تالقاننان جاساۋعا بولاتىن ءتاتتى تاعامدار

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قازاق حالقىنىڭ، اسىرەسە، قارت ادامداردىڭ ءسۇيسىنىپ جەيتىن تاعامدارىنىڭ ءبىرى - تارىنىڭ تالقانى.

تالقان قۋىرىپ اقتاعان تارىنىڭ سوگىنەن نەمەسە ونىڭايىرىپ العان جارماعىنان ديىرمەنگە تارتىپ جاسالادى. ديىرمەنگە تارتىلعاننان كەيىنۇلكەندەۋ تاباققا سالىنادى دا ۇيىرە ەكشەپ، ءىرىسىن بولەك الىپ ديىرمەنگە قايتاتارتىلادى. اقتالعان كەزدە قالعان ءبىرلى- جارىم قاۋىزدارى دا ەكشەگەن كەزدەاجىراتىلادى.

تالقاندى سۇتكە، سارىمايعا، سورپاعا، قايماققاارالاستىرىپ جەۋگە بولادى. تارى، بيداي تالقاندارىنان دايىنداعان بىلامىقتى «قاراكوجە»، ال تارى، بيداي جارماعىنان ۇستىنە تالقان سەبەلەپ اسقان بوتقانى «اتالابوتقا» دەپ اتاعان.

تالقاندى بۇرىن كيىز باسۋعا، كىلەم، الاشا، شي توقۋعا،ءۇي كوتەرىسۋگە كومەككە كەلگەن ادامدارعا ەتتەن بۇرىن جەڭىل، جەڭسىك اس رەتىندەسورپاعا شىلاپ بەرگەن. تارىنىڭ قارا تالقانىنىڭ ءوزى كەزىندە تارىققاندارعا قارىنتويعىزار تالعاجاۋ بولعان. ونى قانت، ماي قوسىپ ارالاستىرىپ السا، ۇزاق جولعاشىققاندا تاپتىرمايتىن تاعام.

مايتالقان

تارىنىڭ 400 گرامم اق تالقانىنا 350 گرامم سارىماي، 250گرامم قانت ۇلپاسىن قوسىپ ارالاستىرىپ، شاي داستارقانىنا قويۋعا بولادى.

قولدان كۇبىگە ءپىسىپ الىنىپ، تۇزدالعان سارىمايتالقانعا ەرەكشە ءدام، حوش ءيىس بەرەدى.

ىرىمشىككە بال جانە تارى تالقانى قوسىلعان ءتاتتى تاعام

بۇل تاعام شاي ىشۋگە تاپتىرمايتىن باسىتقى. بالالاردىڭءسۇيىپ جەيتىن اسى.

ونى جاساۋعا 650 گرامم ىرىمشىك، 25 گرامم تارى تالقانى،125 گرامم بال جۇمسالادى.

بال قايماق قوسىلعان تارى تالقانى

بۇل تاعامدى دايىنداۋ ءۇشىن تارى تالقانىن قىزىپ تۇرعانقازانعا سالىپ، ءسال ارالاستىرۋ كەرەك. سودان سوڭ ۇستىنە بال، قايماق قۇيىپ، ابدەنارالاستىرىلادى (10 مينۋتتاي). داستارقانعا ىستىق كۇيىندە قويىلادى.

بۇل تاعامدى جاساۋعا 700 گرامم قايماق، 200 گرامم تارىتالقانى، 100 گرامم بال جۇمسالادى.

تارىدان جاسالعان كامپيت

قانت-سىرنە شىرىنى پەش تەمپەراتۋراسىن 70-80 گرادۋسقاجەتكىزىپ جانە 20-40 پروتسەنت ىلعالدىلىقتا دايىندالادى. سودان سوڭ ولتەمپەراتۋراسى 90-200 گرادۋس اۋانىڭ قۇيىنداعان اعىنىنا بۇركىلەدى. شىرىن مەنسىرنەنى بۇرىككەندە مولشەرى بۇركۋ پارامەترلەرىنە بايلانىستى ءبىر ميكرومەتردەنونداعان ميكرومەترگە دەيىن جەتەتىن تامشىلار تۇزىلەدى.

اۋانىڭ جۇمسالۋىنا، تەمپەراتۋراسىنا، شىرىن مەن سىرنەنىڭجۇمسالۋىنا، تەمپەراتۋراسىنا جانە باستاپقى ىلعالدىلىعىنا بايلانىستى ونداعى ىلعال0,5-1,0 پروتسەنتكە دەيىن ازايادى. بۋلانۋ ەسەبىنەن جارتىلاي فابريكاتتىڭتەمپەراتۋراسى 40-60 گرادۋسقا دەيىن تومەندەيدى. ونىڭ قۇرىلىمى امورفتى- كريستالدىنەمەسە امورفتى (فورماسىز) بولىپ شىعادى دا مولشەرى 10 ميكرومەترگە دەيىنگى بۇرىسنەمەسە ينە فورمالى بولشەكتەردەن تۇرادى.

سىرنە مولشەرى ارتقان سايىن ينە فورمالى بولشەكتەر دەارتا تۇسەدى.

بۇل كامپيتتەر جاسالاتىن ۇن قايناتىلىپ قۋىرىلىپ،تۇيىلگەن تارىدان دايىندالادى. ال تارى ۇلكەن قازانعا سالىنىپ، ۇستىنە (1:3 نەمەسە1:3,5 قاتىناستا) سۋ قۇيىلادى دا قىزدىرىلادى. ون مينۋت وتكەندە تەمپەراتۋراقايناۋ دارەجەسىنە دەيىن كوتەرىلەدى، ول تارى دايىن بولعانشا وسى دارەجەسىتومەندەتىلمەي، 40-45 مينۋت قايناتىلادى.

قايناپ بولعان- بولماعانى ءداننىڭ جۇمسارعانىنا جانەكەيبىرەۋلەرىنىڭ (بىرەن-ساران ءداننىڭ) قابىعىنىڭ جارىلعانىنا قاراپ ايىرىلادى.قايناتقان كەزدە سولعان، جارىلعان جانە پىسكەن داندەر، سونداي- اق سىباعالىسالماعى از قوسپالار سۋدىڭ بەتىنە قالقىپ شىعادى. ول ءسۇزىپ الىنىپ تاستالىنادى.قايناپ بولعان تارى سيرەك توقىلعان قاپ ۇستىنە جايىلادى.

سودان سوڭ قايناعان تارى قازانعا سالىنىپ، 17-18 مينۋتبويى قۋىرىلادى. 5 مينۋتتان كەيىن ءدان ماسساسىنىڭ تەمپەراتۋراسى 85, ال 10مينۋتتان سوڭ 117 گرادۋسقا جەتۋى ءتيىس.

قۋىرىلىپ بولعان تارى اينالاداعى ورتانىڭتەمپەراتۋراسىنا دەيىن سالقىنداتىلادى دا كەلىگە سالىنىپ تۇيىلەدى. كەبەگىنەنجەلپىپ تازالانادى. سودان سوڭ جارىلعان داندەر مەن قيقىمداردان ارىلعان تارىتازارىپ شىعادى. ونىڭ تازا شىعىمى - 65 پروتسەنت. ەگەر تارى الدىن- الا سورتتالساجارما بۇدان دا كوپ شىققان بولار ەدى.

قانت ماسساسى قانت- سىرنە جارتىلاي فابريكاتى مەن تارى30:5-40:15 اراقاتىناستا ازىرلەنەدى.

كونديتەر مايىن قوسا وتىرىپ قانت-سىرنە جارتىلايفابريكاتى، كاكاو ۇنتاعى رەتسەپتىگە ساي ارالاستىرىلادى. ول ماي ابدەن ارالاسىپكەتكەنشە مۇقيات شايقالادى. سودان سوڭ وعان قويۋلاندىرىلعان ءسۇت پەن ۆانيلينەسسەنسياسى قوسىلادى دا، الىنعان كامپيت ماسساسى مۇقيات ارالاستىرىلا وتىرىپ،قىزدىرىلادى. پەش تەمپەراتۋراسى 40 گرادۋسقا جەتكىزىلىپ، ماسسا ابدەن ارالاسىپ،بىركەلكى بولعانشا 20-30 مينۋت بويى وتتا ۇستالادى. دايىن بولعان سوڭ يلەنەدىنەمەسە پرەستەلىپ، فورماعا كەلتىرىلەدى.