ۆەنەتسيادا «قازاق دالاسىنىڭ ىرعاقتارى» اتتى كورمە اشىلدى
كورمە «رۋحاني جاڭعىرۋ» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ۇيىمداستىرىلدى جانە ۆەنەتسياعا كوپتەگەن كۋراتورلار مەن ونەر سۇيەر قاۋىم كەلەتىن اتاقتى ۆەنەتسيا بيەننالەسى كەزىندە وتەدى.
پالاسسو دونا دەل روزە ( Palazzo Dona Delle Rose) - ۆەنەتسيانىڭ جۇرەگىندەگى تاريحي ءارى سيمۆولدىق ورىن، ديپلومات (كونستانتينوپولدەگى ەلشى)، گۋبەرناتور، پروكۋرور جانە 1610 -جىلعى ۆەنەتسيانىڭ 90-شى دوجى لەوناردو دونا نەگىزىن قالاعان ساراي. سودان بەرى اتادان قالعان پالاسسوعا سول وتباسى يەلىك ەتەدى، كوركەمدىك قور كوپتەگەن جىلدار بويى ۆەنەتسيا بيەننالەسىندە كورمە وتكىزەدى.
ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ونەر مۋزەيى قورىنان «قازاق دالاسىنىڭ ىرعاقتارى» ەكسپوزيتسياسى ⅩⅩ عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنداعى ەۆگەني سيدوركين، ساليحيتدين ايتبايەۆ، البەرت گۋريەۆ، يساتاي يسابايەۆ، قادىربەك كامەتوۆ، ماقىم قيسامەدينوۆ جانە بوريس پاك سياقتى كورنەكتى قازاقستاندىق سۋرەتشىلەردىڭ 20 گرافيكالىق تۋىندىلارىن ۇسىنادى. ⅩⅩ عاسىردىڭ 60- جىلدارىنان باستاپ، قازاقستان گرافيكاسىندا جانرلاردى، تەحنيكانى كەڭەيتۋ، ماتەريالدارمەن جۇمىس ىستەۋ جانە جاڭادان پايدالانىلماعان مانەرلەۋ قۇرالدارىن ىزدەۋ كەزىندە كوركەمدىك تاسىلدەردىڭ ودان ءارى زەرتتەلۋى بەلسەندى بولدى.
قازاقستان گرافيكاسىنىڭ كلاسسيگى ەۆگەني سيدوركيننىڭ «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» توپتاماسىنان (1963) الىنعان «كوكپار»، «قىز قۋۋ» جانە «بايگە» ليتوگرافيا- جاۋھارلارىنىڭ پلاستيكالىق ءتىلى سۋرەتشى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ جۇگىنگەن ساق اڭ ءستيلىنىڭ ەلەمەنتتەرىن، بەينەلى ستيليستيكاسىن بەرەدى. بۇل جالىندى كوشپەلىلەردىڭ ءتۇپ نەگىزىن، جاي وعىنداي جىلدامدىعىن، باسەكەلەستىككە دەگەن قۇمارلىعىن، كۇرەستەگى وتكىرلىگىن كورسەتەتىن جاتىق سىزىقتار، ريتميكا، كەڭىستىكتى ۇيىمداستىرۋ جانە كەرەمەت كومپوزيتسيالىق شەشىمدەر.
«ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىز قورشاعان ورتامەن ەتەنە ءومىر ءسۇرىپ، وزدەرىن تابيعاتتىڭ اجىراماس بولشەگى ساناعان. ولاردىڭ مۇراسىنىڭ جارقىن كورىنىسى، كوركەم بولمىسى مەن رۋحاني بايلىعىنىڭ ايشىقتى بەلگىسى - «اڭ ستيلى» ونەرى. جانۋارلار بەينەسىن تۇرمىستا پايدالانۋ ادام مەن تابيعاتتىڭ ءوزارا بايلانىسىنىڭ سيمۆولىنا بالانىپ، كوشپەندىلەردىڭ رۋحاني باعدارىن ايقىنداپ وتىرعان. جالپى، «اڭ ستيلى» فەنومەنى الەمدىك ونەردەگى بيىك بەلەستەردىڭ ءبىرى سانالادى»، - دەپ اتايدى پرەزيدەنت ن. نازارابايەۆ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسىندا.
«ساكەن سەيفۋلليندى وقىعاندا» (1964) توپتاماسىنان الىنعان سيدوركيننىڭ ەڭ تەرەڭ ويلى «بەسىك جىرى» ليتوگرافياسىندا - انا مەن بالا ءمۇسىنى قولدان سالىنعان سۋرەتكە ۇقسايتىن سوپاق ءپىشىن قالىپتاستىرادى. پاستەلمەن سالىنعان گرافيكاعا ۇقساس انىق ەمەس سىزىقتار، ەرەكشە پلاستيكا وعان كولەمدىلىك پەن جۇمساقتىق بەرەدى. مۇندا ءاربىر سىزىق پەن قيمىلدىڭ ەرەكشە ماعىناسى بار. بۇل انانىڭ جابىڭقى كوزدەرىندە تىنىشتىق، ەڭكەيگەن ايەلدىڭ ۇيلەسىمى، نازىك كۇلكىسى مەن ءسابيدى ماپەلەپ قۇشاعىنا الۋى. بۇل تۋىندىدا، لەوناردونىڭ جانە ءرافاەلدىڭ مادوننالارىنداعىداي، انانىڭ شەكسىز نازىكتىگى مەن سۇيىسپەنشىلىگى بار. «الپامىس باتىر» (1976) جىرىنا ارنالعان «باتىردىڭ تۋۋى» توپتاماسىندا قورقىنىشتى باتىرلاردى داڭقتايتىن ەپوستىق ەرتەگىلەردىڭ ەركىن رۋحى سيرەك پوەتيكالىق كۇشپەن قايتا قۇرىلادى.
قازاق باتىرلىق جىرىنىڭ تاقىرىبى البەرت گۋريەۆتىڭ «قازاق جىراۋ- باتىرلارىنىڭ جىرلارى» (1970) توپتاماسىنان «باتىردىڭ جەبەسى»، يساتاي يسابايەۆتىڭ «قازاق ەپوسى» (1987) توپتاماسىنان «جەكپە-جەك» جانە باسقا دا وفورتتارىندا كورىنىس تاپقان. ساليحيتدين ايتبايەۆتىڭ «قازاق جىرلارى» (1980-1981) توپتاماسىنان «ايتىس» جانە «جىلقىشى» وفورتتارى مەن اكۆاتينتالارى قازاق حالقىنىڭ وزىندىك جانە بىرەگەي الەمىن جارقىن كورسەتەدى. ماقىم قيسامەدينوۆتىڭ «ماحامبەت» لينوگراۆيۋراسى رۋحاني جىگەر مەن فيزيكالىق كۇشتى بايلانىستىراتىن ازاتتىق قوزعالىستىڭ كوشباسشىسى ماحامبەتتىڭ بەينەسىنە ارنالعان. بوريس پاكتىڭ «باقىت» جانە «جاڭعىرىق» لينوگراۆيۋرالارى ادامي باقىت پەن تۋعان جەردىڭ سۇلۋلىعىن بەرەدى.
«ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ق ر مەملەكەتتىك ونەر مۋزەيى الەمنىڭ ءىرى مادەني ورتالىقتارىنىڭ شەتەلدىك كورەرمەندەرىنە ءوزىنىڭ بىرەگەي كوللەكتسياسىنىڭ بولىمدەرىن، قازاقستاننىڭ بىرەگەي بەينەلەۋ ونەرىن العاش رەت ۇسىنىپ وتىرعان جوق»، - دەيدى مۋزەي ديرەكتورى گۇلميرا شالابايەۆا.