عالىمدار ادامدى تۇڭعىش رەت انابيوز حالىنە كەلتىردى
بۇل جايىندا New Scientist اقپارات كوزى حابار تاراتتى. امەريكالىق عالىمداردىڭ مۇنداي قادامعا بارۋىنا ومىرىنە قاۋىپتى اسا اۋىر جاراقات العان ادامداردىڭ ەمحاناعا جەتپەي نەمەسە حيرۋرگتەر مەديتسينالىق كومەك كورسەتكەنشە ۇلگەرمەي ءۇزىلىپ كەتەتىنى تۇرتكى بولعان ەدى.
الدىمەن انابيوز دەگەن نە ەكەنىن ايتا كەتەيىك: اتالمىش تەرميننىڭ ماعىناسى اعزاداعى پروتسەستەردى ۋاقىتشا باياۋلاتۋعا نەمەسە توقتاتا تۇرۋعا سايادى. سىرتقى نەمەسە ىشكى فاكتورلاردىڭ اسەرىمەن. گرەك تىلىنەن ἀνα- βίωσις، ἀνα- βίωσεως الىنعان ءسوزىڭ ماعىناسى ومىرگە قايتىپ ورالۋ ماعىناسىن بەرەدى.
انابيوز كۇيىنە تۇسكەن ادامنىڭ تىنىس العانى دا بىلىنبەيدى - ارنايى اپپاراتپەن انىقتاماسا. بۇل ءسوزدى تەرمينگە ۆيلگەلم پرەيەر ەسىمدى نەمىس عالىمى 1873 -جىلى اينالدىرعان بولاتىن. انابيوز جاراقات العان ادامنىڭ ءومىرىن قۇتقارىپ قالۋعا سەپتىگىن تيگىزىپ قويماي، سونىمەن قاتار، عارىشقا ساپار شەككەن ادامنىڭ ۇزاق قاشىقتىقتى ەڭسەرۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
بالتيمورداعى مەريلەند مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جوعارعى مەكتەپ عالىمى سەميۋەل تيشەرمان ارىپتەستەرىمەن ءبىر پاتسيەنتتى انابيوز كۇيىنە تۇسىرە العان. عالىمداردىڭ سوزىنە قاراعاندا، ادام اعزاسىن تسەلسيا بويىنشا شامامەن 10-15 گرادۋسقا دەيىن سالقىنداتقان - نولدىك تەمپەراتۋراعا دەيىن سالقىنداتىلعان فيزراستۆورمەن قاندى الماستىرۋ ارقىلى.
بۇل ساتتە ادام ميىنىڭ قىزمەتى تولىقتاي توقتايدى. وسىدان كەيىن حيرۋرگتەر وتاسىن جاساپ بولعان سوڭ ناۋقاستىڭ دەنە تەمپەراتۋراسىن قالىپتى نورماعا كەلتىرىپ، جۇرەگىن سوقتىرۋعا كۇش سالادى. بۇل تاجىريبەنى ا ق ش-تىڭ تاعام ونىمدەرى مەن ءدارى- دارمەك ساپاسىن سانيتارلىق قاداعالاۋ باسقارماسى ماقۇلداپ وتىر. دەسە دە مۇنداي سىناق ءۇشىن پاتسيەنتتىڭ كەلىسىمى الىنۋى ءتيىس. ءوزىنىڭ ومىرىنە تىكەلەي قاتەرلى حالگە تۇسەتىندىكتەن.
ادام دەنەسى قالىپتى تەمپەراتۋرادا (سەلسيا بويىنشا شامامەن 37 گرادۋس) ادام اعزاسىنداعى جاسۋشالار ەنەرگيا ءبولۋى ءۇشىن وتتەگىنى قاجەت ەتەدى. جۇرەك سوعىسى توقتاعان كەزدە قان اينالىمى جاسۋشالارعا وتتەگىنى جەتكىزىپ بەرە المايدى، ال مي ارى كەتسە بەس مينۋت قانا ءومىر سۇرەدى. سودان كەيىن قايتىپ ورنىنا كەلمەيتىن زاقىمدانۋ پروتسەسى باستالادى.
الايدا، دەنە مەن مي تەمپەراتۋراسىنىڭ تومەندەۋىنەن جاسۋشاداعى بارلىق حيميالىق رەاكسيا باياۋلايدى نەمەسە توقتايدى، وسىلايشا وتتەگىنى بارىنشا از قاجەت ەتەتىن بولادى. ءتىرى اعزانى انابيوز حالىندە قانشا ۋاقىتقا دەيىن ۇستاۋعا بولاتىنى ءالى بەلگىسىز.
جاسۋشالار جىلۋ العان جاعدايدا حيميالىق رەاكسيادان زاقىمدانادى ءارى ەگەر جاسۋشا ۇزاق ۋاقىتقا وتتەگىسىز قالسا، سوعۇرلىم زاقىمدانۋعا ۇشىرايدى. وسىنداي ولقىلىقتارعا بايلانىستى بۇل تاجىريبە تولىق اياقتالعان جوق، ءالى دە بۇل پروتسەدۋرا جەتىلدىرۋدى قاجەت ەتەدى.
islam.kz