اقمولاداعا «ايداھار ۇڭگىرى» - ەمشىنىڭ قاسيەتى پەن ەنەرگياسى قالعان جەر

كوكشەتاۋ. قازاقپارات - اقمولا وبلىسىندا جيىرماعا جۋىق كيەلى جەر بار.

سونىڭ ءبىر بولىگى رەسپۋبليكالىق كيەلى جەرلەر كارتاسىناەنگىزىلىپ، قالعانى وبلىستىق تىزىمنەن ورىن الىپ وتىر.

دەي تۇرعانمەن، كەيبىر نىسانداردا زەرتتەۋ جۇمىستارىتولىققاندى جۇرگىزىلمەگەندىكتەن، ولاردى ادامدار بىلە بەرمەيدى، دەيدى قازاقپاراتءتىلشىسى.

اقمولا وبلىسىندا تۋريستىك، تاريحي كيەلى ورىندار كوپتەپسانالادى. تانىمال جەرلەر قاتارىنداعى بۋراباي، زەرەندى جانە قورعالجىناۋداندارىنىڭ تۋريستىك الەۋەتى زور.

ال كوپ ايتىلا بەرمەيتىن جەردىڭ ءبىرى - اقمولاوبلىسىنىڭ زەرەندى اۋدانىنداعى ۇلگىلى اۋىلى ماڭىندا ءوڭىردىڭ كيەلى نىساندارىنىڭكارتاسىنا ەنگەن «ايداھار ۇڭگىرى» دەر ەدىك. اتالمىش نىسان بۇرىندارى بەلگىلىبولعانىمەن ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى جاريالانعاننان كەيىن عاناتۋريستەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا ءتۇستى. بۇل جەر تۋريستەر مەن ءوڭىرتۇرعىندارىنىڭ ەنەرگيالىق كۇش الۋ ءۇشىن كەلەتىن قاسيەتتى ورنى رەتىندە ەلگەتانىمال.

ول تۋرالى اقمولا وبلىستىق تاريحي-مادەني مۇرانى قورعاۋجانە پايدالانۋ ورتالىعىنىڭ باس ينسپەكتورى سەرىك ىسقاقوۆ ايتىپ بەردى.

ونىڭ سوزىنشە، «ايداھار ۇڭگىرىنە» اقىرىنداپ تومەنتۇسكەننەن كەيىن كوز الدىڭىزدا كەرەمەت كورىنىس پايدا بولادى. جەرگىلىكتىتۇرعىندار بۇل ۇڭگىردى كەزدەيسوق تاۋىپ، وسى ۇڭگىرگە بارۋ ءۇشىن بىرنەشە شاقىرىمءجۇرىپ، تابيعات پەن جەلدىڭ دىبىسىن ەستۋ ءۇشىن كەلەدى. بۇل ۇڭگىردى ساقتاۋشى«كيەلى ورىن» دەپ اتاعان. ونىڭ قاسيەتى اعزانى جانە ادام دەنساۋلىعىن تازارتۋءۇشىن وتە پايدالى بولىپ كەلەدى. بۇل جەردە پسيحيكالىق دەرتكە شالدىققان ادامدارەمدەلەدى، ۇڭگىر شىعارماشىلىق ادامدار ءۇشىن رۋحاني قىزمەت ورىنى بولدى.

«ۇڭگىردىڭ اۋماعى ۇلكەن ەمەس، ءبىراق ونىڭ ىشىنە كىرگەندە كەڭدىگىسونشالىقتى وعان ءتىپتى، ايداھار دا كىرە الادى. بۇل تەك تابيعاتى جاعىنان عاناەرەكشە جەر ەمەس، ول كوپتەگەن جىلدار بويى مىڭداعان دۇعا-تىلەكتەردىڭ جينالعانجەرى... جەرگىلىكتى تۇرعىندار بۇل ۇڭگىردى قاسيەتتى دەپ سانايدى جانە ول جاي عاناپايدا بولعان جوق»، - دەيدى سەرىك ىسقاقوۆ.

ۇڭگىردىڭ اۋماعىنا كەلەتىن بولساق، ونىڭ ۇزىندىعى 270،ەنى 70، بيىكتىگى 35 مەتر شاماسىندا. جارقاباق ساڭىلاۋلارىنان مەزگىل-مەزگىل سۋتامىپ تۇرادى. وسى تاريحي ورىن تۋرالى جەرگىلىكتى اقساقالدار اراسىندا قالعان اڭىزاڭگىمە دە بار. اڭىزعا سايكەس، بۇل ۇڭگىردە ەرتەدە ءبىر ەمشى ادام تۇرىپتى. ونىڭالدىنا بارىپ ەمدەلۋ وڭاي بولماپتى. ال، جولى ءتۇسىپ، كورىنگەن ادام بويىنداعى كەزكەلگەن دەرتىنەن قۇلان تازا ايىعىپ شىعادى ەكەن. كەيىن ەمشى دۇنيەدەن ءوتىپ، ونىڭبويىنداعى قاسيەت پەن كۇش ەنەرگياسى وسى جەردە قالعان دەسەدى. سول سەبەپتى، بۇلجەرگە بارعان ادام اۋرۋىنان تەز جازىلىپ كەتەتىن كورىنەدى.

قازىرگى كەزدە، «ايداھار ۇڭگىرىنە» جەتۋ وڭاي ءارىونداعى ەنەرگيانىڭ ادام بويىنا وڭ اسەر ەتەتىندىكتەن كەلۋشىلەردىڭ سانى دا سوڭعىكەزدەرى ارتا تۇسۋدە. بۇل جەردىڭ ەنەرگەتيكاسى وسىندا بولعان ءار ادامدى تاڭقالدىرادى. ونى اۋىزبەن ايتۋ مۇمكىن ەمەس، تەك جان تانىڭمەن عانا سەزىنە الادىەكەنسىڭ.

زەرەندى اۋداندىق تۋريزم ءبولىمىنىڭ مامانى گالينابابۋشكينانىڭ ايتۋىنشا، اۋداندا 16 تاريحي كيەلى ورىن بار. ولارعا تۋريستىك پاكەتازىرلەنگەن. سونىڭ ءبىرى - «ايداھار ۇڭگىرىنە» جىلىنا شامامەن 25 مىڭداي ادامكەلەدى ەكەن.

«ۇڭگىرگە تاياق تاستام جەردە ۇلگىلى سارقىراماسى بار. كوكتەمايلارىندا مۇندا ەرىگەن قار سۋىنان ۇلكەن سارقىراما پايدا بولادى. سارىقىرمانىكورۋگە جىلدىڭ وسى كەزىندە 25 مىڭداي ادام كەلەدى. ولاردىڭ بارلىعى دەرلىك جاقىنورنالاسقان «ايداھار ۇڭگىرىنە» سوعىپ، ءبىر سەرگىپ قايتادى»، - دەيدى گالينابابۋشكينا.

اۆتور: اسلان وسپانوۆ