعا بولاتىنىن ايتتى
ەڭ الدىمەن، تەمەكى شەگۋ جۇرەك-قان تامىرلارى، ونكولوگيالىق پاتولوگيالار مەن تىنىس الۋ جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارىنىڭ دامۋ قاۋپىن ايتارلىقتاي ارتتىراتىنىن ايتۋ كەرەك.
«سونداي-اق، بۇل تاۋەلدىلىك ادامنىڭ فيزيكالىق فورماسى مەن سپورتتىق كورسەتكىشتەرىنە اسەر ەتەدى. دەمەك، تەمەكى تارتپايتىندارمەن سالىستىرعاندا شىلىم شەگەتىندەردىڭ توزىمدىلىگى تومەن، فيزيكالىق كورسەتكىشتەرى ناشار جانە جاراقات الۋ قاۋپى دە ارتادى»، - دەيدى دارىگەر.
مىسالى، جۇگىرۋ سالاسىنداعى تەمەكى شەگەتىن جانە شەكپەيتىن ادامنىڭ ونىمدىلىگىن سالىستىراتىن بولساق، كەيىنگىسىنىڭ ناتيجەسى جاقسى بولادى.
زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، تەمەكى شەگۋدىڭ سالدارىنان سپورتشىلار:
• جاتتىعۋدان از پايدا الادى؛
• بۇلشىقەت كۇشى مەن يكەمدىلىگى ازايادى،
• تەمەكى شەكپەيتىندەرگە قاراعاندا ءۇش ەسە ءجيى ەنتىگۋدەن زارداپ شەگەدى،
• ولارعا سپورت جاراقاتىنان كەيىن قالپىنا كەلۋ ءۇشىن كوبىرەك ۋاقىت قاجەت.
سونىمەن قاتار، بۇل ادەت ومىرتقا جاراقاتتارىنىڭ - كومپرەسسيالىق سىنىقتار، جامباس جانە ت. ب. دامۋىنا ىقپال ەتەتىن وستەوپوروزدىڭ دامۋ قاۋپىن ارتتىرادى.
تەمەكى شەگۋ جانە سپورتتىق كورسەتكىشتەر
دۇرىس جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن جۇرەك پەن وكپەنى قان جاسۋشالارى جەتكىزەتىن وتتەگىمەن ۇنەمى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. تەمەكى ءتۇتىنىن جۇتقاندا كومىرتەگى توتىعى (تەمەكىدە كەزدەسەتىن كوپتەگەن زاتتاردىڭ ءبىرى) قان جاسۋشالارىمەن بايلانىسادى جانە بۇلشىق ەتتەرگە، تىندەرگە جانە جالپى اعزاعا وتتەگىنىڭ تولىق جەتكىزىلۋىنە جول بەرمەيدى (جاتتىعۋ كەزىندە جۇرەك، وكپە جانە بۇلشىقەتتەر ونى ەڭ قاجەت ەتەدى).
«تەمەكى شەگۋدىڭ سالدارىنان وكپەگە اۋانىڭ ءوتۋ جىلدامدىعى بىرتە-بىرتە، تومەندەيدى. وسىعان بايلانىستى وكپە قاتتى زارداپ شەگەدى. بۇل قانداعى وتتەگىنىڭ ازايۋىنا اكەلەدى، ەنتىگۋ پايدا بولادى، ءتىپتى كۇندەلىكتى جۇمىستاردى ورىنداۋ، مىسالى، باسپالداقپەن كوتەرىلۋ قيىنداي تۇسەدى»، - دەپ تۇسىندىرەدى دميتري دولگۋشيەۆ.
سونداي-اق، وتتەگىنىڭ ازايۋىنا بايلانىستى تەمەكى شەگەتىندەردىڭ دەمالۋ كەزىندەگى جۇرەك سوعۋ جيىلىگى تەمەكى تارتپايتىندارعا قاراعاندا جوعارى: اعزاعا مەن تىندەرگە وتتەگىن جەتكىلىكتى تۇردە جەتكىزۋ ءۇشىن جۇرەك كوپ جۇمىس ىستەۋى كەرەك.
تەمەكى شەگۋشىلەر قانداي سپورتپەن اينالىسا الادى؟
جوعارىدا كورسەتىلگەن جاعىمسىز اسەرلەردەن قۇتىلۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، تەمەكى شەگۋدى توقتاتۋ كەرەك. وسىدان كەيىن تىنىس الۋ جانە باسقا دا كورسەتكىشتەر بىرتىندەپ قالىپقا كەلەدى.
«جاتتىعۋ كەزىندە جۇرەك سوعۋ جيىلىگى جوعارى شەككە جەتكەندە، تەمەكى شەگەتىندەردە بۇل قاۋىپتى. مۇنداي جۇكتەمەلەر كەنەتتەن ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. جاتتىعۋ كەزىندەگى دەنساۋلىققا قاۋىپ توندىرەتىن جاعدايلار ادەتتە جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىمەن (جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى، جۇرەك ىرعاعىنىڭ بۇزىلۋى) بايلانىستى، بۇل بارلىق تەمەكى شەگەتىندەرگە قاۋىپتى دەگەندى بىلدىرەدى»، - دەپ تۇسىندىرەدى دارىگەر.
تەمەكى شەگەتىندەر جۇرەك- قان تامىرلارى اۋرۋلارىنىڭ قاۋپى جوعارى ادامدار بولعاندىقتان، قالىپتى جاتتىعۋلارعا جارامدى، سونىمەن قاتار، تۇراقتى جاتتىعۋلار تەمەكى شەگۋدى وڭاي تاستاۋعا، ياعني تەمەكىنى تاستاعاننان كەيىن ودان باس تارتۋ سيندرومىنا توتەپ بەرۋگە كومەكتەسەدى.
ونداي سپورتقا مىنالار جاتادى:
• ءجۇزۋ. بۇل وكپەنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋعا، ولاردىڭ سەرپىمدىلىگىن، توزىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، قىسىمدى قالىپقا كەلتىرۋگە جانە قان اينالىمىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.
• يوگا. تىنىس الۋ جاتتىعۋلارى تىنىس الۋ جۇيەسىن نىعايتۋعا، پسيحيكالىق تەپە- تەڭدىكتى قالپىنا كەلتىرۋگە، ۋايىمدى ازايتۋعا كومەكتەسەدى.
• كۇندەلىكتى 30 مينۋتتىق اەروبتى جاتتىعۋلار جۇرەك- تامىر جۇيەسىن نىعايتادى، قان قىسىمىن قالىپقا كەلتىرەدى. ولارعا ۆەلوسپورت، بي، سەرۋەندەۋ، جۇگىرۋ جاتادى.
ءبىراق ەستە ساقتاۋ ماڭىزدى - بۇل فيزيكالىق بەلسەندىلىك دەنە ءۇشىن ءسوزسىز پايدالى ەكەنىنە قاراماستان، ول تەمەكى شەگۋدەن كەلەتىن زياندى بەيتاراپتاي المايدى.
«جۇيەلى تۇردە سپورتپەن شۇعىلدانۋدى باستاماس بۇرىن، جۇرەك- قان تامىرلارى قاۋپىن باعالاۋ ءۇشىن كارديولوگپەن كەڭەسۋ كەرەك. سونداي- اق بۇگىندە ارنايى زەرتتەۋلەر بار، ولار ماكسيمالدى رۇقسات ەتىلگەن فيزيكالىق بەلسەندىلىكتى انىقتاۋعا، سونداي- اق سپورتتىق جاتتىعۋلارعا قارسى كورسەتكىشتەردى انىقتاۋعا جانە جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەدى»، - دەيدى دارىگەر.
سولاردىڭ ءبىرى - ەرگوسپيرومەتريا. زەرتتەۋ فيزيكالىق بەلسەندىلىك كەزىندە تىنىس الۋ جانە جۇرەك- قان تامىرلارى پارامەترلەرىن باعالاۋدان تۇرادى. دەنى ساۋ ادامدار ءۇشىن سىناق جۇكتەمەنىڭ قانداي دەڭگەيى ءتيىمدى بولاتىنىن انىقتاۋعا كومەكتەسەدى، ال جۇرەك- قان تامىرلارى اۋرۋلارى بار ناۋقاستار ءۇشىن - قانداي جۇكتەمە قولايلى جانە ەڭ پايدالى بولاتىنىن انىقتايدى.