اپتاپ ىستىق قانداي اۋرۋلاردى قوزدىرادى

فوتو: None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ۇلتتىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعىنىڭ مامانى داليدا مۇقاشيەۆا اپتاپ ىستىقتا قانداي اۋرۋعا شالدىعۋ مۇمكىن ەكەنىن، كۇن وتپەس ءۇشىن قالاي ساقتانۋ كەرەكتىگىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ەگەر اۋا تەمپەراتۋراسى 38 گرادۋستان از بولسا، اعزا تەرىاستىنداعى قان اعىنىن كۇشەيتە وتىرىپ، دەنەنى قىزۋدان ساقتايدى. ءبىراق ىستىقكۇشەيگەندە، سىرتقى تەمپەراتۋرا ىشكى تەمپەراتۋرادان جوعارىلايدى دا، اعزا«رەسۋرستاردى ۇنەمدەۋگە» كوشەدى. ءسويتىپ قان اعىنىن ورتالىقتاندىرۋ مەحانيزمىىسكە قوسىلادى. بۇل جۇرەك-قانتامىر جۇيەسىنە تۇسەتىن سالماقتى ارتتىرادى»، - دەدىداليدا مۇقاشيەۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، قاتتى ىستىق كەزىندە دەنەقۇرعاپ نەمەسە قىزىپ كەتۋى مۇمكىن.

«قاتتى ىستىقتا كۇن ءوتۋ، شارشاپ-شالدىعۋ، ىستىق سالدارىنان تىرىسۋسياقتى بەلگىلەر پايدا بولادى. كۇن وتۋدەن سوققى العان جاعدايدا ومىرلىك ماڭىزدىورگاندار قايتىمسىز زاقىمدانىپ، كەيدە ءتىپتى ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. اپتاپ ىستىقبارلىق ادامدارعا، سونىڭ ىشىندە جاس جانە دەنى ساۋ ادامدارعا دە اسەر ەتۋى مۇمكىن»،- دەدى ساراپشى.

دەگەنمەن، 65-تەن اسقان ەگدە جاستاعىلار،بۇيرەك، پسيحيكالىق، ديابەت اۋرۋلارى بار ادامدار؛ اللەرگياعا قارسى ءدارى-دارمەكپەن قان قىسىمىن تۇراقتاندىراتىن ءدارى ىشەتىن، جۇرەك-وكپە جانە قۇرىسۋعا قارسىپرەپاراتتار قولداناتىن، اعزانىڭ رەاكسياسىنا جانە ىستىققا اسەر ەتۋى مۇمكىنانتيدەپرەسسانتتار ىشەتىن ادامدار؛ مۇگەدەكتىگى بار ادامدار؛ جۇكتى ايەلدەر مەنبالا ەمىزەتىن انالار؛ سابيلەر مەن كىشكەنتاي بالالار؛ ارتىق سالماعى بار ادامدار؛اشىق جەردە جۇمىس ىستەيتىن جانە سپورتپەن شۇعىلداناتىن ادامدار؛ سونداي-اق سالقىنكليماتى بار ەلدەردەن كەلگەن ادامدار ىستىقتان جيىرەك زارداپ شەگەتىن كورىنەدى.

مامان كۇن وتۋدەن ساقتانۋدىڭ قاراپايىمەرەجەلەرى بار ەكەنىن ايتادى.

«ءشول قىسپاسا دا، مۇمكىندىگىنشە سۋدى كوپ ءىشىڭىز. دەنى ساۋ ادام كۇنىنە2-2,5 ليتر تازا سۋ تۇتىنادى. الايدا، سالقىنداتىلعان سۋ قان تامىرلارىن قىسادى،وسىلايشا اس قورىتۋ ناشارلايدى. سالدارىنان اعزا اس قورىتۋدان باس تارتادى،ويتكەنى ول ءسىزدىڭ دەنەڭىزدىڭ تەمپەراتۋراسى مەن سۋ تەمپەراتۋراسىن رەتتەۋگەتىرىسادى. بۇل اعزانىڭ قۇرعاۋىنا اكەلىپ سوعادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى باس مامان.

دارىگەرلەر اسىرەسە ءتۇس مەزگىلىندەتىكەلەي كۇن ساۋلەسىنەن اۋلاق بولۋعا كەڭەس بەرەدى. ال ەگەر كوشەدە جۇمىس ىستەيتىنبولساڭىز، وندا ۇنەمى ءۇزىلىس جاساپ، سالقىن بولمەدە 10-15 مينۋت دەمالۋ قاجەت.

«كوشەدە قالپاق كيىپ جۇرگەن ابزال. دەنە مەن بەتكە كۇننەنقورعايتىن كرەم جاعىپ، تىكەلەي كۇن اسەرىنەن اۋلاق بولىڭىز. مۇمكىندىگىنشە كۇناستىنداعى ساياحاتتاردان باس تارتىپ، كەيىنگە قالدىرىڭىز. كۇن ساۋلەسى ساعات 11 دەن16 عا دەيىن قاتتى اسەر ەتەدى. وسى ارالىقتا كۇن استىندا ۇزاق بولماۋ ۇسىنىلادى.ماقتا جانە زىعىر سياقتى تابيعي تالشىقتاردان تىگىلگەن اشىق ءتۇستى كيىم كيىڭىز.ديەتاعا جەڭىل جانە كوكونىس تاعامدارىن قوسىپ، ولاردى از مولشەردە ءىشىڭىز.سالقىنداتۋدى قاجەت ەتەتىن ونىمدەردىڭ دۇرىس ساقتالعانىنا كوز جەتكىزىڭىز»، - دەيدىداليدا مۇقاشيەۆا.

سونىمەن قاتار، ىستىق تۇسكەن شاقتاقيمىلدى ازايتىپ، جاتتىعۋلار مەن اۋىر ەڭبەكتى تاڭ مەن كەشكە قالدىرۋ قاجەت.

دارىگەر قانداي جاعداي بولسا دا، بالانىكولىك سالونىندا قالدىرۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتەدى.

«مايلى جانە اشى تاماق ىشپەۋ كەرەك. ءتاتتى گازدى سۋ مەن شىرىندارءشولدى جەڭۋگە كومەكتەسپەيدى. كەرىسىنشە كۇشەيتۋى مۇمكىن. سوندىقتان، قاتتىىستىقتا قالىپتى مينەرالدانعان، گازسىز سۋ ىشكەن ءجون. بالانىڭ دەنەسى ەرەسەك ادامدەنەسىنە قاراعاندا ءۇش- بەس ەسە جىلدام قىزاتىنىن ۇمىتپاڭىز. ەشقانداي جاعدايدابالانى اۆتوكولىك سالونىندا قالدىرۋعا بولمايدى. ماشيناداعى تەمپەراتۋرا باربولعانى 10 مينۋت ىشىندە 20 گرادۋسقا، ال ءبىر ساعات ارالىعىندا 40 گرادۋسقا دەيىنقىزادى. ءتىپتى تەرەزەلەردى اشىق قالدىرساڭىز دا، بۇل جاعدايدى جەڭىلدەتە المايدى»،- دەپ تۇيىندەدى ول.

سينوپتيكتەردىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستانداىستىق اۋا رايى اپتا سوڭىنا دەيىن ساقتالادى. رەسپۋبليكانىڭ وڭتۇستىك وبلىستارىنداتەرمومەتر 35-40 گرادۋستى كورسەتسە، كەي جەرلەردە 45° گرادۋستى، ال سولتۇستىكوڭىرلەردە 30 گرادۋستان جوعارى بولادى.