جانكەنت قالاشىعىندا قازبا جۇمىستارى كەزىندە ءاتىر قۇيۋعا ارنالعان قۇتى تابىلدى
قۇم استىنان كونەشىنى ىدىستار تابىلعان. ولار IX- XI عاسىرلارعا تيەسىلى بولۋى مۇمكىن جانكەنتتەگى جاڭالىقمىنا كىشكەنە عانا شىنى ىدىس. بۇرىن- سوڭدى سىر وڭىرىنەن مۇنداي جادىگەر تابىلعان ەمەس.ماماندار بۇل - ءاتىر قۇيۋعا ارنالعان قۇتى دەپ توپشالاپ وتىر.
گۇلميرا ءامىرعالي،قورقىت اتا اتىنداعى ق م ۋ عىلىمي قىزمەتكەرى:
- بۇل اتىرگە ارنالعان ىدىس ەكەنىنە سەنىمدىمىز. مۇنداي شىنىقۇتىلار IX- XI عاسىرلاردا سيريادا عانا جاسالعان. ال ونى سىر ەلىنە ۇلى جىبەك جولىارقىلى ساۋداگەرلەر اكەلگەن بولۋى مۇمكىن.
جانكەنت قالاشىعىن ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ وبلىستىق بيۋدجەتەسەبىنەن جانە شەتەلدىك قورلار ارقىلى جۇزەگە اسۋدا. قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىمەن رەسەي جانە گەرمانيانىڭ ارحەولوگ عالىمدارى اراسىندا جاسالعان مەموراندۋم نەگىزىندەقازبا جۇمىستارىنا وزىق تەحنولوگيالار پايدالانىلۋدا.
گەنريح حاركە، تيۋبەنگەن ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى (گەرمانيا):
- حالىقارالىق جوبانىڭماقساتى - كونە قالانىڭ نەگىزى قالانعان جانە ءومىر سۇرگەن ءداۋىرىن انىقتاۋ. وسى رەتتەجەر استىنداعى عيماراتتاردىڭ پىشىنەن انىقتاۋ ءۇشىن عارىشتىق تۇسىرىلىمدەر مەن بۇرعىلاۋادىستەرى پايدالانىلۋدا.
ءازىلحان تاجىكەيەۆ، «ارحەولوگيا جانە ەتنوگرافيا» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى:
- گەوفيزيكالىق ادىستەر ەسكەرتكىشتىڭ قازباعا دەيىن استىندانە جاتقانى جونىندە بىزگە مالىمەت بەرەدى. سونىمەن بىرگە توپىراقتانۋشىلار توپىراققۇرامىنداعى كونە زامانداعى وسىمدىكتەردى، سۇيەك ماماندارى سول كەزدەگى مالداردىڭ نەمەنقورەكتەنگەندىگى، ولاردى قالاي پايدالانعاندىعى، مىنە، وسىنداي توپىراقتانۋشىلاردىڭ،سۇيەك ماماندارىنىڭ، گەوفيزيكتاردىڭ جيناقتالعان ۇلكەن زەرتتەۋلەرى ناتيجەسىندە قازىرگىتاڭدا ءبىز كوپتەگەن ماسەلەلەرگە جاۋاپ الىپ وتىرمىز.
- بۇل - جانكەنت قالاشىعىنىڭ شىعىس قابىرعاسى. بيىكتىگى3 مەتر، ەنى 1,5 مەتردى قۇرايدى. ول بيىكتىگى 5 مەتر، ەنى 10 مەترلىك ۇلكەن دامبانىڭۇستىنە سالىنعان. ويتكەنى بۇل ماڭدى وزەن سۋى شايىپ جاتقاندىقتان بۇل نىسان تاسقىننانقورعانۋ ءۇشىن سالىنعانعا ۇقسايدى. قازىرگى ۋاقىتتا ەسكى قابىرعانى قايتا قالپىنا كەلتىرۋجۇمىستارى جالعاسۋدا. جالپى ۇزىندىعى 400 مەترگە شاماسىنداعى الىپ قابىرعانىڭ كەيبىربولىكتەرى قايتادان ساز كىرپىشپەن قالانۋدا. ماماندار وعىزدار استاناسى، كۇللى تۇركىگەورتاق قورقىت بابا ءومىر سۇرگەن قالانى الداعى ۋاقىتتا اشىق اسپان استىنداعى مۋزەيگەاينالدىرۋدى كوزدەپ وتىر.
www.24.kz