قازاقستاندا «ورتالىق ازيا -كورەيا رەسپۋبليكاسى» فورۋمى وتەدى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆتىڭ كورەيا رەسپۋبليكاسىنا رەسمي ساپارى وتۋدە.

بۇل تۋرالى قازاقپارات س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.

قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆوسىنىڭ باسشىسى وڭتۇستىك كورەيا باسشىلىعىمەن ءبىرقاتار كەزدەسۋلەر وتكىزدى، اتاپ ايتقاندا پرەمەر-مينيستر لي ناك ەن، ۇلتتىق اسسامبلەيانىڭ (پارلامەنت) سپيكەرى مۋن حي سان، ب ۇ ۇ ەكس-باس حاتشىسى پان گي مۋن، سونداي-اق سىرتقى ىستەر ءمينيسترى كان گەن حۆا مەن ساۋدا، يندۋستريا جانە ەنەرگەتيكا ءمينيسترى سون يۋن مومەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى.

كەزدەسۋلەر بارىسىندا تاراپتار ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق پەن حالىقارالىق كۇن ءتارتىبىنىڭ اعىمداعى ماسەلەلەرىن، ساياسي، ساۋدا-ەكونوميكالىق، ينۆەستيتسيالىق، الەۋمەتتىك، مادەني-گۋمانيتارلىق جانە ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ باسقا دا سالالارىنداعى قاتىناستاردى دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارىن، سونداي-اق كورەي تۇبەگىندەگى جاعدايدى تالقىلادى.

كورەي ۇكىمەتىنىڭ باسشىسىمەن كەلىسسوزدەر بارىسىندا تاراپتار جوعارى دەڭگەيدە ساياسي ديالوگتى قولداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. «كورەيا رەسپۋبليكاسى ءبىز ءۇشىن ازياداعى نەگىزگى ستراتەگيالىق سەرىكتەستەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى جانە ءبىز ساياسي ءوزارا ءىس-قيمىلىمىزدىڭ دەڭگەيى وسى مارتەبەگە سايكەس كەلەتىنىن قاناعاتتانۋشىلىقپەن اتاپ وتەمىز»، - دەدى ب. اتامقۇلوۆ.

قازاقستان س ءى م باسشىسى كورەي تاراپىن ەلدەگى ماڭىزدى ىشكى ساياسي ۇدەرىستەر تۋرالى حاباردار ەتتى جانە قازاقستان بۇرىنعىداي وڭتۇستىك كورەيامەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستى كەڭەيتۋگە جانە نىعايتۋعا ۇمتىلاتىن بولادى دەپ سەندىردى. جاڭادان سايلانعان مەملەكەت باسشىسى تاجىريبەلى ساياساتكەر جانە تانىمال ديپلومات بولىپ تابىلاتىن قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان-كورەي قارىم-قاتىناستارىنىڭ ساباقتاستىعى مەن جوعارى سەرپىنىن ساقتايدى.

بيىلعى جىلى قازاقستان مەن وڭتۇستىك كورەيا اراسىنداعى ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى ورناتۋعا 10 جىل تولادى. وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا بولعان كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى مۋن چجە يننىڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارى وسى كەزەڭنىڭ ماڭىزدى ينديكاتورى بولدى.

«ءسىزدىڭ ەلىڭىز تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ءوز ەكونوميكاسىن ىرىقتاندىرۋدا ۇلكەن تابىستارعا قول جەتكىزىپ، ەندى ونى وركەندەۋ كۇتىپ تۇر. ءبىز قازاقستانمەن جان-جاقتى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا دايىنبىز»، - دەدى پرەمەر-مينيستر لي ناك ەن.

ۇلتتىق اسسامبلەيادا تاراپتار پارلامەنتارالىق بايلانىستار ماسەلەلەرىن تالقىلاپ، ولاردى نىعايتۋ، ساياسي ديالوگتىڭ جوعارى دەڭگەيىن قولداۋ جانە زاڭ شىعارۋ قىزمەتى سالاسىندا تاجىريبە الماسۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى كەلىستى.

كورەيا رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسى باستاماشىلارى بولىپ تابىلاتىن «ۇلكەن ەۋرازيا: ديالوگ. سەنىم. سەرىكتەستىك» اتتى ەۋرازيا ەلدەرى پارلامەنتتەرى سپيكەرلەرىنىڭ جينالىسىنا دايىندىق جۇمىستارى تالقىلاندى. ۇلتتىق اسسامبلەيانىڭ ءتوراعاسى مۋن حي سان وسى جىلدىڭ 23-24- قىركۇيەگىندە نۇر-سۇلتان قالاسىندا وتەتىن اتالعان جينالىسقا ءوزىنىڭ قاتىسۋىن تاعى دا راستادى. سونىمەن قاتار، قازاقستاندىق تاراپ كورەي تاراپىنا ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋعا كورسەتكەن قولداۋى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.

ب ۇ ۇ بۇرىنعى باس حاتشىسى پان گي مۋنمەن كەزدەسۋ دوستىق جاعدايدا ءوتتى. سۇحباتتاسۋشى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ، بۇكىل الەم سىيلايتىن ساياساتكەر رەتىندە ونىڭ باعا جەتپەس تالانتىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. ونىڭ پىكىرىنشە، ەلباسىنىڭ يادرولىق قارۋدان باس تارتۋ شەشىمى ادامزات تاريحىنا ەنگەنى ءسوزسىز. كورەي ديپلوماتى قاسىم-جومارت توقايەۆتى پرەزيدەنتتىك قىزمەتكە سايلانۋىمەن قۇتتىقتاپ، ونىمەن حالىقارالىق بەدەلدى ۇيىمدا قىزمەتتى بىرگە اتقارعان ب ۇ ۇ قۇرىلىمىنداعى قازاقستاننىڭ جارقىن وكىلدەرىنىڭ ءبىرى بولعانىن اتاپ ءوتتى.

قازاقستان س ءى م باسشىسى قازاقستاندىق باسشىلىقتىڭ اتىنان جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ، پان گي مۋنعا ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياسي باستامالارىنا كورسەتكەن قولداۋى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.

قازاقستان مەن وڭتۇستىك كورەيا س ءى م باسشىلارىنىڭ كەلىسسوزدەرى بارىسىندا تاراپتار ەكىجاقتى جانە حالىقارالىق وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا ۇستانىمداردىڭ ۇقساستىعىن اتاپ ءوتتى. قازاقستان مەن وڭتۇستىك كورەيا اراسىندا ەشقانداي ساياسي كەلىسپەۋشىلىكتەر جوق، حالىقارالىق ۇيىمدار مەن كوپجاقتى فورۋمدار شەڭبەرىندە سىندارلى ءوزارا ءىس-قيمىل جۇزەگە اسىرىلۋدا.

قازاقستان س ءى م باسشىسى قازاقستاندىق تاراپتىڭ كورەيا رەسپۋبليكاسىمەن ىنتىماقتاستىقتى جان-جاقتى دامىتۋعا ەرەكشە ءمان بەرەتىنىنە نازار اۋداردى. تاراپتار الداعى ءىس-شارالار كەستەسىن، اتاپ ايتقاندا اعىمداعى جىلدىڭ قازان ايىندا قازاقستاندا وتەتىن «ورتالىق ازيا -كورەيا رەسپۋبليكاسى» فورۋمىنا دايىندىق بارىسىن تالقىلادى.

ساۋدا، يندۋستريا جانە ەنەرگەتيكا ءمينيسترى سون يۋن مومەن كەزدەسۋدە ساۋدا-ەكونوميكالىق، ينۆەستيتسيالىق جانە تەحنولوگيالىق ىنتىماقتاستىققا نازار اۋدارىلدى.

كورەيا ءبىز ءۇشىن ەڭ باسىم ەلدەردىڭ ءبىرى، سونداي-اق ازياداعى ەكىنشى ساۋدا سەرىكتەسى بولىپ تابىلادى. تاۋار اينالىمى مەن ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ بەلسەندى ءوسۋى ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتەدى. 2018-جىلى تاۋار اينالىمىنىڭ كولەمى 4 ميلليارد ا ق ش دوللاردى قۇرادى، ال 2019-جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا 2,7 ميلليارد دوللارعا جەتىپ، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىنىڭ كورسەتكىشتەرىنەن ەكى ەسە ارتىق ەكەنىن كورسەتەدى.

كورەيا تاراپى ەلىمىزدەگى ينۆەستيتسيالىق احۋالدى جەتىلدىرۋ ساياساتىمەن ەگجەي-تەگجەيلى تانىسىپ، قازاقستان ەكونوميكاسىنا بەلسەندى ينۆەستيتسيا سالۋعا شاقىردى. 2005-جىلدان باستاپ 2019-جىلدار ارالىعىندا كورەيا ق ر ەكونوميكاسىنا 5,3 ميلليارد دوللار سالدى.

تاراپتار كورەيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستانعا ساپارى بارىسىندا قول قويىلعان «جاڭا جەل» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ قىزمەتى ماسەلەلەرىن تالقىلاۋعا ەگجەي-تەگجەيلى توقتالدى. توپتىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىن قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭىندا قازاقستان استاناسىندا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر، ونى ۇيلەستىرۋدى قازاقستان تاراپىنان يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى، ال كورەي تاراپىنان - ساۋدا، يندۋستريا جانە ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى جۇرگىزەدى.

سونىمەن قاتار، قازاقستان س ءى م باسشىسى وڭتۇستىك كورەيانىڭ ءىرى بيزنەس وكىلدەرىمەن، اتاپ ايتقانداKolon» ، «Samsung Electronics» ،«Doosan Heavy Industry» ،«Hyosung Corporation Group  جانە «Hyundai Heavy Industries»  اتتى كومپانيالاردىڭ باسشىلىعىمەن ءبىرقاتار كەزدەسۋلەر وتكىزدى. كورەي كاسىپكەرلەرى ماشينا جاساۋ، اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق تەحنولوگيالار جانە مۇناي حيمياسى سالالارىنداعى ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ جوعارى الەۋەتىن اتاپ ءوتتى.