شىڭعىس حان
دارقان دالانى داڭق- داقپىرتىمەن تەربەگەن ءباھادۇر بابامىزدىڭ اسقاق تۇرپاتى، بولمىسى مەن ەرلىك قيسساسى - ۇلت تاريحىنىڭ تامىرلى تارماعى ەمەس پە؟ ! ونىڭ رۋحى قانشاما جاننىڭ كەۋدەسىندە لاپىلداپ جاندى ەكەن؟ !
كەيدە بىزگە قوردالى قازاق تاريحىنىڭ ءبىر پاراسى شىڭعىس حانمەن بىرگە جەرلەنگەندەي كورىنەدى. بەيىتى قاي بەلدىڭ قوينىندا قالعانى قۇدايعا ايان! بەلگىلى سۋرەتشى ماقسۇت جاقانوۆتىڭ «شىڭعىس حان - الەمدى ءدۇر سىلكىندىرۋشى» كارتيناسىنا قاراپ، ەسكى زامانمەن ەنشىلەس ەستى وقيعالار ەسكە ءتۇستى.
قاراڭىزشى، شىڭعىس حان القاراكوك اسپاندا سوزىلىپ جاتقان تۇنەرگەن بۇلت پەن دالا پەيزاجى فونىندا بەينەلەنگەن. بۇلتتاردىڭ اراسىنان شىققان كۇن ساۋلەسى قۇلا دالا مەن شىڭعىس حاننىڭ جىلجىپ كەلە جاتقان وراسان زور اسكەرىنە جارىق تۇسىرۋدە. قولباسشى وتىرعان كەيىپتە بەرىلگەن. تەرىسى يمپاساتو تەحنيكاسىمەن جاسالعان مالاقايى كورەرمەننىڭ نازارىن وزىنە تارتادى. التىن ءتۇستى تەرىنىڭ ار جاعىنداعى كولەڭكەگە شىڭعىس حاننىڭ قاتۋ ءجۇزى جاسىرىنعان. ول ەرىندەرىن جىمقىرىپ، نازارىن الىسقا قاداۋدا. ۇلكەن وي ۇستىندە الابۇرتادى. سۋرەتشى كەنەپتىڭ بوس جەرلەرىنە حريستيان حرامىنىڭ، قىتاي پاگوداسىنىڭ، ەۋروپالىق قالا ۇيلەرىنىڭ توبەلەرىن ورنالاستىرعان. حاننىڭ قاسىندا جابايى اڭنان گورى ءۇي جانۋارىنا كوبىرەك ۇقسايتىن قاسقىر جاتىر.
قاسقىر دەمەكشى، قىلقالام شەبەرلەرى ءوز كەيىپكەرىنىڭ قانداي دا ءبىر قاسيەتىنە نازار اۋدارتۋ ءۇشىن سيمۆول رەتىندە اڭدى پايدالانادى. قاسقىر - ەجەلگى موڭعولداردىڭ توتەمى سانالعان. موڭعول اڭىزدارىنا ساي، قاسقىر - بۇل كوك حايۋانى جانە ولجا اكەلۋشى. كوشپەندى موڭعولدار وزدەرىنە وراسان زور يمپەريا قۇرۋعا كومەكتەسكەن ۇرىس تاكتيكاسىن قاسقىرلاردى باقىلاي وتىرىپ جاساعانىن ايتادى.
كارتيناداعى ءتۇس سيمۆوليكاسى دا ۇلكەن مانگە يە. سۋرەتشى كارتينانى ەكى بولىككە بولگەن. الدىمەن شىڭعىس حاننىڭ تۇلعاسىن قىزىل تۇسپەن ەرەكشەلەپ، سودان سوڭ كوك ءتۇستى سۋىق بوياۋلارمەن شەكتەۋلى پەيزاج جازعان. جالپى، قىزىل ءتۇستى كوبى قانمەن جانە وتپەن بايلانىستىرادى. قىزىل بوياۋ - جالىنداعان الاۋدى، سول سياقتى بيلىكتى ءارى ايبىندىلىقتى بىلدىرەدى. ال كوك ءتۇس - اسپاندى جانە ماڭگىلىكتى مەڭزەيدى.
مۇحتار كۇمىسبەك
egemen.kz