جاڭا ادەپ كودەكسى - جاڭاشا قادام
جاڭا قۇجاتتىڭ وسىعان دەيىن قولدانىستا بولعان نۇسقاسىنان قانداي ارتىقشىلىعى بار ەكەنىن ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ ءتوراعاسى دارحان جازىقبايەۆتان سۇراعان ەدىك.
- دارحان مەدەعالي ۇلى، جاقىندا پرەزيدەنت جارلىعىمەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ادەپ كودەكسى جاڭا رەداكسيادا قابىلداندى. ادەپ كودەكسىنە وزگەرىس ەنگىزۋگە نە سەبەپ بولدى؟
- وزدەرىڭىزگە ءمالىم، مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ وتىرىسىندا جانە كەيىننەن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى جونىندەگى جيىندا سويلەگەن سوزىندە مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىنا جاڭاشا كوزقاراس قاجەت ەكەنىن جانە مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسى ءىس جۇزىندە سەرۆيستىك سيپات الىپ، كليەنتكە باعدارلانۋى ءۇشىن تۇبەگەيلى وزگەرىستى تالاپ ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى. قوعامدا بولىپ جاتقان وزگەرىستەر مەن كۇندەلىكتى ومىردەگى جەكەلەگەن فاكتورلار مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن جاڭاشا ۇيىمداستىرۋ قاجەت ەكەندىگىن ۇعىندىرىپ وتىر.
مەملەكەتتىك باسقارۋدى جاڭاشا ۇيىمداستىرۋ - جاڭا قازاقستاندى قالىپتاستىرۋ جولىنداعى باستى فاكتور. وسىعان بايلانىستى قوعامنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارعا دەگەن سەنىم دەڭگەيىن ارتتىرىپ، حالىقپەن كەرى بايلانىستى جاقسارتۋ باعىتىندا جۇمىستار اتقارىلۋدا. بىزگە، ادامعا باعدارلانعان مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ جاڭا مودەلىن قالىپتاستىرۋ قاجەت. وسى تۇرعىدان العاندا، جاڭا ادەپ كودەكسى قىزمەتتىك ادەپ نورمالارىن دۇرىس تۇسىنۋدە جانە قولدانۋدا ەرەكشە ماڭىزعا يە. مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىندە قالىپتاسىپ وتىرعان ءبىرقاتار سىن-تەگەۋرىندەردى شەشۋ ادەپ كودەكسىن جاڭا رەداكسيادا قابىلداۋعا باستى سەبەپ بولدى.
- قىسقاشا ايتىپ وتسەڭىز، جاڭا ادەپ كودەكسىندە نە وزگەردى؟
- ەگەر بۇرىنعى ادەپ كودەكسىندە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە قويىلاتىن مورالدىق-ادامگەرشىلىك تالاپتار مەن ولاردىڭ مىنەز-قۇلقىنىڭ نەگىزگى قاعيداتتارى بىرگە قارالىپ كەلگەن بولسا، جاڭا رەداكسيادا بۇل ولقىلىقتار جويىلىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتشىگە قويىلاتىن ادەپ تالاپتارى مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ قىزمەتتىك ادەبىنە قاتىسى جوق ەرەجەلەردەن بولەك، ءوز الدىنا جەكە قاراستىرىلىپ وتىر.
جاڭا ادەپ كودەكسى ەڭ الدىمەن قىزمەتتىك ادەپ ستاندارتتارىن بەلگىلەۋگە باعىتتالعان جانە مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ بويىندا مورالدىق-ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ورنىقتىرۋدىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. مۇنىمەن قاتار، جاڭا كودەكستە اگەنتتىك پەن ونىڭ اۋماقتىق ورگاندارى، قىزمەتتىك ادەپتى بۇزۋدىڭ پروفيلاكتيكاسىن ۇيلەستىرۋشى ورگاندار رەتىندە ايقىندالىپ وتىر.
وسىعان بايلانىستى، الداعى ۋاقىتتا ادەپ جونىندەگى ۋاكىلدەردىڭ، كوميسسيالار مەن كەڭەستەردىڭ ادەپ بۇزۋشىلىقتاردى ەسكەرتۋ جانە الدىن الۋ بويىنشا جۇمىستارى جانداندىرىلاتىن بولادى.
- كودەكستىڭ جاڭا رەداكتسياسىندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە قويىلاتىن تالاپتارعا قاتىستى قانداي وزگەرىستەر بار؟
- جاڭا رەداكسيادا كودەكستىڭ قۇرىلىمى وزگەرتىلىپ، «مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ ادەپتىك قاعيداتتارى» دەپ اتالاتىن تاراۋ ەنگىزىلىپ وتىر. وسىعان سايكەس، مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ قىزمەتتىك ادەبى التى قاعيداتقا نەگىزدەلگەن. ولار - ادال نيەتتىلىك، ادالدىق، ادىلدىك، اشىقتىق، سىپايىلىق جانە كليەنتكە باعدارلانۋشىلىق. ايتا كەتۋ كەرەك، مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە مۇنداي تالاپتار بۇرىنعى كودەكستە دە قويىلعان. ءبىراق، بايقاساڭىز، كودەكستىڭ جاڭا رەداكتسياسىندا اشىقتىق جانە كليەنتكە باعدارلانۋ قاعيداتتارىن ساقتاۋ تالاپتارىنا باسىمدىلىق بەرىلگەن.
سوعان سايكەس مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ نەگىزگى تۇتىنۋشىسى سانالاتىن حالىقتىڭ تالابىنا بارىنشا يكەمدى، جۇرتشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە دايىن بولۋى جانە ءوز جۇمىسىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس. جالپى العاندا، نەگىزگى وزگەرىستەر وسى باعىتتاردا بولىپ وتىر. كودەكسكە ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەر سەرۆيستىك، اشىق جانە حالىق ءۇشىن قولجەتىمدى مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپال ەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.
- دارحان مەدەعالي ۇلى، تولىققاندى اقپارات ءۇشىن راحمەت. جاڭا ادەپ كودەكسى حالىقتىڭ مەملەكەتتىك ينستيتۋتتارعا سەنىم دەڭگەيىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى دەپ ۇمىتتەنەمىز.
اۆتور: ەسىمجان ناقتىباي