مۇقاعاليدىڭ ولەڭدەرىن قىتايلار ىزدەپ ءجۇرىپ وقيدى - اۋدارماشى، بەلگىلى قالامگەر قايشا تاباراك قىزى

استانا. قازاقپارات - مۇقاعاليدىڭ ولەڭدەرىن تارجىمەلەگەندە مەن سانجى وبلىستىق اكىمدىكتىڭ حاتشىلار باسقارماسىنىڭ باستىعى بولىپ جۇمىس ىستەۋشى ەدىم. ءبىزدىڭ باسقارمادا مۇراتبەك دەگەن قازاق جىگىتى بار ەدى. قاشان كورسەم، قولىنان ءبىر كىتاپتى تاستاماي وقىپ جۇرەتىن.

ءبىر كۇنى: «ەي، مۇراتبەك، قولىڭداعى كىتاپتى تاستاپ، جۇمىس ىستەسەڭشى!» - دەگەنىم سول ەكەن، ول: «اپاي، مىناۋ شىنجاڭ جاستار باسپاسىنان شىققان «قازدار قايتىپ بارادى» دەگەن وتە كەرەمەت كىتاپ. اۆتورى - قازاقستاندىق مۇقاعالي دەگەن اقىن. ءسىز وقىساڭىز، جىلايسىز»، - دەدى. «مەنى جىلاتاتىنداي قازاقتا قانداي اقىن بار؟ قازىر جينالىسقا كىرگەلى تۇرمىن. مەن شىققانشا بەس-التى ولەڭىن تاڭداپ قوي»، - دەدىم.

جينالىستان شىقسام، مۇراتبەگىم اقىننىڭ ءبىراز ولەڭىن دايىنداپ وتىر ەكەن. «ال وقى»، - دەدىم. مۇراتبەك وقي جونەلدى. الدىمەن «سوقپاق»، «پوەزيا»، ودان كەيىن «ماحاببات ديالوگى»، «بابالار، سىزدەرگە راحمەت»... وقىپ جاتىر، وقىپ جاتىر... اللا، نە دەگەن كەرەمەت!

- مۇراتبەك، توقتا! جۇمىستى قويايىق، - دەپ ەسىكتى ىشىنەن قۇلىپتاپ. - سەن وقىپ وتىر، مەن سوزبە-ءسوز قىتاي تىلىنە تارجىمەلەيىن، - دەدىم. ءسويتىپ، ەكى ساعات ون مينۋتتا التى ولەڭدى اۋدارىپ بولدىق. بولعانشا كوزىمنىڭ جاسى سورعالاپ اعىپ تۇردى. «ءتاۋبا، قازاقتا دا وسىنداي ولەڭ جازاتىن كەرەمەت اقىن بار ەكەن عوي» دەپ تاڭعالىپ، مۇراتبەككە:

- ەرتەڭ تاڭەرتەڭ حاتشىلار باسقارماسىندا جينالىس بولادى. اۆتوردىڭ اتىن جازباي، ولەڭدەردى كوبەيتىپ، قىتايلارعا تاراتىپ بەرەيىن، - دەدىم.

حاتشىلار باسقارماسىندا مەنەن باسقا 14 قىتاي حاتشى بار. ءبارى اقىن، جازۋشى عوي. ەرتەسىنە مۇقاعاليدىڭ ولەڭدەرىن بارىنە ۇلەستىرىپ بەردىم. الگىلەر وقىپ الىپ: «نە دەگەن كەرەمەت ولەڭدەر، قايسى ولكەنىڭ اقىنى؟» - دەپ تاڭداي قاعىستى. «كىمنىڭ ولەڭى، قايسى ولكەنىڭ اقىنى» دەپ قازبالاپ سۇراپ وتىرعاندارى قىتايدىڭ اتاقتى اقىندارىنىڭ ءبىرىنىڭ ولەڭى دەپ دامەلەنىپ وتىرعانى عوي.

- قازاقستاندىق مۇقاعالي ماقاتايەۆ دەگەن اقىننىڭ ولەڭى، - دەسەم، قىتايلار:

- مۇقاعالي دەگەن قازاق پا؟ - دەپ شۋ ەتە ءتۇستى.

- ءيا، مەن سياقتى كادىمگى قازاق.

- ءۇي، ولار وسىلاي ولەڭ جازا الا ما ەكەن؟ - دەمەسى بار ما!

قىتايلاردىڭ وسى سوزىنەن كەيىن قاساقانا مۇقاعاليدىڭ ولەڭدەرىن تارجىمەلەپ، قىتايدىڭ ەڭ تاڭداۋلى بەس-التى جۋرنالىنا جاريالادىم. قىتاي وقىرماندارى ىزدەپ ءجۇرىپ وقىدى دەسەم، ارتىق ايتقان بولماسپىن.

(«ەسىڭە مەنى العايسىڭ»، الماتى، «سارىجايلاۋ» قوعامدىق قورى، 2010)

دەرەككوزى: «الاش ايناسى» گازەتى. 2011