اكىمدەر وبلىس ورتالىقتارىن اسەمدەپ، جىلتىراتۋعا قۇمار - بەرىك ءابدىعالي ۇلى
عالىم مەملەكەت باسشىسىسايلاۋ كەزىندە بەرگەن ۋادەسىن ىسكە اسىرۋعا ناقتى كىرىسە باستادى دەگەن پىكىردە.
«سول كەزدە ايتىلىپ، ەلدىڭ كوڭىلىنە قونعان ماسەلەلەر كەشەگىۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا كورىنىس تاپتى. ونىڭ ىشىندە ماعان بيۋدجەتتىكقاراجاتتى ءتيىمدى جۇمساۋ بويىنشا بەرگەن نۇسقاۋلارى ۇنادى. قازاقستاندا قاراجاتبار. ءار ءتۇرلى جوبالارعا ميلليارد- ميلليارد اقشا كەتىپ جاتىر. قاراجاتتىجۇمساۋداعى نەگىزگى ولشەم ادام بولۋى كەرەك. مەملەكەت باسشىسى وسىنى تالاپ ەتىپوتىر. مىسالى جولدى جول ءۇشىن ەمەس، قاراجاتتى يگەرۋ ءۇشىن ەمەس، ادامدار ءجۇرۋءۇشىن سالادى. مىنە جۇمىسقا، قاراجات يگەرۋگە دەگەن قاتىناس وسى تۇرعىدا وزگەرۋىكەرەك. پرەزيدەنت ءوز سوزىندە ميلياردتاعان قارجى جۇمساپ جاتقان وڭىرلەردى مىسالعاالدى. سول جوبالاردى باستاماس بۇرىن حالىقپەن كەڭەسۋ كەرەكتىگىن ايتتى» ، - دەيدىول. بەرىك ءابدىعالي ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، اۋىلداردىڭ قاڭىراپ بوس قالۋى - بۇگىنگىكۇننىڭ ەڭ وزەكتى ماسەلەسىنە اينالىپ وتىر.
«بۇگىندە سۋ جوق اۋىلدار بار. اۋىلداردان حالىقتىڭ كەتۋى - ۇلكەنپروبلەما. نەگىزگى سەبەپ جۇمىسسىزدىق دەسەك، وندا زەينەتكەرلەر نەگە ۇدەرە كوشىپجاتىر؟ سەبەبى، قالاداعىداي جايلى تۇرمىس جوق. قازىر ونداي جاعدايدى شاعىنقازاندىقتار ارقىلى اۋىلدا دا جاساۋعا بولادى. وعان تەحنولوگيا مۇمكىندىك بەرەدى.اقساقالى كوشكەن سوڭ اۋىل دا ۇزاققا بارماي قۇريدى. بيۋدجەت ۇنەمدەۋ ءۇشىن 2-3اۋىلدى ءبىر اۋىلعا كوشىرە سالۋ كەرەك دەيتىندەر بار. وسىنىڭ سالدارىنان جەرىمىزبوس، يەسىز قالۋى مۇمكىن. مەملەكەت باسشىسى سونى توقتاتۋ ءۇشىن وڭىرلەردىدامىتۋدىڭ جاڭا باعدارلاماسىن قولعا الۋدى تاپسىرىپ وتىر. ادام مۇددەسىن ءبىرىنشىقويۋ وسى جەردە دە الدىمىزدان شىعادى. قارجىنى ۇنەمدەۋدى ەمەس، ادام يگىلىگىنەءتيىمدى جۇمساۋدى ويلاۋ قاجەت» ، - دەدى ساياسي عىلىمدار كانديداتى.
ساراپشى كەشەگى ۇكىمەتماجىلىسىندە بيۋدجەتتىڭ ءبىر بولىگىن حالىقتىڭ قاتىسۋى ارقىلى يگەرۋ ءسوز بولعانىنايتادى. «بۇل الەمدە بار تاجىريبە. بيۋدجەتتىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىن قايدا جۇمساۋكەرەكتىگىن تۇرعىندار وزدەرى اقىلداسىپ شەشەدى. ءبىر جاعىنان وسىنىڭ ارقاسىنداحالىق تا بيۋدجەتتىڭ نە ەكەنىن كوزىمەن كورىپ، تۇسىنەدى. اكىمنىڭ نەگىزگىجۇمىسىنىڭ ءبىرى - كاسىپكەرگە قولداۋ كورسەتۋ ەكەنىن ايتىلدى. بۇرىن بۇل بىزدەشاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرىنە قولداۋ كورسەتۋ تۇرعىسىندا، جوسپارلى تۇردەءجۇردى. بىلاي قاراساڭ، اكىمگە ول تەك ەسەپ بەرۋ ءۇشىن عانا كەرەك ەدى. ال بۇلجولى كاسىپكەردەن تۇسكەن سالىق جەرگىلىكتى اكىمدىك بيۋدجەتىنە قالادى دەپ وتىر.كاسىپكەردىڭ بيزنەسى دامىعان سايىن ونىڭ سالىعى ارتادى. سالىق ارتقان سايىنءوڭىردىڭ بيۋدجەتى كوبەيەدى. ياعني اكىمدى بۇل ىستە ىنتالاندىراتىن فاكتور پايدابولماق» ، - دەيدى مامان.
ول سونداي- اق، وڭىرلەرگە قاتىستىتەڭگەرىمسىز ساياسات قالىپتاسقانىن ايتادى. «ءار وڭىرگە قاراجات ءار ءتۇرلىبولىنەدى. بۇل جەردە اكىمنىڭ ىقپالدىلىعى، بىلىكتىلىگى، قۇجاتقا تياناقتىلىعىسياقتى دۇنيەلەر كوپ ماسەلەنى شەشىپ ءجۇر. مەملەكەت وسىنىڭ ءبارىن ونداعى حالىقتىڭسانى مەن تابيعي ەرەكشەلىگىنە، ەكونوميكاسىنىڭ تابىسىنا ساي رەتتەپ وتىرۋ قاجەت.ۇكىمەت مۇشەلەرى وڭىرلەردە ءجيى ءجۇرۋى كەرەك. كوپتەگەن مينيسترلەر اۋىل تۇگىل،اۋداندارعا اياق باسپايدى. ەشقاشان وڭىرلەردە جۇمىس ىستەپ كورمەگەن. ال اكىمدەربۇگىندە وبلىس ورتالىقتارىن اسەمدەپ، ودان قالسا اۋدان ورتالىقتارىن جىلتىراتۋعاقۇمار. شالعاي اۋىلدارعا اياق باسپايتىن وبلىس اكىمدەرى دە بار. اۋىلعا بارسا داتىكۇشاقپەن كەلىپ، تىكۇشاقپەن كەتەتىندەردى كورىپ ءجۇرمىز. سول اكىم سول جولمەنءجۇرىپ كورسە عوي دەگەن قىجىل بار ەل ىشىندە. راسىمەن دە، 5-6 ساعات ەل قۇساپ جولازابىن كورسە، ءبىرىنشى كەزەكتە توزىعى جەتكەن جولداردى جوندەتكىزەر ەدى.اكىمدەرگە «حالىققا جاقىن بولىڭدار» دەگەندە وسىنى مەڭزەدى دەپ ويلايمىن. ءوزكوزىممەن كورگەن جەزقازعان- قىزىلوردا، ۇلىتاۋ- ارقالىق، ارقالىق- دەرجاۆينسكجولدارىن مىسالعا كەلتىرۋگە بولادى. سول جولدار جوندەلسە، وڭىرلەردىڭ ءبىر-بىرىمەن بايلانىسى نىعايار ەدى. قازىر جول جوندەۋ جۇمىستارىندا جۇيە جوق.باستالادى دا، اياعى سۇيىلىپ كەتەدى» ، - دەيدى بەرىك ءابدىعالي ۇلى.
اكىمدەردىڭ ەلدىڭ مۇڭ- مۇقتاجىنا قۇلاقتۇرە ءبىلۋى - باستى تالاپتىڭ ءبىرى بولماق. ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، ۋاقىتتىڭ ءوزىوڭىردەگى باسشىلاردان وسىنى تالاپ ەتىپ وتىر. «پرەزيدەنت ەل ۇنىنە قۇلاق تۇرەبىلەتىن مەملەكەت قالىپتاستىرۋ تۋرالى ايتتى. جەر- جەردەگى اكىمدەر - مەملەكەتتىڭوكىلى. سولار ءار ازاماتتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ماسەلەنى ءبىلۋى كەرەك. ول ءۇشىنالەۋمەتتىك جەلىدە بەلسەندى جۇمىس جاسالىپ، ءاربىر اكىمدىك جانىندا ارنايىكەڭەستەر ناقتى ىسپەن اينالىسۋى كەرەك. بۇعان دەيىن حالىق باسشىعا باعىنادى دەگەنتۇسىنىك بولسا، پرەزيدەنت ماسەلەنى باسقاشا قويىپ جاتىر. اكىمدەرگە باعانى حالىقبەرۋى كەرەك. ەندىگىدە حالىقتان وڭ باعا الماعان اكىمنىڭ ماسەلەسى قارالاتىنى داايتىلدى» ، - دەپ تۇيىندەدى ول.