ۇيىقتار الدىندا سپورتپەن اينالىسۋعا بولا ما؟
اتاپ ايتساق، ارتىق سالماق، وتىرىپ جۇمىس جاسايتىن جۇمىستار ناتيجەسىندەگى ءتۇرلى اۋرۋلار. ۇزاق قيمىلسىز وتىرىپ جۇمىس ىستەپ تاپقان اۋىرۋمەن قالاي كۇرەسۋگە بولادى؟
دەنە جاتتىعۋلارى، بۇقارالىق سپورت تۇرلەرىمەن تۇراقتى اينالىسۋ ونىڭ شەشىمى ەكەندىگىن كوپشىلىك ادام بىلەدى. الايدا جاتتىعۋدى قاي ۋاقىتتا جاساۋ كەرەك؟ كەز كەلگەن ۋاقىتتا، اسىرەسى جۇمىس ۋاقىتىنىڭ سوڭىندا دەنە جاتتىعۋلارىن جاساۋ قانشالىقتى پايدالى؟
ۇيىقتار الدىندا تازا اۋادا قىدىرىڭىز. كەشكە دەيىن جاتتىعۋ زالدارىندا بولىڭىز. مورفەيدىڭ ۋىتىنا ماس بولاردىڭ الدىندا قان اينالىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن قاجەتتىلەردىڭ بارلىعىن جاساڭىز...
جاتتىعۋ زالدارىندا وسىنداي ماقساتتاردا بولۋ ول نەگىزىنەن ۇيقىنىڭ بۇزىلۋىنا جانە ۇيقىسىزدىققا الىپ كەلەتىن جاعدايلارعا الىپ كەلەدى. تىم كەشكە سپورتپەن شۇعىلدانۋعا بولادى ما؟
تارتىپكە سايكەس، فيتنەس جونىندەگى نۇسقاۋشى جانە ۇيقىنىڭ بۇزىلۋ جونىندەگى مامانداردىڭ پىكىرى بويىنشا، ۇيىقتار الدىندا بىرنەشە ساعات بۇرىن بەلسەندى فيزيكالىق جاتتىعۋلاردى جاساماۋ كەرەك. ويتكەنى جاتتىعۋ كەزىندە كوتەرىلگەن ادرەنالين مەن باسقا دا گورموندار قالىپقا ءتۇسۋى ءۇشىن تىنىعار الدىندا كەمىندە ءۇش ساعات ۋاقىت ءوتۋى ءتيىس. ۇيقىسىزدىقتىڭ باستى پروبلەماسى دا وسىدان تۋىنداۋى مۇمكىن. ويتكەنى قارقىندى جاتتىعۋ كەزىندە كوتەرىلگەن دەنە قىزۋى ۇيىقتاعانعا دەيىن قالپىنا تۇسپەۋ، باسقا اعزالاردىڭ قالىپتى جۇمىستارىنا اسەر ەتەدى.
بۇگىندە كەشكى جاتتىعۋ ادام اعزاسىنا، زيانىن تيگىزەتىنىن، اسىرەسە ۇيىقىنىڭ بۇزىلۋىنا الىپ كەلەدى دەگەن تەوريانى دالەلدەۋ مۇمكىن بولماي وتىر.
الايدا «پسيحولوگيا جانە ءىس- ارەكەت» (Psychology and Behavior) جۋرنالىنىڭ 1998 -جىلى جاريالانعان زەرتتەۋدە ستۋدەنت توپتاردى ەكى كۇن قاتارىنان كەشكە جاتتىقتىرۋ ناتيجەسى جاريالاندى. كۇن سايىن كەشكە، ۇيىقتار الدىندا ولار ءبىرىنشى رەت توقسان مينۋت، ال ەكىنشى رەت جارتى ساعات بەلسەندى دەنە جاتتىعۋلارىن جاساعان. وسى ەكسپەريمەنتتىك زەرتتەۋدى جۇرگىزگەن عالىمدار كەش جاسالعان دەنە جاتتىعۋلارىنىڭ زياندى تۇستارىن بايقاماعان. سونداي- اق، زەرتتەۋ ۇيىقتار الدىندا دەنە قىزىعۋىن جاتتىعۋ ارقىلى كوتەرۋ ۇيقىنىڭ ساپاسىنا دا ايتارلىقتاي وڭ اسەر ەتكەن. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، بۇل دەنە قىزۋىن تومەندەتەتىن مي قىزمەتىنىڭ جۇمىسىن جاقسارتقان.
كوپتەگەن عالىمداردىڭ باسىن قوساتىن ۇيىم سپورتپەن كەز كەلگەن ۋاقىتتا شۇعىلدانۋ ادام اعزاسىنا پايدالى دەگەن تۇجىرىم جاسادى. الايدا ادام اعزالارىنىڭ سان الۋاندىعىن دا ەسكەرگەن دۇرىس. كەيبىرەۋلەر ۇيقى الدىنداعى جاتتىعۋدى جاقسى قابىلداپ، اعزا جۇمىسى كۇشەيە تۇسەدى، ال كەيبىرەۋلەرىندە كەرسىنشە بولىپ، ولاردىڭ ۇيقىسى بۇزىلۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان دا جاتتىعۋ جاساۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ۋاقىتىن تاڭداۋ ماڭىزدى.