جات اعىمنىڭ تورىنا تۇسپەس ءۇشىن
سوقىر سەنىمگە يلاندىرۋ، جاستاردى وزگە اعىمعا ايداۋدىڭ امالىن ينتەرنەت ارقىلى تاپتى. الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ءتۇرلى حابارلامالار تاراتىپ، جات اعىمنىڭ جەتەگىنە يلاندىرۋدىڭ ادىستەرى وسىلايشا ينتەرنەتكە كوشتى.
تەولوگ ماماندار عالامتورداعى تەرروريزمنىڭ بەلەڭ العانى سونشالىق، قوي تەرىسىن جامىلعان قاسقىرداي وزگە پيعىلدى ادامداردىڭ جاستاردى ۇيىرسەكتەپ، ەكسترەميزم شىرماۋىنا بايلاپ الۋى ەل ىشىندە وكىنىشكە وراي ورىن الىپ بارادى دەيدى.
ءدىني ەكسترەميستىك توپتاردىڭ ءوز ماقساتتارىنا جۇيەلى تۇردە كىرىگىپ الۋىنا اشىق اقپاراتتاردىڭ دا اسەرى از ەمەس. ساراپشىلاردىڭ باعالاۋىنشا ءدىني ەكسترەميستىك توپتاردىڭ ارەكەتتەرى كوبىنەسە ۆكونتاكتە جەلىسىندە جانە يۋتۋب حوستينگىندە ءجيى كورىنىس تابادى. بۋىنى ءالى قاتايا قويماعان، جەلىكپە جاستاردى جات اعىمنىڭ تورىنا ءتۇسىرۋ ەكسترەميستىك توپتارعا تاپتىرماس ءادىس بولسا كەرەك. قايتپەك كەرەك؟ جاستاردى يسلام الەمىنە قايشى قوعامعا جەتەلەيتىن توپتاردان قالاي قورعاۋ قاجەت؟
تاياۋدا عانا سيريا جەرىنەن «جۋسان» وپەراتسياسى ارقىلى ەلگە ورالعان قازاقستاندىقتاردىڭ جاعدايى سول جات اعىمنىڭ سالقىنى ەكەنى دالەلدەندى. مۇنىڭ ارتى نەندەي بالەكەتكە اكەپ سوعاتىنى سول سيريادان ورالعان ازاماتتاردىڭ ءوز اۋزىنان شىققان سۇحباتتارىندا انىق ايتىلىپ جاتىر.
ماماندار عالامتوردىڭ تىم اشىقتىعى اقپاراتتاردىڭ شەكتەن تىس جاريالانۋى دا سوقىر سەنىمگە يلانىپ كەتە باراتىن جاستاردىڭ سانىن كوبەيتىپ وتىر دەيدى. ينتەرنەت ارقىلى تابىسىپ، سيريا اسىپ، يراكقا قونىس اۋدارىپ جاتقان بويجەتكەندەردىڭ جات اعىم يەلەرىنىڭ قۇربانى بولىپ جاتقاندارى از ەمەس.
ءتىپتى سول سوعىستىڭ ناق ورتاسىنان شىعا الماي، شەرمەندە كۇي كەشىپ جاتقان قاراكوز قانداستاردىڭ ينتەرنەتتىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ، قيىر اسىپ كەتكەندەرى كوپكە ساباق بولسا يگى. وسى سەبەپتى دە بيلىك جەر-جەردە جاستاردى وسى كەسەلدەرگە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن ارنايى جوبالار ۇيىمداستىرىپ جاتىر.
ماسەلەن، قىزىلوردا قالاسىندا ىشكى ساياسات ءبولىمى مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ ينتەرنەت تەرروريزمىنەن ساقتاۋ، ولاردان الدىن الۋ باعىتىندا جوبانى جۇزەگە اسىردى.
«Fulcrum Foundation» ازاماتتىق باستامالاردى قولداۋ قورى «ءدىني ەكسترەميزمگە جول جوق» تاقىرىبىن نەگىز ەتىپ، كاسىبي ماماندارمەن بىرگە جاسوسپىرىمدەرگە ناسيحات ىسىنە قولعا العان. قىزىلورداداعى بارلىق مەكتەپتىڭ جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىمەن كەزدەسۋ ۇيىمداستىرىپ، ەكسترەميستىك توپتاردان قورعانۋدىڭ جولدارىن ءتۇسىندىرۋ ماقساتىمىز دەيدى ۇيىمداستىرۋشىلار. بۇل ءبىر قاراعاندا «ءوتتى، كەتتى» جوبالاردىڭ قاتارىنان ەمەستىگى انىق بايقالادى.
سەبەبى ۇستاراداي وتكىر ءدىن ماسەلەسىن تەرەڭىنە ءۇڭىلىپ، بايىبىنا بارىپ، جاس وسكىننىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋ ماڭىزدى قادامنىڭ ءبىرى. ناسيحاتشى توپتاردىڭ قۇرامىنا يمامدار، تەولوگتار، جۋرناليستەر مەن پەداگوگ-پسيحولوگ ماماندار تارتىلعان.
ءار مەكتەپتىڭ وقۋشىلارىمەن جەكە-جەكە كەزدەسۋ ۇيىمداستىرعان توپ مۇشەلەرى «ءدىني ەكسترەميستىك كوزقاراستاعى ازاماتتاردى قالاي انىقتاۋ كەرەك، ينتەرنەتتەگى اقپاراتتى قالاي تۇتىنۋ كەرەك، ءدىني سۇراقتار تۋىنداي قالسا قانداي بايلانىس تەتىكتەرىنە بايلانىسۋ قاجەت؟» دەگەن وزەكتى ساۋالدارعا جاۋاپ قايىردى.
ماماندار 9,10,11-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ىشكى ويىن ءبىلىپ، جەكە سۇراقتار قويۋ ارقىلى ەكسترەميستىك توپتاردىڭ ارا-جىگىن اشۋ، ولاردىڭ نەندەي ماقساتتى كوزدەيتىندەرىن ۇعىندىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى مىسالداردى ءتۇسىندىردى.
بيىل باستاۋ العان جوبا جاستاردىڭ ينتەرنەتتىڭ قۇربانىنا اينالماۋ، جات اعىمداردىڭ ءوز ماقساتتارىنا ەرىپ كەتپەۋىنىڭ الدىن الۋ، ماسەلەگە تەرەڭىرەك بارماۋدىڭ جولىن كەسۋدى ماقسات ەتكەن. قوعامدىق قور ديرەكتورى اقگۇل اسانبايەۆا ءدال قازىرگى ۋاقىتتا بالالاردىڭ جەلى ىشىندەگى بوس ۋاقىتتارىنا تەرىس باعىتتاعى ازاماتتاردىڭ ۇگىت-ناسيحاتى كىرىگىپ كەتپەۋىن الدىن الۋ ءۇشىن جوبا اياسىندا بارلىق مەكتەپتەرمەن كەزدەسۋ جاسالعانىن قاپەرگە سالدى.
توقسان ءسوزدىڭ ءتۇيىنى مىناۋ: ەل ىشىندە سوقىر سەنىمنىڭ ءتۇبى قايدا اپاراتىنىن سەزىنگەن ازاماتتار از ەمەس. سول جاستاردىڭ سەنىمنىڭ جەتەگىندە كەتىپ، ءوز دىنىنەن وزگە ارناعا بۇرىلىپ كەتپەۋدىڭ قامىن جاساۋ مەملەكەتتىڭ ىسىنە اينالدى.
«ءدىن ۇستاي الساڭ قاسيەتىڭ، ۇستاي الماساڭ قاسىرەتىڭ» دەگەن فيلوسوفيا بۇگىندەرى ينتەرنەتتىڭ شىرماۋىنا تۇسكەن، جات اعىمنىڭ جەتەگىنە ءتۇسىپ كەتۋدىڭ ءاپ-ساتتە ەكەنىنە كوز جەتكىزىپ وتىر.
bugin.kz