نۇرتورە ءجۇسىپ: ەلدىڭ ىشكى قۋاتىنا كوپ نارسە بايلانىستى
«پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى جولداۋى تاريحي مانگە يە. قاڭتار دۇربەلەڭىنەن كەيىن ءبىر جاعى ۇرەي، ءبىر جاعى ءۇمىت قۇشاعىندا قالعان جۇرتتىڭ ەڭسەسى كوتەرىلدى. ساناعا سىلكىنىس اكەلدى. سەنىم وتى تۇتاندى. جولداۋدىڭ ءتۇيىندى تۇسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ: «ءبىز ءار قادامىمىزدى سارالاپ، تاڭداعان جولىمىزبەن العا سەنىمدى قادام باسامىز. ءبىز جاڭا قازاقستاندا «ءتۇرلى كوزقاراس، ءبىراق ءبىرتۇتاس ۇلت» قاعيداتىن بەرىك ۇستانۋعا ءتيىسپىز. ءبىر- ءبىرىمىزدى جات كورمەي، جاقىن تارتىپ، قوعامدا ناقتى وزگەرىستەرگە دەگەن سەنىمدى ورنىقتىرامىز. جۇرتىمىزدىڭ كۇش-جىگەرىنە، دارىنى مەن ەڭبەكقورلىعىنا سۇيەنەمىز. ءار ازاماتتىڭ ءوز قابىلەتىن ىسكە اسىرۋىنا بارىنشا قولايلى جاعداي جاسايمىز. ءبىز وسىلايشا عانا حالقىمىزدىڭ جاسامپازدىق الەۋەتىن ارتتىرا الامىز. وسىلايشا عانا ءومىردىڭ بارلىق سالاسىن وزگەرتىپ، رەفورمالار ءداۋىرىن ءوز قولىمىزبەن جاسايمىز. ءبىز كەز كەلگەن سىن-قاتەردى بىرگە ەڭسەرىپ، قازاقستانىمىزدىڭ قۋاتىن بىرگە ارتتىرامىز دەپ سەنەمىن» دەدى.
حالقىمىز مۇندايدا «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل» دەيتىن. شىن مانىندە حالىقتىڭ ىشكى قۋاتىنا كوپ نارسە بايلانىستى. قازىر قاۋىپ-قاتەر جان-جاقتان تونگەن كەز. الەمدىك ساياسات مىڭ قۇبىلىپ تۇر. ءرۋستىڭ ەكى بالاسى ءبىر-بىرىنە قانجار كەزەپ تۇر. ىرگەدەگى الىپ مەملەكەتكە سالىنعان سانكتسيالار سالقىنى قازاقستانعا دا تيمەي قالمايتىن سياقتى... تەڭگە تەڭسەلىپ، ازىق-تۇلىك قىمباتتاپ بارادى. الدا كوكتەمگى جەر جىرتۋ، ەگىن ەگۋ ءتارىزدى كەزەك كۇتتىرمەس شارۋالار بار. مەملەكەتتىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ۇكىمەتتىڭ الدىندا تۇرعان ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەت. «توق بالا اش بالامەن ويناماس» دەگەندەي، ەلدىڭ توقتىعى، الەۋمەتتىك جاعدايى كۇن تارتىبىنەن تۇسپەۋى ءتيىس»، - دەدى سەناتور.
ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا بارلىق ماسەلەنى اشىق ايتتى.
«ءبىز ادەتتە جىل سايىنعى جولداۋدان سوڭ جەلپىلدەگەن جيىندارعا يەك ارتامىز. ونىڭ ارتى جالعان اقپار بەرۋگە، بولماعاندى بولدى، تولماعاندى تولدى دەۋگە ۇلاسادى. مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا بارلىق ماسەلەنى اشىق ايتتى. ناقتى ايتتى. ءبىر ءىس بولسا دا بىتكەنى جاقسى. «ەرتەڭ جاقسى بولادى، نەمەسە 2030 دا جاقسى ءومىر سۇرەمىز» دەگەن بۇلدىر دا بۇلىڭعىر ۇمىتپەن ءومىر سۇرۋگە بولمايدى. وسى رەتتە پرەزيدەنت «مەن ازاماتتارىمىزدىڭ ەرتەڭ ەمەس، بۇگىن باقىتتى ءومىر سۇرگەنىن قالايمىن. ەڭ باستىسى - ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى! شىن مانىندە، ءبىز ءۇشىن قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى بارىنەن قىمبات. وسى تۇراقسىز، قۇبىلمالى الەمدە قازاقستانىمىز بىزدەن باسقا ەشكىمگە كەرەك ەمەس. سوندىقتان ماعان ەلىمنىڭ اماندىعى مەن جەرىمنىڭ تۇتاستىعىنان اسقان ەشبىر قۇندىلىق جوق» دەدى. وسى جولداۋ جاريالانعانعا دەيىن ەل-جۇرت «ەندى نە بولار ەكەن، ەرتەڭىمىز قالاي بولادى، قانداي ساياسي وزگەرىستەر جاسالادى؟» دەپ كۇپتى كوڭىلدە بولدى»، - دەدى ول.
نۇرتورە ءجۇسىپ پرەزيدەنت جولداۋىندا ەلدى ەلەڭ ەتكىزگەن كوپتەگەن جاڭالىقتار بولعانىنا نازار اۋدارتادى.
«اباي، ۇلىتاۋ وبلىستارىنىڭ قۇرىلۋى، الماتى جانە جەتىسۋ وبلىستارىنىڭ ىرگەسى اجىراپ، جاڭا اۋماقتىق-اكىمشىلىك قۇرىلىمعا اينالۋى حالىقتىڭ كوكەيىنەن شىقتى. قاپشاعاي قالاسىنا دىنمۇحاممەد قونايەۆ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى ۇسىنىس تا وتە ورىندى. مەملەكەت باسشىسى: «ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك اپپاراتتى جاڭارتۋ نەمەسە كادرلىق اۋىس-ءتۇيىس جاساۋ جەتكىلىكسىز. وزگەرىستى ءارقايسىمىز وزىمىزدەن باستاۋىمىز كەرەك. ءاربىر ادام جانە بۇكىل قوعام جاڭعىرۋى قاجەت. قۇندىلىقتارىمىز تۇبەگەيلى جاڭارۋعا ءتيىس. مۇنىڭ ءبارى - وڭاي جۇمىس ەمەس، بىرتىندەپ قالىپتاسىپ، جىلدار بويى جالعاساتىن ۇدەرىس. بۇل جۇمىس بىزدەن جوعارى جاۋاپكەرشىلىكتى، ەلىمىزگە جانە ءبىر-بىرىمىزگە دەگەن جاناشىرلىقتى تالاپ ەتەدى. بىزگە ەشكىم سىرتتان كەلىپ، ەشتەڭە جاساپ بەرمەيتىنى انىق، ءبارى ءوز قولىمىزدا. سوندىقتان بارشاڭىزدى جاڭا قازاقستاندى قۇرۋعا ءبىر كىسىدەي جۇمىلۋعا شاقىرامىن. حالىقتىڭ قولداۋىمەن ماقساتىمىزعا جەتەمىز دەپ سەنەمىن» دەگەندە قوعامداعى وزگەرىستەردى جاساۋدا جۇرتتىڭ جۇمىلا كىرىسۋى قاجەتتىگىن مەڭزەپ وتىر. ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «جۇرت جۇمىسى - قۇمىرسقانىڭ يلەۋىندەگى جۇمىسقا ۇقسايدى: قۇمىرسقاشا جابىلا تىنباي ىستەسە ونەدى. ۇلتىن كەرەك قىلىپ، حالىققا قىزمەت قىلامىن دەگەن قازاق بالالارى قازاق جۇمىسىنا قولىنان كەلگەنشە قاراپ تۇرماي كىرىسىپ ىستەي بەرسە - ۇلت جۇمىسى ۇلعايىپ، تولىقپاقشى»، - دەگەن اتالى ءسوزى بار. بىزگە دە تىنىمسىز تىرلىك، تۇراقتى بىرلىك قاجەت»، - دەدى سەناتور.
سونىمەن قاتار ول پرەزيدەنت باستامالارى مەن ۇسىنىستارى وتە اۋقىمدى ەكەندىگىن دە باسا ايتتى.
«ەلىمىزدىڭ ساياسي جۇيەسى مەن اكىمشىلىك-اۋماقتىق قۇرىلىمىندا ءبىرقاتار ەلەۋلى وزگەرىستەر بولادى. مەملەكەت باسشىسى ۇسىنعان شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن كونستيتۋتسيانىڭ 30 دان استام بابىنا وزگەرىس ەنگىزۋ قاجەت. سونداي-اق جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن تاعى 20 دان استام زاڭ قابىلداۋ كەرەك. پارلامەنت دەپۋتاتتارى وسى باعىتتا ايانباي جۇمىس ىستەيدى دەگەن ويدامىن»، - دەدى نۇرتورە ءجۇسىپ.