يزرايلدە ابايدىڭ «قارا سوزدەرى» يۆريت تىلىندە جارىق كوردى

فوتو: None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قازاقتىڭ ۇلى اقىنى اباي قۇنانبايەۆتىڭ تۋعانىنا 175 جىل تولۋىنا وراي ءيزرايلدىڭ «بەيت نەللي» باسپا ءۇيى العاش رەت ونىڭ «قارا سوزدەرىن» يۆريت تىلىندە باسىپ شىعاردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

سايت جاريالاعان مالىمەتتەرگە قاراعاندا، باسپاحانا 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى يزرايلدىك اۆتورلاردىڭ ەڭبەكتەرىن جاريالاپ كەلەدى، سونىمەن قاتار شەتەلدىك ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەرمەن ىنتىماقتاستىق ورناتقان.


ول اباي شىعارماسىمەن العاش رەت تانىسىپ وتىرعانىن جانە ونىڭ باي ءتىلىن زاماناۋي وقىرمانعا بەيىمدەۋ كەزىندە قيىنشىلىقتار تۋىنداعانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

اۋدارماشى قارا سوزدەر ارقىلى قازاق حالقىنىڭ باي مادەنيەتىمەن تانىسقانىن اتاپ ءوتتى.

پ. برۋكمان بولاشاقتا ابايدىڭ باسقا دا تۋىندىلارىن اۋدارۋدان ءۇمىتتى. جاقىندا بەلگىلى «حاارەتس» گازەتى ءوزىنىڭ پاراقشالارىندا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ماقالاسىنا سۇيەنە وتىرىپ، اباي فەنومەنى جايلى ارنايى ماتەريال جاريالادى.

بۇعان دەيىن، قازاقستان ەلشىلىگى اباي شىعارماشىلىعىمەن ەۆرەي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسشىلىعىن تانىستىرىپ، كۇزدە وقۋ پروتسەسى قالپىنا كەلتىرىلگەننەن كەيىن، وسى ۋنيۆەرسيتەت جانىنداعى ترۋمان ينستيتۋتىندا «قارا سوزدەردىڭ» پرەزەنتاتسياسىن وتكىزۋ باستاماسى قولداۋ تاپتى. ەلشى ساتىبالدى بۇرشاقوۆ يزرايل وقىرماندارىن قازاق ادەبيەتىنىڭ باي مۇراسى - اباي شىعارمالارىمەن تانىستىرۋعا ءبىلىمىن سالىپ، زور ۇلەس قوسقان بارلىق قاتىسۋشىلارعا العىس ءبىلدىردى.

ابايدىڭ قارا سوزدەرى - 45 قىسقاشا ءتامسىل مەن فيلوسوفيالىق تراكتاتتان تۇراتىن قازاق اقىنى ءھام اعارتۋشىسىنىڭ ىرگەلى ەڭبەگى. بۇل پوەمادا ۇلتتىق تاربيە مەن دۇنيەتانىم، مورال جانە قۇقىق، قازاقتىڭ تاريحى سىڭدى ماسەلەلەر كوتەرىلگەن.

اباي ءوزىنىڭ «قارا سوزدەرىن» جاسى ۇلعايعان شاعىندا، بيلىكتىڭ ازعىرۋى مەن جەر ماسەلەسىنىڭ اۋىرتپالىقتارىن ءبىلىپ، ەل اراسىندا تانىلىپ، جاقىنىنان ايىرىلعان جىلداردىڭ تۇسىندا جازىپ شىققان.

ولار ءار جاڭا قولجازبا كىتاپتارعا قوسىلىپ تاراتىلىپ وتىرعان. كەيبىر «سوزدەر» العاش رەت اقىن قايتىس بولعاننان كەيىن (1904-جىل) 1918-جىلى «اباي» جۋرنالىنىڭ بەتتەرىندە جاريالانعان. اقىننىڭ شىعارماسى الەمنىڭ كوپتەگەن تىلدەرىنە اۋدارىلعان.