ەلدەگى قىمباتشىلىق جاقىن ارادا باسىلمايدى - ساراپشىلار
وتاندىق ەكونوميستەر وسىلاي دەيدى. ال الەمدىك ساراپشىلار جاعداي جاقىن ارادا تۇزەلمەيدى دەپ وتىر. حالىقارالىق ەسەپ ايىرباستاۋ بانكىنىڭ باس ديرەكتورى اگۋستين كارستەنس قازىرگى جاعدايدى وسىلاي دەپ سيپاتتادى.
«بۇل ماسەلە دۇنيە جۇزىندەگى ورتالىق بانكتەردىڭ پروتسەنتتىك مولشەرلەمەلەردى كوتەرۋىن تالاپ ەتەدى. ال ۇكىمەتتەر تۇراقتى، ۇزاق مەرزىمدى ەكونوميكالىق ءوسۋدى قامتاماسىز ەتۋگە جاعداي جاساۋ كەرەك. ول ءۇشىن ورتالىق بانكتەردىڭ پروتسەنتتىك ستاۆكالارى ينفلياتسيا دەڭگەيىنەن اسقانى ابزال. ينفلياتسيانى اۋىزدىقتاۋدىڭ باستى جولى»، - وسى دەيدى ساراپشىلار.
ولاردىڭ سوزىنشە، قىمباتشىلىق جاقىن ارادا باسىلمايدى. سەبەبى تۇتىنۋشىلار ءالى دە قىزمەتتەردەن گورى تاۋارلاردى كوپ ساتىپ الادى. سايىپ كەلگەندە بۇل لوگيستيكا، جارتىلاي وتكىزگىشتەر ءوندىرىسى جانە ەڭبەكاقى تولەۋگە قاتىستى قيىندىقتارعا كەلىپ تىرەلەدى. ناۋرىز ايىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلدەگى جىلدىق ينفلياتسيا 8,7 پروتسەنتتەن 12 پروتسەنتكە جەتتى. نەگىزگى سەبەپ - تاعى دا سول ءبىز ساۋدا جاساپ وتىرعان سەرىكتەس مەملەكەتتەردە ينفلياتسيا ءوستى، الەمدە ازىق- تۇلىك قىمباتتادى.
قايىربەك ارىستانبەكوۆ، ەكونوميكالىق ساياسات ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى:
- شۇعىل تۇردە ۇلتتىق بانك پەن ۇكىمەت دەرەۋ ول ينفلياتسيامەن كۇرەسۋ كەرەك. نە ىستەۋ كەرەك ناقتى؟ بىرىنشىدەن، ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن شىعىندارىن قىسقارتۋ كەرەك. سوسىن بىزدە ينفلياتسيانىڭ تاعى ءبىر سەبەبى @ اقشا- كرەديت ساياساتىنا بايلانىستى بولىپ تۇر. ياعني ۇلتتىق بانك «م3» دەگەن اقشا اگرەگاتى بار، اقشا سالماعى. سونى ۇلعايتپاۋ كەرەك.
ءۇي قاشان ارزاندايدى؟
ەلىمىزدە باسپانا ارزانداۋى مۇمكىن. قازاقستاننىڭ جىلجىمايتىن مۇلىك فەدەراتسياسى وسىنداي بولجام بەردى. ۇيىم باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ءساۋىردىڭ سوڭى مەن مامىردىڭ باسىندا باعا %1-2 كە تومەندەي باستايدى. بۇل جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى جاڭا جانە جانە ەسكى ۇيلەرگە دە بايلانىستى. LS ساراپتاما اگەنتتىگىنە بەرگەن سۇحباتىندا ەرمەك مۇسىرەپوۆ تەڭگە ءبىرشاما نىعايدى، سوندىقتان ءدال قازىر بولماسا دا جاقىن ارادا بۇل باسپانا باعاسىنا وڭ اسەر ەتەدى دەيدى.
ءبىراق قازاقستاندىقتاردىڭ ءۇي الۋ مۇمكىندىگى تومەندەپ بارادى. وسىعان بايلانىستى قۇرىلىسشىلارعا شارشى مەتردىڭ قۇنىن ارتتىرۋ ءتيىمسىز. سالا مامانىنىڭ پايىمداۋىنشا، باعا تاعى كوتەرىلسە ولار الەۋەتتى كليەنتتەرىن جوعالتادى.
ەسكە سالايىق، ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنشە، ءبىر ايدا جاڭا باسپانالار بىردەن %5,5 كە قىمباتتادى. ەندى ءبىر شارشى مەتر ورتا ەسەپپەن 408 مىڭ تەڭگە. وتكەن جىلدىڭ ناۋرىزىمەن سالىستىرعاندا باعالار كە جوعارى. قايتالاما نارىقتاعى ۇيلەر ءبىر ايدا %4,6 كە ءوسىپ، ءبىر شارشى مەتر قۇنى 451 مىڭ تەڭگەگە دەيىن جەتتى.
ا ق ش-تا بەنزين تاعى قىمباتتاۋى مۇمكىن
وسى جازدا ا ق ش-تا بەنزين مەن ديزەل وتىنىنىڭ باعاسى رەكوردتىق دەڭگەيگە جەتەدى. قىمباتتايتىنى سونشا، ءتىپتى 8 جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتەردەن اسىپ تۇسەدى، دەپ جازادى ەنەرگەتيكا مينيسترلىگىنىڭ اقپارات باسقارماسى. سونىمەن، جازدا بەنزين ءبىر گاللون ءۇشىن 3,8 دوللار، ال ديزەل باعاسى 4,57 دولارعا دەيىن وسەدى دەپ كۇتىلۋدە.
«ينفلياتسيانى ەسكەرە وتىرىپ، وسى جازدا بەنزين مەن ديزەل باعاسى 2014 -جىلدىڭ جازىنان بەرگى ەڭ جوعارى بولادى»، - دەيدى ينتەرفاكس اگەنتتىگى.