اۋدارىسپاق ويىنى
مۇندا دا جارىس قىزىپ جاتىپتى. كورەرمەندەر قاتارىنا كەلىپ تۇرا قالدى.
باسىندا نە بولىپ جاتقانىن نارتاي بىلگەن جوق. باقىلاپ ءسال تۇرعان سوڭ، ءبارى بەلگىلى بولدى.
العاشىندا ول ەكى-ەكىدەن جۇپتاسىپ ارعى شەتتە قاتار تۇرعان اتتى جىگىتتەردى كوردى. الدەنەگە ازىرلەنگەندەي تاس ءتۇيىن بەكىنىپ الىپتى. اتتارى دا تىقىرشىپ، وزدەرى دە ەلەڭدەپ تۇر.
- مۇندا اۋدارىسپاق بولىپ جاتىر ەكەن عوي، - دەدى قاسىندا تۇرعان بالا.
نارتاي مۇنداي سايىستىڭ بار ەكەنىن ەستىگەنمەن، ناقتى قالاي وتەتىنىن بىلمەيتىن. سوندىقتان جاقسىلاپ كورىپ العىسى كەلدى.
ارنايى كيىم كيگەن اتتى كىسى ورتاعا شىعىپ، قاتتى داۋىستاپ ويىن ەرەجەسىن بايانداپ ءوتتى. سوسىن قولىنداعى قاعازعا قاراپ، ەكى ادامنىڭ اتىن اتادى. اۋدارىسپاققا تۇسەتىندەر وسىلار ەكەن. قوس جىگىت اتتارىن تەبىنىپ، جەلە جورتىپ ورتاعا شىقتى.
ولارعا جاقىنداعان ءادىلقازى اينالا ءجۇرىپ، مۇقيات تەكسەردى. اسا ءمان بەرىپ قاراعانى بەلدەرىنە بايلاعان بەلبەۋى بولدى. ۇستاپ تۇرىپ شىرەنە تارتتى. نارتاي تۇسىنبەي:
- نە ىستەپ جاتىر؟ - دەپ سۇرادى.
قاسىندا تۇرعان بالا:
- بەلبەۋلەرىن تەكسەرىپ جاتىر. بۇل اۋدارىسپاق سايىسىندا وتە ماڭىزدى. بەلبەۋ بولماسا، باسقا جەردەن ۇستاپ، اتتان اۋدارۋ قيىن. نە كيىم جىرتىلادى، نە سىتىلىپ شىعىپ كەتە بەرەدى. كەيبىرەۋلەر بەلبەۋدى بوس بايلاپ قويىپ، قاتتى تارتقاندا، اعىتىلىپ كەتەدى. سوندىقتان، قاتال تەكسەرۋ كەرەك، - دەپ، تاپتىشتەي ءتۇسىندىردى.
نارتاي باسىن يزەدى. ارتىنان:
- بەلبەۋ دەگەن بەلدىك پە؟ - دەپ سۇرادى ءبارىن انىق ءبىلىپ الايىن دەپ.
- جوق، بەلدىك ەمەس، - دەدى انا بالا. - بەس- التى مەتر ماتانى ۇزىنىنان شيىرشىقتاپ كيىمنىڭ سىرتىنان بەلگە ورايدى. ونىڭ ءبىر ۇشىن ورالعان ماتاعا جاقسىلاپ بەكىتەدى. سوندا ول بوسامايدى. باستىسى، اۋدارىسقاندا ۇستاۋعا قولايلى. بەلبەۋ دەگەن سول. قارا، باستالدى!...
نارتاي الدىعا ۇمسىنا قاراپ ەدى، ەكى جىگىت سارت-سۇرت ۇستاسىپ قالعان ەكەن.
ەكەۋى دە تاس قىلىپ ءبىر- ءبىرىنىڭ بەلبەۋىنەن ۇستاپتى. جىگىتتەر قارۋلى ەكەن. وڭايلىقپەن بەرىسەر ءتۇرى جوق. ەكەۋىن ەكى جاققا تارتىپ كەتۋگە شامالارى جەتپەگەن اتتار، شەڭبەر جاساپ اينالىپ ءجۇر. ءبىر كەزدە جىگىتتىڭ بىرەۋى اتتىڭ باسىنان اسىپ بارىپ جەرگە قۇلادى. ونىڭ ارتىنان اتىنىڭ ەرتوقىمى دا سىپىرىلىپ ءتۇستى.
- قاپ! - دەدى قاسىندا تۇرعان دوسى سانىن سوعىپ. - تارتپا ءۇزىلىپ كەتتى. وبال بولدى.
نە بولعانىن سوندا بارىپ ارەڭ اڭداعان نارتاي:
- ەندى ولار قايتا اۋدارىسا ما؟ - دەپ سۇرادى.
- ونى ءادىلقازى شەشەدى. جوق، مىناۋ قايتا اۋدارىستىرمايتىن بولدى. كىسى كوپ قوي ويتكەنى...
ىشتەي ءسال وكىنىپ قالعان نارتاي:
- بۇل ادىلەتسىزدىك قوي. تارتپانىڭ ءۇزىلۋى جەڭىلىستىڭ سەبەبى بولماۋى كەرەك قوي، - دەدى.
- ناقتى قالاي شەشكەنىن بىلمەدىم. ءبىراق، تارتپانىڭ السىزدىگىنە يەسى عانا كىنالى، بۇل باسى اشىق نارسە، - دەدى وتە كوپ بىلەتىن قاسىنداعى دوسى.
نارتاي قيسىنعا جىعىلىپ، ۇندەمەي قالدى.
اۆتورى سەرىك نۇعىمان
«بالدىرعان» جۋرنالى