تاريحي شەشىمدە الاشوردا يدەياسى جەڭدى - رەسەيلىك تاريحشى ۆيكتور كوزودوي
«ساياسي تاجىريبە تۇرعىسىنان، 1917 -جىلدان باستاپ ەكى قاتار جوبا جۇزەگە اسىرىلدى. بۇل الاش جوباسى جانە كەڭەس جوباسى. الاش جوباسىنىڭ يدەيالىق تامىرى تۋرالى ۇزاق ۋاقىت سويلەۋگە بولادى. 1917 -جىلى جەلتوقساندا ەكىنشى جالپى قازاقتىق سيەزدە الاش اۆتونومياسىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانىپ، باسقارۋ ورگانى - الاش وردا قۇرىلدى. سونىمەن، جوعارىدا اتاپ وتكەن ەكى جوبا قاتار ءومىر سۇرە باستادى. 1918 -جىلدىڭ باسىنان باستاپ بولشيەۆيكتەر شابۋىلى كۇشەيە ءتۇستى، سوندىقتان الاش كوسەمدەرى جاسىرىنۋعا ءماجبۇر بولدى. 1917 -جىلى جەلتوقساندا جوسپارلانعان يدەيالار تولىق جۇزەگە اسىرىلا المادى»، - دەيدى ۆيكتور كوزودوي.
ونىڭ ايتۋىنشا، كەڭەس ۇكىمەتى الاش وردانى سۋبەكت رەتىندە مويىندامادى. ازامات سوعىسى اياقتالعاننان كەيىن كەڭەس ۇكىمەتىنە قارسى شىققانداردىڭ بارىنە راقىمشىلىق جاسالدى.
«ءدال سول ساياسي جاعدايدا الاش زيالىلارى دۇرىس شەشىم قابىلدادى. ولار باستاعان ءىسىن جالعاستىرۋ ماقساتىندا كەڭەس بيلىگىن مويىندادى. ءاليحان بوكەيحانوۆ كۇردەلى تاڭداۋ جاسادى. وعان ومبىدا اسكەرمەن بىرگە قيىر شىعىسقا كەتىپ، ارى قاراي ەميگراتسيالانۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتىلعان. ول ازاماتتىق تانىتىپ، حالقىنىڭ قاسىندا قالدى. ول باسىنا قانداي قاۋىپ ءتونىپ تۇرعانىنا قاراماستان وسى جولدى تاڭدادى»، - دەيدى پروفەسسور.
ول الاش يدەياسىنىڭ مىقتى بولعانى سونداي - بولشيەۆيكتەر ولاردى ەلەۋسىز قالدىرا المادى جانە ىمىراعا كەلۋگە تۋرا كەلدى. الاش زيالىلارى قازاقستاننىڭ شەكاراسىن بەكىتۋدە زور ءرول اتقاردى. «ازاماتتىق سوعىستا الاشتىقتار سول كەزدە جەڭىلگەنمەن، تاريحي شەشىمگە كەلگەن كەزدە ءاليحان بوكەيحانوۆ پەن الاش وردانىڭ وزگە دە كوشباسشىلارى جەڭىسكە جەتتى»، - دەيدى ول.
اتالعان شارانى «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى «الاش» ينستيتۋتىمەن بىرگە ۇيىمداستىردى.
اۆتور: زارينا قاھارمان