كوروناۆيرۋستىڭ بەتى قايتتى، ءبىراق ەركىنسۋگە بولمايدى
ناتيجە دە كوپ كۇتتىرگەن جوق.
سول ايدىڭ سوڭىنا قاراي ەلىمىزدە ىندەت جۇقتىرۋشىلاردىڭ سانى 29 پايىزعا تومەندەپ، ءبىر كۇندە ىندەت جۇقتىراتىن ادامداردىڭ سانى 1500-1600 ارالىعىندا تۇراقتاندى. ستاتسيونارلارداعى ەمدەلۋشىلەردىڭ قاتارى 43 پايىزعا، ونىڭ ىشىندە، رەانيماتسيالىق پالاتالارداعى ناۋقاستار سانى 27 پايىزعا ازايدى. ساۋىعىپ شىققانداردىڭ سانى 63 پايىزعا دەيىن ءوستى.
دەگەنمەن، مۇنداي كورسەتكىشتەر كوڭىل كونشىتەرلىك ەمەس بولاتىن. سوندىقتان شىلدە ايىندا ەنگىزىلگەن شەكتەۋ شارالارىنىڭ وڭ اسەرىن ودان ءارى ارتتىرۋ ماقساتىندا، سونداي-اق، قازاقستانداعى جانە شەكارالاس مەملەكەتتەردەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ كۇردەلەنە ءتۇسۋ ىقتيمالدىعىن ەسكەرە وتىرىپ، قاسىم-جومارت توقايەۆ كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ جونىندەگى ۆەدومستۆوارالىق كوميسسياعا كارانتين شارالارىن كەزەڭ- كەزەڭىمەن جەڭىلدەتۋ ارقىلى تاعى ەكى اپتاعا ۇزارتۋدى تاپسىرعان- دى.
4 اپتالىق قاتاڭداتىلعان كارانتين: ناتيجە قانداي؟
ال بۇگىن 4 اپتاعا سوزىلعان قاتاڭداتىلعان كارانتين شارالارىنىڭ ناتيجەلەرى پرەمەر- مينيستر اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن ونلاين رەجيمدە وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا قارالدى. مينيسترلەر كابينەتىنىڭ وتىرىسىندا اتالعان ماسەلە بويىنشا نەگىزگى بايانداما جاساعان دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ دەرەگىنشە، 3-تامىزعا دەيىن 93820 ناۋقاس تىركەلىپ، ونىڭ 27597 سى ەم الىپ جاتىر. 55132 ادام ەمدەلىپ شىعىپ، 1091 ادام قايتىس بولدى. جالپى رەسپۋبليكا بويىنشا وتكەن اپتامەن سالىستىرعاندا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ 18 پايىزعا تومەندەگەنى بايقالادى. 4 اپتالىق كارانتين كەزىندە توسەك- ورىننىڭ بوساۋى 56 پايىزعا جەتتى.
ونىڭ ىشىندە رەانيماتسيالىق توسەك- ورىندار 36 پايىزعا قىسقاردى. جازىلىپ شىققاندار سانى 69,4 پايىزعا ارتتى. جەدەل جاردەم شاقىرۋ، ونىڭ ىشىندە كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى شاقىرتۋلار 40 پايىزعا ازايدى. ۆيرۋستىڭ رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشى 24 پايىزعا، ياعني، 1,2 دەن 0,89 عا دەيىن تومەندەدى.
«وسىلايشا، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنە جۇكتەمەنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرىن تومەندەتۋگە قول جەتكىزىلدى. قاتاڭ شەكتەۋ شارالارىن ەنگىزگەنگە دەيىن رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشى 1,2 بولعان ەدى. كارانتين ەنگىزىلگەن سوڭ 2 اپتادان كەيىن رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشتىڭ تۇراقتى تۇردە تومەندەۋ ءۇردىسىن بايقاپ وتىرمىز»، - دەدى الەكسەي سوي.
ونىڭ ايتۋىنشا، 23-شىلدەدەن باستاپ ينفەكسيانىڭ رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشى تۇراقتى تۇردە تومەندەپ كەلە جاتىر. بۇل كورسەتكىش 4-تامىزدا 0,89 عا دەيىن قىسقاردى. بۇل رەتتە ەپيدەميولوگيالىق تۇرعىدان العاندا اتالعان كورسەتكىشتىڭ 1 دەن تومەن بولعانى ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ وتكەن ورىندى. مۇنداي كورسەتكىشكە اقمولا مەن قوستاناي وبلىستارىنان باسقا بارلىق ءوڭىر قول جەتكىزىپ وتىر. ايتا كەتەرلىگى، ەلىمىزدىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ەۋروپا بويىنشا ايماقتىق بيۋروسىمەن ءبىرقاتار تەحنيكالىق كونسۋلتاتسيالار وتكىزگەننەن كەيىن اۋرۋلاردىڭ حالىقارالىق جىكتەلۋىنىڭ كودتارىنا سايكەس COVID-19 جاعدايلارىن جاڭاشا كودتاۋعا جانە ەسەپكە الۋعا كوشكەن بولاتىن.
ياعني، 1-تامىزدان باستاپ زەرتحانالىق راستالعان COVID-19 جاعدايلارى، سونىڭ ىشىندە پ ت ر تەرىس ناتيجەسى بار پنيەۆمونيا جاعدايلارى بىرىكتىرىلگەن ەدى. وسىعان وراي دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى تامىز ايىنىڭ العاشقى 10 كۇنىنىڭ دەرەكتەرى نەگىزىندە رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشىنە قايتادان ەسەپتەۋ جۇرگىزەتىن بولادى.
ماسكا تاعۋ داعدىعا اينالۋى كەرەك
بۇگىندە ماسكا تاعۋ تەك قازاقستاندىقتاردىڭ عانا ەمەس، بۇكىل الەم جۇرتشىلىعىنىڭ كۇندەلىكتى داعدىسىنا اينالعانى راس.
ويتكەنى، حالىقارالىق تاجىريبە كورسەتىپ وتىرعانداي، ماسكا تاعۋدىڭ مۋلتيپليكاتيۆتىك اسەرى 1-ايدان كەيىن ۆيرۋستىڭ رەپرودۋكتيۆتىلىك دەڭگەيىن 4 ەسە تومەندەتەدى ەكەن. ماسەلەن، ماسكا تاعىپ جۇرگەن ادامنىڭ ۆيرۋستى وزگە ادامدارعا جۇقتىرۋ تاۋەكەلى 30 پايىزعا تومەن بولادى. ياعني، ونىڭ ءبىر اي ىشىندەگى ۆيرۋس جۇقتىرۋ كورسەتكىشى 300 دەن 85 ادامعا دەيىن قىسقارادى. سوندىقتان ءوزىڭىزدى ۆيرۋستان قورعاپ، جاقىنىڭىزعا جاناشىرلىق تانىتامىن دەسەڭىز كوشەگە شىققاندا، قوعامدىق ورىندارعا بارعاندا، قوعامدىق كولىكپەن قاتىناعاندا، اشىق اسپان اياسىنداعى قوعامدىق ورىنداردا ماسكا تاققانىڭىز ءجون. بۇل مىندەتتى دە.
ال 5 جاسقا دەيىنگى بالالارعا، الەۋمەتتىك ارا قاشىقتىق ساقتالعان جاعدايدا 5 ادامعا دەيىن سپورتپەن توپتىق جانە جەكە اينالىسقان تۇلعالارعا، دەنساۋلىعىنا بايلانىستى تاعا المايتىن تۇلعالارعا ماسكا تاقپاۋعا بولادى. سونىمەن قاتار دالاداعى قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارىندا الەۋمەتتىك ارا قاشىقتىق ساقتالعان كەزدە ماسكا تاقپاۋعا رۇقسات ەتىلەدى.
«ماسكا تاعۋ قوعامدا پايدالى داعدىعا اينالۋى ءتيىس. وكىنىشكە قاراي، بۇگىندە بۇل ۋاقىتشا بولسا دا اسا قاجەت بولىپ وتىر. وسىلايشا، مىندەتتى ماسكا رەجيمىن قامتاماسىز ەتۋ اۋرۋدىڭ تارالۋ قارقىنىن تومەندەتۋ ءۇشىن قوسىمشا فاكتورعا اينالادى. ويتكەنى، ماسكا تاققان كەزدە حالىق اراسىندا ينفەكسيانىڭ تارالۋى قىسقارادى. سانيتارلىق تالاپتاردىڭ كۇشەيتىلۋىنىڭ ارقاسىندا سوڭعى 4 اپتادا بارلىق وڭىردە حالىقتىڭ اۋرۋعا شالدىعۋ دەڭگەيىنىڭ ايتارلىقتاي تومەندەگەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. ورتاشا ەسەپپەن العاندا ەل بويىنشا اۋرۋعا شالدىعۋ 1,5 ەسەگە جۋىق تومەندەدى»، - دەدى الەكسەي سوي.
قاي وڭىردە ينفەكسيانىڭ رەپرودۋكتيۆتىك دەڭگەيى جوعارى؟
ۇكىمەت وتىرىسىندا كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ الدىن الۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى دەرەكتەردى قورىتىندىلاعان پرەمەر- مينيستر اسقار ءماميننىڭ ايتۋىنشا، جالپى، ەلدەگى سانيتاريالىق- ەپيدەميولوگيالىق جاعداي جاقسارىپ كەلە جاتىر. كوروناۆيرۋس ينفەكسياسى تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ تاۋلىكتىك ءوسۋى 1,2 پايىزدان اسپايدى. قازىرگى ۋاقىتتا ەمدەلىپ شىققان ادامدار بارلىق اۋرۋ جۇقتىرعانداردىڭ 69,4 پايىزىن قۇرايدى، قالعان ناۋقاستار قاجەتتى مەديتسينالىق كومەك الۋدا. اۋرۋحانالاردىڭ جۇكتەمەسى 36 پايىزعا دەيىن تومەندەدى.
«دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا، اپتانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، ينفەكسيانىڭ رەپرودۋكتيۆتىك دەڭگەيى 1 دەن تومەن كەلەسى وبلىستاردى اتاپ وتۋگە بولادى. بۇل - اتىراۋ، اقتوبە، ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا، شىعىس قازاقستان، جامبىل، تۇركىستان، پاۆلودار وبلىستارى جانە نۇر- سۇلتان، شىمكەنت، الماتى قالالارى. سونىمەن قاتار، ينفەكسيانىڭ رەپرودۋكتيۆتىك دەڭگەيى 1 دەن جوعارى كەلەسى وڭىرلەردە تىركەلگەن. بۇل - قوستاناي مەن اقمولا وبلىستارى»، - دەدى ۇكىمەت باسشىسى. وسى رەتتە اسقار مامين اتالعان وبلىستاردا جاعداي كۇردەلى ەكەنىن جانە وسى وڭىرلەردىڭ اكىمدەرى ەپيدەمياعا قارسى شارالاردى كۇشەيتۋگە اسا نازار اۋدارۋلارى قاجەتتىگىن باسا ايتتى.
«اۋرۋ جۇقتىرعان ازاماتتاردى ەمدەۋ جانە ۆيرۋستىڭ تارالۋىن تومەندەتۋ جونىندەگى قارقىندى جۇمىستى، ونىڭ ىشىندە سانيتاريالىق نورمالاردى، ماسكا تاعۋ رەجيمىن ساقتاۋ تۋرالى ءتۇسىندىرۋ ناۋقانىن جالعاستىرۋ كەرەك. قازىرگى تاڭدا، الەمدىك ستاتيستيكا 126 مەملەكەتتە اۋرۋ جۇقتىرعاندار سانىنىڭ جاڭا ءوسىمىن كورسەتىپ وتىر. پاندەميانىڭ جاڭا تولقىنى كۇزدە پايدا بولۋى مۇمكىن جانە وعان دايىن بولۋىمىز كەرەك. ءارى ونىڭ الدىن الۋ ءۇشىن بارلىق بەلگىلەنگەن تالاپتاردىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتىپ، جوسپارلانعان شارالار كەشەنىڭ ىسكە اسىرۋ قاجەت»، - دەدى پرەمەر- مينيستر.
اۆتور: مارلان جيەمباي