ۋىز

نۇر- سۇلتان.قازاقپارات -.. .پەشتىڭ الدىندا وتىر ەكەن. ءباز- باياعى قالپى. ءوڭى وزگەرمەپتى. كيگەن كيىمى دە. بۇرىلىپ قارادى.

- ءا، وياندىڭ با؟ تۇرىپ بەتى- قولىڭدى جۋ. ۋىز قايناتىپ جاتىرمىن. قازىر ىشەمىز، - دەدى.

ءتاتتى ەلەستەن تالماۋسىراپ جاتىپ ويانىپ كەتتىم. ءتۇسىم ەكەن. انا بەينەسى. ومىردەن وتكەنىنە وتىز جىل بولعان. سودان بەرى تۇسىمە كىرمەپ ەدى. جارىقتىق دۇعا دامەتىپ ءجۇر مە ەكەن. جۇما كۇنى مەشىتكە بارىپ قۇران وقىتۋىم كەرەك.

ال انام ايتقان ۋىز - ءوز الدىنا ءبىر جىر. بالا كەزىمىزدە سيىر جەلىندەپ، بۇزاۋلار ۋاقىتى بولعان شاقتا اكەي ءتۇن بالاسى تىنىشتىق بەرمەيتىن. مال قورا ۇيدەن ءسال قاشىقتاۋ بولدى. كوكتەمگى سۋىق قانداي، وڭمەنىڭنەن وتەدى. جىلى توسەكتەن تۇرىپ، جانتالاسىپ ءجۇرىپ شالا- شارپى كيىنىپ دالاعا شىقساڭ، قوڭ ەتىڭدى قارىپ جىبەرەدى. فوناردى جاعىپ، ۇيىتقي سوققان جەل ءسوندىرىپ تاستاماۋ ءۇشىن شەلەككە سالىپ الىپ، قۇلاپ- ءسۇرىنىپ قوراعا بارامىن. وتتىقتاعى قىرقىندىنى كۇيسەپ، قارنى شەرميگەن قىزىل سيىر تۇرادى. تاڭ الدىندا تىقىر- تىقىر ەتىپ كەلگەن ماعان بۇرىلىپ قارايدى. تاڭ اتپاي تاعى كەلدىڭ بە دەگەندەي. كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە قىزىل سيىر امان- ەسەن بۇزاۋلاپ، تىنىش ۇيىقتايتىن بولامىن. مەن سوعان قۋانسام، اكەم جارىقتىق بەتىنە قاراپ وتىرعان جالعىز سيىرىنىڭ سوڭىنان تۇياق ەرگەنگە قۋانادى. ال ەرىنگە سونشالىقتى ءدامدى، ءتاتتى ۋىز تيگەن كەزدە بار ازاپ پىشاقپەن سىلىپ تاستاعانداي ۇمىتىلادى.

ۋىز قۇنارى تۋرالى ايتۋدىڭ قاجەتى بولماس. قىزىل سيىر ءسۇتتى بولاتىن. ۋىز ءسۇتى تولگە دە، بىزگە دە جەتەدى. ۋىزعا جارىپ وستىك.

ەكىندى اۋا جۇمىس ىڭعايىمەن الدەبىر مەكەمەگە بارعاندا ورىس تىلىندە جازاتىن ارىپتەسىمدى كەزىكتىردىم. تاڭعى سەزىمنىڭ اسەرىنەن ءالى ايىقپاعان قالپىندا ءتۇس كورگەنىمدى ايتىپ جاتىرمىن عوي. قازاقى ورتادا ۇلتتىق ۋىزعا جارىپ وسكەن ادام بولسا «اناڭ شاقىرعان جوق پا؟» دەپ قاعىتار ەدى، ال بۇل ءتۇس جورۋدان بەيحابار ەكەن. ءوزى ءتاپ- ءتاۋىر جازاتىن قالامگەر، جالعىز ايىبى قالادا وسكەندىكتەن انا تىلىنە شورقاق. جولساپارعا بىرگە شىعامىز. ءوزىم بىلەتىن از عانا سالت- ءداستۇردى ساناسىنا سىڭىرگەن بولامىن. ءتىس جارماي تىڭداپ وتىرادى، ءبىراق ارتىنان قۇلاعىنا كىرگەنىمەن، جۇرەگىنە جەتپەگەندىگىن مويىندايدى.

وتكەن كوكتەمدە تابالدىرىققا ءسۇرىنىپ، اياعىمدى اۋىرتىپ العانىم بار. الدە جارىلدى ما ەكەن. كۇنىمەن قاقساپ مازا قاشقان سوڭ ەمحاناعا بارعانمىن. كوزتانىس دارىگەر اۋىلدا وسكەن بالالاردىڭ سۇيەگى مىقتى بولادى دەپ كوڭىلىمدى دەمدەپ قويدى.

- بالا 15-16 جاسقا كەلگەنشە ىشكەن ءسۇتى سۇيەگىنە سىڭەدى، ءسۇتتىڭ قۇرامىنداعى دارۋمەن سۇيەكتى بەكىتەدى. ال ودان سوڭ ىشكەنىڭ تەك قانا تاعام - دەگەن دارىگەر.

وزگە تىلدە وراعىتىپ سويلەيتىندەردى، ءوز ۇلتىنىڭ عاجايىپ سالت- ءداستۇرىن بىلمەيتىندەردى كىنالايمىز. دارىگەر ايتپاقشى، سۇيەگىنە سىڭەتىن كەزدە ۇيرەنبەگەن سوڭ قالعانى بوس اۋرە ەكەن عوي.

بايقال ءبايادىل

egemen.kz