جوعارى وقۋ ورىندارىندا احمەت بايتۇرسىن ۇلى اتىنداعى ستيپەنديا تاعايىندالۋى مۇمكىن

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - الەم ەلدەرىندە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا ارنالعان ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى.

بۇل تۋرالى بۇگىن ەلوردادا وتكەن ۇلت ۇستازىنا ارنالعان حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيادا ءمالىم بولدى.

كونفەرەنسيا بارىسىندا مەملەكەتتىك حاتشى ەرلان قارين بۇل ءىس-شارالاردىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىعى ۇلتتىق كۇن تارتىبىندە تۇرعان ۇلت رۋحانياتى ءۇشىن اۋقىمدى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«حالقىمىز ءوزىنىڭ تاريحىندا ەرەكشە ورنى بار ەكى تۇلعانى «ۇلت ۇستازى» دەپ ارداقتاعان. الدىمەن، ارينە، ۇلى ابايدى ايتامىز. ودان كەيىن احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەسىمى اتالادى. الاش كوسەمى، قازاقتىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تۋعانىنا بيىل 150 جىل تولىپ وتىر. بۇل مەرەيتويدى يۋنەسكو دەڭگەيىندە اتاپ وتەمىز. تاۋەلسىزدىك ۇلتىمىزدىڭ جادىن جاڭعىرتىپ، تاريحي تامىرىمىزدان قايتادان ءنار الۋىمىزعا جول اشتى. بۇل رەتتە ۇلت ۇستازىنىڭ ەڭبەگىن زەردەلەپ، ونى مول مۇراسىن ۇرپاق ساناسىنا ءسىڭىرۋ بارشامىزعا ورتاق مىندەت»، - دەدى ە. قارين.

بۇل ورايدا مەملەكەتتىك حاتشى وسىدان ءبىر عاسىر بۇرىن قازاق حالقى ۇلت زيالىلارىنىڭ باستاماسىمەن عالىمنىڭ 50 جىلدىعىن اتاپ وتكەنىن ەسكە سالدى.

«سودان بەرى تۋرا ءبىر عاسىر ءوتىپ وتىر. ءبىر عاسىردان كەيىن دە احاڭ تاعى دا ۇلتتى ۇيىستىرىپ، ۇلت زيالىلارىن ءبىر جەرگە جيناپ وتىر. بۇل دا ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنىڭ ءبىر بەلگىسى. بۇگىن مىنە احاڭ اڭساعان تاۋەلسىز ەلدىڭ ۇرپاقتارى ونىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىندا باس قوسىپ وتىر»، - دەدى ەرلان قارين.

ونىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق جاڭعىرۋ كەزەڭى جاسامپاز تۇلعالاردى تۋدىرادى.

«دۇنيەجۇزىنىڭ تاريحىنا زەر سالساق، حالىقتار مەن مەملەكەتتەر رەفورماتور تۇلعالاردىڭ ارقاسىندا دامۋدىڭ جاڭا بەلەستەرىنە كوتەرىلگەن. احاڭ قازاق ءۇشىن وسىنداي تۇلعا. احمەت بايتۇرسىن ۇلى ءومىر سۇرگەن ءداۋىر مەن قازىرگى تاۋەلسىزدىك زامانىن بايلانىستىراتىن ورتاق مۇددە - ۇلتتىق بولمىستى ساقتاي وتىرىپ، وركەنيەتتى ەل بولۋ»، - دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.

سونىمەن قاتار ول احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ قازاقتىڭ ۇلت بولىپ ساقتالىپ قالۋى ءۇشىن تىلگە ايرىقشا ءمان بەرگەنىن اتاپ ءوتتى.

«ونىڭ: «ەگەردە ءبىز قازاق دەگەن ۇلت بولىپ تۇرۋدى تىلەسەك، قارنىمىز اشپاس قامىن ويلاعاندا ءتىلىمىزدىڭ دە ساقتالۋ قامىن قاتار ويلاۋىمىز كەرەك» دەگەن سوزدەرى - سونىڭ ايقىن دالەلى.

احاڭ ۇلتتىق ءالىپبيىمىزدى ازىرلەپ، وقۋلىقتار جازدى، ءتىل عىلىمىنا تۇرەن سالدى. ءتىلدىڭ ۇلتتى ساقتاۋداعى وراسان زور ماڭىزىن جۇرتىمىزدىڭ ساناسى سىڭىرە وتىرىپ، قازاق ءتىلىن عىلىمعا بەيىمدەدى. وسى تاريحي ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ول قازاق ءتىل ءبىلىمىنىڭ اتاسى، ۇلت ۇستازى اتاندى. احاڭ نەگىزىن قالاعان ءتىل عىلىمى ونىڭ ەسىمىن اتاۋعا تىيىم سالعان كەڭەس داۋىرىندە دە جاپپاي قولدانىستا بولدى»، - دەدى ەرلان قارين.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ءتىل ءبىلىمى مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمدارىندا ا. بايتۇرسىن ۇلى ەنگىزگەن تەرميندەر مەن ۇعىمدار ەشقاشان وزەكتىلىگىن جوعالتپايدى.

«يۋنەسكو كولەمىندە جانە ەلىمىزدىڭ بارشا وڭىرىندە وتكىزىلەتىن مەرەيتوي شارالارىنا بارشامىز بەلسەنە اتسالىسۋىمىز قاجەت. پاريجدە جانە ىستانبۇلدا ارنايى ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى. تۇركىستاندا حالىقارالىق كونگرەسس وتەدى، باسقا دا جۇمىستار جوسپارلانعان. سونىڭ بارىندە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ مول مۇراسى مەن قايرەتكەرلىك قىزمەتى دارىپتەلىپ، لايىقتى باعا بەرىلەدى دەپ ويلايمىن»، - دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.

ايتا كەتەيىك، قوستاناي وبلىسىنداعى احمەت بايتۇرسىن ۇلى مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى گۇلبانۋ سارسەكەي مەرەيتويعا عالىمنىڭ قۇندى جادىرگەرلەرىن الىپ كەلگەنىن جەتكىزدى.

«استانانىڭ تورىندە تورعاي ەلىنىڭ تۋماسى، قازاق پەن تۇركى الەمىنىڭ ماقتانىشى، الاش ارىسى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا وراي حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ءوتىپ جاتىر. قاليبەك قۋانىشبايەۆ اتىنداعى اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق دراما تەاترىندا ءوتىپ جاتقان جيىنعا عالىمنىڭ تۋعان جەرىندەگى مۋزەيدەن قۇندى جادىگەرلەردى الىپ كەلدىم. وسىعان بايلانىستى ەلوردا اكىمدىگىنە العىس ايتامىن»، - دەدى مۋزەي ديرەكتورى.

سونداي-اق حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسياعا قاتىسۋشى قازاق جانە شەتەلدىك عالىمدار احمەتتانۋدىڭ قازىرگى وزەكتى ماسەلەلەرىن ايتا وتىرىپ، الداعى ۋاقىتتى اتقارىلۋى ءتيىس ماسەلەلەردى كوتەردى.

بۇل كونفەرەنسيا قارارىنان كورىنىس تاپتى:

- احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ءومىرباياندىق دەرەكتەرىن تولىقتىرۋ ءۇشىن قازاقستانداعى جانە شەتەلدەگى ارحيۆتەرگە عىلىمي ءىس-ساپارلار ۇيىمداستىرۋ؛

- عالىمنىڭ تولىق اكادەميالىق شىعارمالار جيناعىن ازىرلەۋ، شىعارۋ جانە تاراتۋ؛

- ەڭبەكتەرىن شەت تىلدەرىنە اۋدارۋ، حالىقارالىق كەڭىستىككە تانىتۋ؛

- «احمەت بايتۇرسىن ۇلى» توسبولگىسىن ازىرلەپ، ءتىل جانە جالپى قوعامدىق-گۋمانيتارلىق سالا ماماندارىنا ماراپاتتاۋ؛

- جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى ءۇشىن «احمەت بايتۇرسىن ۇلى» اتىنداعى ستيپەنديا تاعايىنداۋ.

وسى ورايدا قارار جوباسى كونفەرەنسيا قورىتىندىسىندا وقىلىپ، تالقىعا سالىنىپ بەكىتىلدى.

سونىمەن قاتار قاليبەك قۋانىشبايەۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق قازاق مۋزىكالىق-دراما تەاترىندا وتكەن كونفەرەنسياعا مەملەكەتتىك قىزمەتكەلەر، شەتەلدىك عالىمدار، الاشتانۋشىلار، احمەتتانۋشىلار، تاريحشىلار، زيالى قاۋىم وكىلدەرى، دەپۋتاتتار قاتىستى.

بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، بۇگىن ەلورداداعى قالامگەرلەر اللەياسىندا ورنالاسقان «الاش قايراتكەرلەرى» ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارى قويىلدى.

وسى سالتاناتتى ءراسىم احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىن مەرەكەلەۋگە ارنالىپ ۇيىمداستىرىلدى.