قاتەرلى ىسىكتەن ساقتانۋ
ارتىق سالماق، سەمىزدىك قاتەرلى ىسىك قاۋىپىن 25-300 پايىز اراسىندا ارتتىرۋى مۇمكىن. سوندىقتان ارتىق سالماقتان قۇتىلۋعا تىرىسۋ كەرەك. ءوزىن، ءوز ەلىن جانە قورشاعان ورتاسىن جاقسى كورەتىن ادام تەمەكى شەكپەۋى ءتيىس. تەمەكى شەگۋ قاتەرلى ىسىك كەسەلدەرىنىڭ قاۋىپىن 5 ەسەگە ارتتىرادى. ادام نەگە قاتەرلى ىسىكتى اقشاعا ساتىپ الادى؟ اقىلعا قونىمسىز نارسە ەمەس پە؟ سپيرتتى ىشىمدىكتەر اسقازان، ءسۇت بەزىنىڭ قاتەرلى ىسىكتەرىن شاقىرادى.
گ م ا- لى تاعامدار دا قاتەرلى ىسىك قاۋىپىن ارتتىرۋشى فاكتورلار قاتارىندا. كۇندە گما- لى سويا، جۇگەرى شىرىنى مولداپ تۇتىنىلۋدا. پيروگ، ۆافليا سەكىلدى تاتتىلەر، دايىن تاعامدار، ءدامدى سۋسىندار، ياعني بارلىق ونىمدەردە دەرلىك جەتىپ ارتىلادى.
ءبىر جاعىنان ەلەكتروماگنيتتىك لاستىقتار دا قاتەرلى ىسىك قاۋىپىن تۋدىرۋدا. ۇيالى تەلەفوندارعا قارسى ەمەسپىن، زامان تالابىنا ساي قولدانىپ كەلەمىن، ءبىراق قۇلاققاپ ارقىلى سويلەسەمىن. 2G دەن 3G گە وتكەندە رادياتسيا مولشەرى 9 ەسەگە ۇلعايعان بولاتىن، قازىر 4.5G گە وتتىك، ۆاي-فاي تولقىندارىنىڭ اراسىندا تىرشىلىك ەتۋدەمىز. وسى اتالعاندار ءۇستى- ۇستىنە كەلگەندە دەنە قانشالىقتى توتەپ بەرۋى مۇمكىن.
قاتەرلى ىسىكتىڭ الدىن الۋدا كۇندەلىكتى دەنە جاتتىعۋلارىن ورىنداۋ، سپورتپەن شۇعىلدانۋ پايدالى. سونداي-اق ازىق تۇرلەرىنىڭ دە پايدالى اسەرلەرى بار. قاتەرلى ىسىككە قارسى قورعان، كونسەروگەن جاسۋشالاردىڭ كوبەيۋىنىڭ الدىن الۋدا سارىمساقتىڭ پايداسى كوپ. سارىمساقتى ليمونمەن بىرگە تۇتىنعاندا اسەرى ارتادى. كۋركۋما، كارري جانە يمبير تۇتىنۋعا دا كەڭەس بەرەمىن.
كۇلگىن ءتۇستى جەمىستەر ءجۇزىم، شيە، انار، ءسابىز پايدالى. قىزىل ءتۇستى ونىمدەردەن قىزاناق، قىزىل بۇرىش، مالينا، قۇلپىناي، قاربىز تۇتىنۋ پايدالى. قاربىز پروستات قاتەرلى ىسىگىنە قارسى پايدالى. قاتەرلى ىسىككە قارسى قانىقپاعان ماي قىشقىلدارىنا بايلانىستى ءزايتۋن مايى الدىڭعى ورىندا. وڭدەلمەگەن، سۋىق سىعىندىدان الىنعان ءزايتۋن مايىنان كۇنىنە كەم دەگەندە ەكى اس قاسىعى تۇتىنعان ءجون. جاسىلداردان شومىر، قىرىققابات، بروكوللي، ۋكروپ، پەترۋشكا، شاۆەل، اقتاردان ايران، ىرىمشىك، كوكوس، اق شومىر قاتەرلى ىسىككە قارسى قورعان ىسپەتتى ازىقتار بولىپ تابىلادى.
قاتەرلى ىسىك جاسۋشالارى مول ماي مەن مول شەكەر جاقسى كورەتىندىكتەن، قاتەرلى ىسىكتەن قورعانۋ ءۇشىن لىق تويىپ تاماقتانۋدان ساقتانۋ، اندا-ساندا ورازا ۇستاۋ پايدالى. ورازا ۇستاپ ماي مەن شەكەر توقتاعاندا العاشقى قاتەرلى ىسىك جاسۋشالارى ولەدى. مۇمكىندىگىنشە تابيعي قورەكتەنگەن، قولدىڭ تاۋىعىن تۇتىنعان جاقسى.
قاتەرلى ىسىككە قارسى پروتەين رەتىندە ەت تۇتىنعان جاقسى، ءبىراق وڭدەلمەگەن ەت بولۋى كەرەك. مانگالدا ەت پىسىرگەن جاعدايدا ەتتى شوقتان 15 س م الشاق ۇستاعان ءجون. ايتپەگەن جاعدايدا كومىرتەك مونووكسيدى ەتكە جابىسىپ، كونسەروگەندىك اسەر قالدىرادى. ەتتى كۇيدىرمەي تۇتىنۋ كەرەك. اليۋميندى دەزودورانت، تابا قولدانۋ جانە كەيبىر قاجەتسىز ەكپەلەردە دە اليۋمين بولادى. جىلىنا ءبىر- ەكى رەت قان الدىرۋ (حاجامات) وسى تۇرعىدان پايدالى. مىندەتتى تۇردە س، D جانە B12 ۆيتامينىن، ومەگا3 قۇرامدى ازىقتاردان الۋعا تىرىسۋ كەرەك. تۇزدى شەكتەن تىس تۇتىنۋ دا قاتەرلى ىسىك قاۋىپىن ارتتىراتىن فاكتورلار قاتارىندا.
مەيلىنشە ۋايىم، سترەستەن اۋلاق بولۋ كەرەك. سالاۋاتتى قورەكتەنگەنمەن سترەستى كۇي جاقسى جاسۋشالاردىڭ پايدا بولۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى. باقىتتى كۇن كەشىپ، پوزيتيۆتى ەنەرگيا مەن جاقسى جاسۋشالاردى ارتتىرىپ، دەنە مەن رۋحتىڭ ۇيلەسىمدى كۇيىنە ەكەۋىنە دە جاقسى قاراپ، سالاۋاتتى ءومىر سۇرىڭىزدەر.