كونە جانكەنت قالاشىعىنىڭ ورنىندا ەجەلگى ءۇيدىڭ ءبىرى قالپىنا كەلتىرىلدى
جانكەنت قالاشىعى - قازاقستاننىڭ ورتاعاسىرلىق تاريحىن، سونىڭ ىشىندە تۇركى- وعىز تايپالارىنىڭ تاريحىن زەتتەۋدە تىرەك ەسكەرتكىش بولىپ تابىلادى. بۇل ەسكەرتكىشتى 2005 -جىلدان بەرى «حالىقارالىق جانكەنت ارحەولوگيالىق ەكسپەديتسياسى» زەرتتەپ كەلەدى.
ارحەولوگ، تاريحشى، وستەولوگ، توپىراقتانۋشى، ارحيتەكتور، گەوفيزيك، ت. ب. عالىمداردان قۇرالعان ەكسپەديتسيا كەشەندى ارحەولوگيالىق جانە ءپانارالىق زەرتتەۋ ءادىسىن پايدالانىپ كەلەدى. ايتا كەتەتىن جايت، وبلىستىق بيۋدجەت ەسەبىنەن جانكەنت قالاشىعىنداعى قازبا جۇمىستارى 2014 -جىلدان باستاپ قىزىلوردا وبلىسىنىڭ مادەنيەت، ارحيۆتەر جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «ارحەولوگيا جانە ەتنوگرافيا» عىلىمي- زەرتتەۋ ورتالىعى تاراپىنان جۇرگىزىلۋدە.
«جانكەنت قالاشىعىنداعى 2016-2020 -جىلدارى بىرلەسىپ جۇرگىزىلگەن عىلىمي- زەرتتەۋدىڭ ناتيجەلەرى، قالاشىق اۋماعىندا اسپان استى مۋزەيىن ۇيىمداستىرۋ، ەسكەرتكىشتى ساقتاپ قالۋ جانە قايتا- قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى تانىستىرىلىپ، الداعى ۋاقىتتا وبلىس اۋماعىنداعى ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەردى قالا تيپتەس ەسكەرتكىشتەردە قازبا جانە بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، مونيتورينگ، ساراپتاما جاساۋ، ءوڭىردىڭ ىشكى تۋريزمىن دامىتۋ جانە تۋريزم كارتاسىنا ەسكەرتكىشتەردى قوسۋ، ارحەولوگيالىق پارك قالىپتاستىرۋ تۋرالى وزەكتى ماسەلەلەر باعامدالدى. بيىلعى قازبا ماۋسىمىندا ارحەولوگيالىق زەرتتەۋلەرمەن قاتار، ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىستاردى تۇمشالاۋ، قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى دا قولعا الىنعان. مىسالى، ەسكەرتكىش تسيتادەلىنىڭ سولتۇستىك قورعان قابىرعاسىندا 5 مۇناراسى ارشىلىپ، جاۋىن- شاشىننان قورعاۋ ماقساتىندا سىرتى سابان جابىندىمەن جابىلدى»، دەلىنگەن حابارلامادا.
№1 قازبادا ورنالاسقان ءۇيدىڭ ورنى قالپىنا كەلتىرىلدى. جالپى بۇل قازبانىڭ اۋماعى كولەمى 400 شارشى مەترگە جۋىق بولاتىن تەمىر جابىندىمەن جابىلعان. ءۇيدىڭ ءۇش تۇرعىن بولمەسىنىڭ قابىرعالارى جەرگىلىكتى حالىقتىڭ قۇرىلىس ادىسىنە اينالعان «كاركاستى» ادىسپەن كوتەرىلدى. بولمەلەردىڭ توبەسى پاشىنمەن جابىلىپ، بولمە ورتاسىنا تەرەزەسى ورناتىلدى. بولمەلەردىڭ ىشىنە ەر جانە ايەل ادامنىڭ، بالانىڭ مۇسىندەرى دايىندالىپ قويىلدى.
وسىلايشا، جانكەنتتى زەرتەۋشىلەر قالاشىق ىشىندەگى تۇرعىن ءۇيدىڭ ەجەلگى قالپىن قايتا جانداندىردى. اتالمىش جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە، ەسكەرتكىش اۋماعىنداعى ءۇي- جايلاردىڭ، بولمەلەردىڭ جاقسى ساقتالعاندىعىن بايقايمىز. جانكەنتتى زەرتتەۋشى عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، كەلەشەكتە وسى باعىتتاعى جۇمىستار جانكەنت قالاشىعىنىڭ اۋماعىندا ارحەولوگيالىق پاركتى قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.