نەگە ەر ادام التىن تاقپايدى؟ اق التىن شە؟ جاۋاپ

استانا. قازاقپارات - قوعامدا تاراعان داۋلى تۇسىنىكتىڭ ءبىرى ەر ادامدار تاعاتىن اشەكەيگە قاتىستى.

كەيبىرەۋلەردىڭ پىكىرىنشە، ەر ادام التىن تاقپايدى، ءدىن بويىنشا بۇعان تىيىم سالىنعان. بۇل تۋراسىندا ق م د ب پىكىرى قانداي؟ ءپاتۋا ءبولىمىنىڭ سايتىندا ەرلەرگە قانداي مەتاللدان جاسالعان جۇزىك تاعۋعا بولاتىنى ايتىلعان.

«ەرلەرگە اق التىننان جاسالعان ساقينا تاعۋعا بولا ما؟ پلاتينا قۇرامىندا دا التىن بار، ونى تاعۋعا رۇقسات پا؟ سونداي-اق، قانداي مەتاللدان جاسالعان جۇزىك تاعۋعا شاريعاتىمىز رۇقسات بەرمەيدى؟» - دەپ سۇرالعان ءپاتۋا بولىمىنەن.

ءپاتۋا ءبولىمىنىڭ جاۋابىنا سۇيەنسەك، شاريعات بويىنشا ەرلەرگە التىن تاعۋعا تىيىم سالىنعان.

«شاريعاتىمىزدا ەر كىسىلەرگە التىننان جاسالعان بۇيىمداردى تاعۋعا تىيىم سالىنعانى بەلگىلى. ول جايلى پايعامبارىمىز«بۇل ەكەۋى ۇمبەتىمنىڭ ەر كىسىلەرىنە ارام، ايەلدەرىنە ادال بولدى» دەپ التىن مەن جىبەكتى كورسەتكەن. بۇل حاديستەن ساف التىننان جاسالعان جۇزىك، ساعات سەكىلدى بۇيىمداردى ەر كىسىلەرگە قولدانۋعا بولمايتىنىن اڭعارامىز. شاريعاتىمىزدا تىيىم سالىنعان التىن - سارى ءتۇستى، سوزىلعىش مەتال. رەتتىك ءنومىرى - 79. اتوم ماسساسى - 96,967. بالقۋ تەمپەراتۋراسى (t) - 1363 گرادۋس. قايناۋ تەمپەراتۋراسى (t) - 2970 گرادۋس.

ال اق التىندى تاعۋعا كەلسەك، ول تۋرالى مىسىر ەلىنىڭ بۇرىنعى ءمۇفتيى ءالي جۇما «اق التىن دەپ تازا پلاتينانى دا ايتادى. ونى قولدانۋعا عالىمدار ءبىراۋىزدان رۇقسات بەرگەن دەيدى. بۇل مەتالعا التىن اتاۋى اۋىسپالى ماعىنا رەتىندە بەرىلگەن. شىنداپ كەلگەندە، التىن مەن پلاتينانىڭ بولمىسى ەكى بولەك. ويتكەنى، شاريعاتىمىزدا ەر كىسىلەرگە تاعۋعا حارام ەتىلگەن بارشاعا بەلگىلى سارى ءتۇستى التىن، ياعني رەتتىك ءنومىرى - 79. اتوم ماسساسى - 96,967. نەگىزى شاريعاتىمىزدا ۇكىمنىڭ اتاۋىنا ەمەس، ماعىناسىنا ءمان بەرىلەدى.

سونىمەن قاتار، سارى التىندى پاللادي جانە باسقا زاتتارمەن قوسىپ بالقىتۋ ناتيجەسىنەن پايدا بولعان قورىتپانى دا اق التىن دەپ ايتادى. بۇل ماسەلەگە بايلانىستى عالىمداردىڭ كوزقاراسى ەكىگە ايىرىلعان، كەيبىرى ونى قولدانۋعا بولادى دەسە، كەيبىرەۋلەرى تىيىم سالادى. تاقۋالىق تۇرعىسىنان قارار بولساق، قۇرامىنا سارى التىن قوسىلعاندىقتان، ەرلەر ونداي اق التىننان الشاق بولعانى ءجون. ەندەشە، اق التىن دەپ تازا پلاتينانى مەڭزەپ جاتسا، ونى قولدانۋعا بولادى. ال ەگەر سارى التىن مەن ءپاللاديدىڭ قوسپاسى جايلى ايتىلىپ تۇرعان بولسا، وندا ەر كىسىلەر ونى تاقپاعانى ءجون» دەپ پىكىر بىلدىرگەن»، - دەلىنگەن ق م د ب جاۋابىندا.

ەر ادام تاعۋعا بولمايتىن جۇزىكتەر قاتاردان تەمىر، مىس، قورعاسىننان جاسالعان اشەكەيلەر دە بار ەكەن.

«سونىمەن قاتار، ەر ادامدارعا تەمىر، مىس، قورعاسىننان جاسالعان ساقينا تاعۋعا بولمايدى. ابدۋللا يبن امردان (ر. ا. ) جەتكەن حاديستە: «راسىندا اللا ەلشىسى كەيبىر ساحابالاردىڭ التىن ساقينا تاعىپ جۇرگەنىن كورىپ، ودان اۋلاق بولۋدى ەسكەرتەدى. الگى كىسى ونى تاستاپ ورنىنا تەمىر جۇزىكتى تاعادى. سوندا پايعامبارىمىز «بۇل دا جامان. ول توزاقتىقتاردىڭ اشەكەيى» دەپ ايتقاندا، ول تەمىر ساقينانى تاستاپ، ورنىنا كۇمىس جۇزىكتى تاعىپ العان كەزدە اللا ەلشىسى ۇندەمەدى» دەپ كەلگەن.

«يحتيار لي تاعليلي ءال- مۋحتار» اتتى ەڭبەكتە: «ەر كىسىلەر مەن ايەلدەرگە تەمىردەن، مىستان جاسالعان جۇزىكتى تاعۋ ماكرۋھ. ويتكەنى ول توزاق يەلەرىنىڭ اشەكەيى بولىپ سانالادى. بۇعان تىيىم سالىنعان» دەسە، «روددۋ ءال- مۋحتار» اتتى كىتاپتا: «ءال- جاۋھارادا: ەر ادام مەن ايەلدەردىڭ تەمىر، مىس، جەز، قورعاسىننان جاسالعان جۇزىكتى تاعۋى ماكرۋھ» دەلىنگەن. وسى رەتتە توزاق يەلەرىنىڭ اشەكەيى بولعان كەز كەلگەن مەتالدار تەمىردەن جاسالعان ساقينانىڭ قۇرامىنا جاتادى. دەمەك، مىس، جەز، قورعاسىن سەكىلدى مەتاللداردان جاسالعان ساقينالاردى تاعۋعا بولمايدى. قورىتا ايتقاندا، ەرلەرگە سارى التىننان جاسالعان ساقينانى تاعۋ حارام. اق التىن دەپ تازا پلاتينانى ماقسات ەتسە، ونى تاعۋعا رۇقسات ەتىلەدى. ال سارى التىندى پاللادي سەكىلدى قوسپالارمەن قورىتسا، تىيىم سالىنادى. سونداي- اق، ەر كىسلەر مەن ايەلدەرگە تەمىر، مىس، جەز، قورعاسىن ساقينالاردى تاعۋ ماكرۋھ بولىپ سانالادى»، - دەلىنگەن جاۋاپتا.