الەم مەدياسىن ەلەڭدەتكەن دارىگەر: كوپ ادامنىڭ ءومىرى ءبىزدىڭ ارەكەتىمىزگە بايلانىستى
ەل استاناسى ميلاننعا جاقىن بەرگاموداعى رەانيماتسيا بولىمشەسىنىڭ حيرۋرگ مامانى ماكينيدىڭ جازباسىن جەرگىلىكتى L'Eco Di Bergamo گازەتى جاريالادى. كەيىن ونى ەپيدەميولوگ جانە زەرتتەۋشى، جەنيەۆا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ينستيتۋتىنىڭ دوكتورى سيلۆيا سترينگيني اعىلشىن تىلىنە اۋدارىپ، Twitter جەلىسىندە ءبولىستى.
ال قازاقشا نۇسقاسىن بەلگىلى قوعام بەلسەندىسى، جۋرناليست بەللا ورىنبەتوۆا ءوزىنىڭ Facebook جەلىسىندەگى پاراعىندا ۇسىندى. ءارتۇرلى ەلدەردىڭ ب ا ق بەتتەرىندە جارىق كورىپ جاتقان جازبانى الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى 3,3 مىڭنان استام پىكىر جازعان جانە 34 مىڭ رەت بولىسكەن.
يتاليا دارىگەرى دانيەلە ماكينيدىڭ كوروناۆيرۋسپەن كۇرەس مايدانداعى ءومىرى مەن ازاماتتارعا ۇندەۋىن نازارىڭىزعا ۇسىنامىز.
«بولىپ جاتقان جاعداي تۋرالى جازۋ- جازباۋ تۋرالى ۇزاق ويلانىپ، ۇنسىزدىك تە جاۋاپكەرشىلىك ارتاتىنىن ءتۇسىندىم. سوندىقتان ءبىزدىڭ نە ىستەپ، نە قويىپ جۇرگەنىمىزدەن بەيحابار ادامدارعا بۇل كۇندەرى بەرگامودا Covid-19 ىندەتىمەن كۇرەستى قالاي جۇرگىزىپ جاتقانىمىزدى ايتقىم كەلەدى. جۇرتتى دۇرلىكتىرۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەنىن جاقسى تۇسىنەمىن، الايدا بولىپ جاتقان جاعدايدىڭ قانشالىقتى قاۋىپتى ەكەنىن كەي ادامدار بىلمەي قالا ما دەپ الاڭدايمىن. وتكەن اپتادا جاۋىمىز ءالى قاراسىن كورسەتپەي تۇرعاندا اۋرۋحانامىزدى الدىن الا دايىندادىق. مۇمكىندىگىنشە كوپ پالاتا بوساتۋ، توسەك ورىن دايىنداۋ ءۇشىن ەمدەلۋشىلەردى ۇيلەرىنە قايتاردىق. ءتىپتى ينتەنسيۆ تەراپياداعىلاردىڭ پالاتالارى دا بوساتىلدى. ءالى باستالماعان سوعىستى كۇتكەن ساتتەگى اۋرۋحانا ءدالىزى سيۋررەاليستىك كارتيناعا ۇقسايتىن ەدى.
كوپتەگەن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى (ونىڭ ىشىندە مەن دە بارمىن) سوعىس سونشالىق جاۋىزدىقپەن كەلەتىنىن بىلمەپ ەدىك. ءبىر اپتا بۇرىن تالداۋ ناتيجەسىن كۇتكەنىم ەسىمدە. ول كەزدە ۆيرۋستى جۇقتىرعان ءبىر ادامنىڭ بولۋىنىڭ ءوزى ادام سەنگىسىز، اقىلعا سىيمايتىن، ءبىراق بۇل ويدىڭ ءوزى دەگبىردى قاشىراتىن ەدى. قازىرگى جاعداي تىم جىلدام شيەلەنىسكەن دراماعا ۇقسايدى. قازىر سوعىس الاڭىندا ءجۇرمىز. شايقاس كۇنى-ءتۇنى تولاستامايدى.
توسەك-ورىن تاپشىلىعى قاتتى سەزىلۋدە. بوساتىپ قويعان بولىمشەلەر بىرىنەن سوڭ ءبىرى لىق تولىپ جاتىر. جاعدايلارىنىڭ اۋىرلىعىنا بايلانىستى ەسىمدەرى ءارتۇرلى تۇسپەن جازىلعان تاقتايشالار قازىر قىپ-قىزىل. كوپشىلىگىنىڭ جاعدايى كۇرت قيىنداپ كەتتى: ەكىجاقتى ينتەرستيتسيال پنيەۆمونيا. ەندى ماعان تۇسىندىرە قويىڭىزشى، تۇماۋدىڭ قاي ءتۇرى مۇنداي ەكپىنمەن ادام ءومىرىن جالماپ ەدى؟
ەپيدەميالىق كاتاستروفا بولىپ جاتىر، ال ادامدار ۆيرۋستان قورقاتىن تۇگى جوق دەپ بوسەدى، بۇرىنعى ءومىر سالتىنىڭ بۇزىلعانىنا رەنجيدى، قاۋىپسىزدىك شارالارىنا نارازىلىق تانىتادى، قاراپايىم نۇسقاۋلىقتاردى ورىندامايدى. ءدال قازىر ارامىزدا حيرۋرگ، ۋرولوگ، ورتوپەدتەر جوق. ءبارىمىز مىنا سوعىستا كۇش بىرىكتىرگەن ءبىر كوماندامىز. كۇندەلىكتى 15-20 ادام اكەلىپ جاتىر.
تالداۋ ناتيجەلەرى ءبىرسارىندى: راستالدى، راستالدى، راستالدى. ءبارىنىڭ سيمپتومدارى بىردەي: دەنەسى قالشىلدايدى، قىزۋى كوتەرىلەدى، جوتەل قىسادى، تىنىسى تارىلادى، وكپەسى اۋىرادى. رەنتگەن تۇسىرىلىمدەرى دە بىردەي: ەكى جاقتى ينتەرستيتسيال پنيەۆمونيا.
بارلىعى دا دەرەۋ گوسپيتاليزاتسيالانۋى كەرەك. كەيبىرى ينتۋباتسيادا، بىرەۋلەردى بىردەن رەانيماتسياعا اپارامىز، ال ەندى بىرەۋلەر ءۇشىن ءبارى دە تىم كەش.
تىنىس الدىراتىن اپپاراتتار كۇندىز ءتۇنى توقتاماي جۇمىس ىستەۋدە. ءتىپتى وپەراتسيالىق زالدارداعى اپپاراتتار دا ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەۋدە. سەبەبى وپەراتسيالىق جايلاردىڭ ءوزى ينتەنسيۆ تەراپيا پالاتالارىنا اينالىپ كەتتى. قىزمەتكەرلەر شارشاپ، قالجىراعان. ءبىزدىڭ جۇمىستا ادەتتەگى اۋسىمنىڭ وزىنەن ءال-دارمەنىڭ قۇرىپ، سۇيرەتىلىپ شىعاسىڭ. ال قازىر بىرنەشە تاۋلىككە سوزىلعان مايداندا جان-جاعىمداعى ادامدار ماعان ۇمىتپەن قاراپ، كومەك كۇتىپ وتىرعاندا شارشاۋ دەگەنننىڭ نە ەكەنىن ەندى ءتۇسىندىم.
قىزمەتكەرلەر وزدەرىنەن ءال كەتسە دە، ءبىر بىرىنە كومەك بەرۋگە تىرىسادى. دارىگەرلەر مەدقىزمەتكەرلەر ورنىنا كاتالكامەن جۇگىرىپ جۇرەدى، مەدبيكەلەردىڭ ورنىنا پروتسەدۋرالار جاسايدى. مەدبيكەلەردىڭ كوز جاسى تىيىلار ەمەس. ولار دارىگەرلەردىڭ مۇنشا كوپ ادامدى قۇتقارا الماسىن العاش رەت كورىپ تۇر.
بىزدە اۋىسىم، كەزەكشىلىك دەگەن جوق. بۇكىل جەكە ءومىر توقتاپ قالعان. ءبىز وتباسىمىزدى كورمەيمىز، سەبەبى جۇقتىرىپ الامىز دەپ قورقامىز. پروتوكولدارعا قاراماستان، ارامىزداعى كەي قىزمەتكەرلەر ۆيرۋستى جۇقتىرىپ العان. قازىر كەي ارىپتەستەرىمىز بىرەۋدىڭ ءومىرىن ەمەس، وزدەرىن قۇتقارۋ نەمەسە وزدەرى ۆيرۋس جۇقتىرعان تۋعان-تۋىستارىن قۇتقارۋ ءۇشىن كۇرەسىپ ءجۇر. سوندىقتان قازىر ىندەتكە تىم سالعىرت قارايتىندارعا نەمەسە قاۋىپسىزدىك شارالارىنا نارازىلىق تانىتىپ وتىرعاندارعا ايتقىم كەلەدى: ءسال شىدامدىلىق تانىتىڭىز - ءسىز تەاترعا، مۋزەيگە نەمەسە سپورتزالعا بارا المايسىز. قورشاعان ادامدارعا، اسىرەسە اۋرۋعا قارسى تۇرۋعا دارمەنسىز ەگدە ادامدارعا جاناشىرلىقپەن قاراۋىڭىزدى وتىنەمىن. ءبىز بار كۇشىمىزدى سالىپ قوعامعا پايدامىزدى تيگىزۋگە تىرىسىپ ءجۇرمىز، ءسىز دە ءسال دە بولسا پايداڭىزدى تيگىزسەڭىز».
قازاقشا اۋدارماسىن جاساعان - بەللا ورىنبەتوۆا (جازبانىڭ ءتۇپنۇسقاسى)