ولىمگە ۇكىم ەتىلگەندەر ءتىرى قالدى ما؟
قازاق ەلىنىڭ ەڭ اۋىر قايعى- قاسىرەتىنىڭ ءبىرى - ەلگە تىرەك بولار پاراساتتى ۇلدارى مەن قايراتتى ەرلەرىنىڭ قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، بەيمەزگىل قازا تابۋى دەر ەدىك.
ەلدى باۋداي تۇسىرگەن وتىز جەتىنىڭ زوبالاڭى، ارىستار تاعدىرى تۋرالى عالىمدار مۇراعاتتاردان دەرەك- دايەكتەر ۇسىنىپ، عىلىمي پايىمدارىن جاسادى. دەسە دە، رەپرەسسيا جالماعان شەيىتتەر تۋرالى اراكىدىك بوتەن پىكىر، بوگدە ويلار دا قىلاڭ بەرىپ قالىپ ءجۇر.
الدەكىمنىڭ اتىلۋدان امان قالعانى، تايگانىڭ نۋ ورمانى مەن يتجەككەننىڭ يەن تۇكپىرىندە وقشاۋ ءومىر سۇرگەندەرى تۋرالى كۋالىك بەرەتىندەر بار. سونىمەن، سول ايتىلعاندار شىندىققا قانشالىقتى جاناسادى، ولار تۋرالى كورگەن بىلگەن كۋاگەرلەر نەندەي دەرەك ايتادى؟ سولاردىڭ ءبىر شوعىرىنا ءۇڭىلىپ كورسەك...
الەكەڭ بۋحالتەريادا ەسەپشى بولدى
ءوز داۋىرىندە «قۇلىمبەتوۆتىڭ اديۋتانتى بولعام، پولكوۆنيك دارەجەسىندەگى اسكەري شەنىم بار» دەيتىن اناتولي مەدنيكوۆ قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلدارىنا قاتىستى وزگەشە دەرەك ۇسىنادى. 15 جىلعا كەسىلگەن مەرزىمىندە ول كولىمادا الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحانمەن ءبىر زونادا بولعان ەكەن. الەكەڭ العاشقى كەزدە سۋ قايناتاتىن قازانعا وت جاعۋشى بولىپ ىستەپ، كەيىننەن بۋحالتەريادا ەسەپشى بولعانعا ۇقسايدى. ۇستىنە ءوزىنىڭ ەركىندىكتەگى كيىمدەرى: تۇلكى ىشىك، قاراكول بورىك كيگەن ەكەن. اناتولي حارلامپيوۆيچتىڭ ايتۋىنشا ءاليحان بوكەيحانعا بارلىق لاگەر باستىقتارى اسا قۇرمەتپەن قاراپ، سىيلاعان دەسەدى. جاسىنان لەنينمەن بىرگە ءوسىپ، پارتيا كوسەمىمەن جاقسى قارىم-قاتىناستا بولعانىن ەسەپكە الىپ وتىرعان. رەسمي دەرەكتەر الەكەڭدى 1937 -جىلى 27 -قىركۇيەكتە اتىلدى دەپ كورسەتسە، ال مەدنيكوۆ كولىماعا 1938 -جىلدىڭ كۇزىندە عانا اكەلىنگەن ەكەن.
ماعجان ءولىمىنىڭ اڭىزى
الاش ارىستارىنىڭ ىشىندە ماعجاننىڭ اقىندىق دەسى قانشالىقتى سۇراپىل بولسا، تاعدىرى دا سونشالىقتى تالقىعا تولى. ونىڭ ۇلتشىلدىعى مەن بايشىلدىعىن اشكەرەلەۋ كوممۋنيستەر ءۇشىن تاپ كۇرەسىنە ادال ەكەندىكتەرىن ايگىلەيتىن راسىمگە اينالدى. اقىننىڭ ءولىمى جايلى دا جۇمباق كوپ. ولاي دەيتىنىمىز 1937 -جىلى الاشتى قىناداي قىرعان رەپرەسسيادان كەيىن ماعجان ءتىرى قالدى، «ونى كوردىم» دەپ كۋالىك كورسەتۋشىلەر بىرەن-ساران عانا ەمەس. جانە ولاردىڭ قاتارىندا اباقتىدا بىرگە بولدىق دەيتىن تاعدىرلاستارىنان تىس، ءسوزى سالماقتى قولباسشى باۋىرجان مومىش ۇلى دا بار.. .
مومىش ۇلىنىڭ ماعجاندى جولىقتىرۋى
ماعجاندى ءسىبىر تايگاسىنىڭ نۋ ورمانىندا كورگەن كۋاگەردىڭ ءبىرى - باۋىرجان مومىش ۇلى. وسىناۋ ءبىر قيۋاداعى كەزدەسۋى جايلى باتىر باۋكەڭ بىلاي دەيدى: «1948 -جىلى مەن سىبىردەگى 59-بريگادا كومانديرىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تاعايىندالدىم. كەزەكتى اسكەري جاتتىعۋلار وتكىزىپ جۇرگەن كەزىمدە نۋ ورماننىڭ اراسىندا وتقا جىلىنىپ وتىرعان ءبىر توپ ادامدى كورىپ، ماڭىنا جاقىندادىم. كيگەن كيىمدەرى ءبىرتۇرلى، ءاسىلى سوتتالعاندار بولۋ كەرەك. ولاردان وزگەشەلەۋ، باسىندا تۇلكى تىماعى بار ءبىر ادام 10-15 مەتردەي جەردە ءوز الدىنا جىلىنىپ وتىر ەكەن. تەگىندە قازاق سياقتى. مەن سوعان جاقىنداپ كەلىپ، قازاقشا «اسسالاۋماعالەيكۋم!» دەپ سالەم بەردىم.
ول مەنىڭ سالەمىمدى ەرنىن جىبىرلاتىپ قانا قابىلداپ، تۇرىمە ودىرايا قارادى دا ۇندەمەي وتىرا بەردى. «بۇل نە قىلعان ادام؟» دەپ ءوز ويىمدى جيناپ العانشا، ول تەرىس قاراپ وتىرعان كۇيىندە:
- ماعان جاقىنداما، بالەم جۇعىپ كەتەدى، - دەدى. سول كەزدە بارىپ مەنىڭ ەسىمە ماعجان ءتۇسىپ، ونىڭ ولەڭدەرىن جاتقا ايتا باستادىم. ول ءسال ءجىبىپ:
- مەنىڭ جاعدايىم قيىن عوي، ماعان جاقىنداماعانىڭ دۇرىس بولادى. شاماڭ كەلسە، مەنى ەلگە جەتكىز»، - دەدى».
باۋىرجان مومىش ۇلى 10 شاقتى كۇندە ورالاتىنىن ايتىپ، سول ۋاقىتقا دايىن بولۋىن تاپسىرىپ قايتىپ كەتەدى. الايدا ۋادەلى ۋاقىتىنان كەشىگىپ، ءبىر ايدان كەيىن كەلگەنىندە، تۇرمە باستىعى ونىڭ سال ايداپ ءجۇرىپ سۋعا كەتىپ، قايتىس بولعاندىعىن ايتادى.
ماعجان 1951 -جىلى ءولدى
«ماگادانداعى بەرەلەح لاگەرىندە ماعجانمەن 1951 -جىلعا دەيىن بىرگە بولدىم، ول سول جىلى قاڭتار ايىندا اۋرۋدان كوز جۇمدى»، - دەپ كۋالىك بەرەدى ابدوللا ءابدىراحمانوۆ اقساقال. بۇل كىسى دە «جاپون جانسىزى»، «يران دەسانتى» دەيتىن ايىپتارمەن ستاليندىك قۋعىنعا ۇشىراعان ەكەن. تىرناق كوبەسىنىڭ استىنا ينە سۇعۋ مەن باسقا دا ازاپتاۋلارعا شىداماي، «قىلمىسىن» مويىنداپ، اقىر سوڭى ماگاداننىڭ سۋسۋمانسك اۋدانىنا اسا اۋىر ەڭبەككە جەگىلگەن. وسى لاگەردە ماعجانمەن بىرگە جازاسىن وتەپتى.
ماعجاندى كورگەن كۋاگەر - ابدوللا ءابدىراحمانوۆ
كۋاگەر ماعجاننىڭ ءومىرىنىڭ سوڭىندا سينگا اۋرۋىنان تىستەرى ءتۇسىپ، بەت-اۋزى ءىسىنىپ كەتكەنىن ايتادى. ءجيى-ءجيى جوتەلەتىن اقىن، ءتىپتى، السىرەگەنى سونداي، جۇرۋگە شاماسى كەلمەي ەڭبەكتەپ قالسا كەرەك. سودان ءبىر كۇنى تاڭەرتەڭ جۇمىسقا ايداپ اپارار الدىندا ساپقا تۇرعىزعاندا ماعجاننىڭ مۇردەسىن اكەتىپ بارا جاتقانىن كورگەن.
اۋرۋدان تۇلىپ بولىپ ءىسىپ كەتكەن ماعجان ءمايىتىن ءۇش-ءتورت ولىكپەن بىرگە ءبىر شۇڭقىرعا كومە سالىپتى.
ماعجان كوزى تىرىسىندە «الماتىدانمىن دەگەن قازاققا بەرەرسىڭ» دەپ قويىن داپتەرىن اماناتتاعان ەكەن، الايدا ەلگە قايتىپ كەلە جاتقان جولىندا ابدوللا اقساقال ونى ۇرلاتىپ الىپتى. بۇل مەنىڭ ەڭ ۇلكەن وكىنىشىم دەپ ابدوللا قارت سول جايتتى ەسىنە الىپ قاتتى كۇيىنەدى. ءبىراق قويىن داپتەردى تابىستاي الماعانىمەن، قاريا 92 جاسىندا ماگادانعا بارىپ، ماعجان ءومىر سۇرگەن مەكەندى «جاس الاش» گازەتى ۇيىمداستىرعان ەكسپەديسياعا كورسەتىپ قايتتى.
ماعجان نوۆايا زەمليادا بولعان
ماعجاندى ۇستاز تۇتقان، اقىننىڭ ءبىر جوقتاۋشىسى - حامزا ابدۋللين. ونىڭ ءوزى دە سوعىستا نەمىستەرگە قولدى بولعان، ودان كەلگەننەن كەيىن ۇزاق جىل ايداۋ مەن قۋعىن-سۇرگىندى باسىنان وتكەرگەن تاعدىر يەسى. سوعان قاراماستان ءار ايدالىپ بارعان جەرىنەن ماعجانعا قاتىستى دەرەكتەر ىزدەستىرىپ جۇرگەن.
ءارتۇرلى كوردىم-ءبىلدىم دەگەن كىسىلەردەن سۇراستىرا، دەرەكتەردى سۇرىپتاي وتىرا «ماعجان 1938 -جىلى اتىلعان جوق، 1956 -جىلى ءوز اجالىنان نوۆايا زەمليا ارالىندا قايتىس بولدى» دەگەن تۇجىرىم جاسايدى. ارينە، ونىڭ بۇل قورىتىندىنى نەگىزسىز ايتپاعان بولار.
قۇرمانبەك جانداربەكوۆ ماعجاندى 1938 -جىلدىڭ جاز ايىندا كوردىم دەيدى، ال اناتولي مەدنيكوۆ ونىمەن «ىشكى تۇرمەنىڭ» 19-بولمەسىندە بىرگە بولعانىن ايتادى. تاعى دا ءبىر قىزىق دەرەك - 1942 -جىلى راقىش حايرۋللين نوۆايا سيبيردەن 60 شاقىرىم الىستاعى سەلودا ماعجاننىڭ ۇيىندە اقىن جارىمەن جولىقتىم دەيدى. قالاي بولعاندا دا، انىق 1956 -جىلى دەپ كەسىپ ايتپاعانىمىزبەن، مۇنشاما كۋاگەرلەردىڭ ايتقاندارىن كەزدەيسوق نەمەسە جاڭساق دەپ جوققا شىعارا سالۋعا تاعى بولماس. وسىدان بارىپ ماعجاننىڭ 1938 -جىلى اتىلماعانى ءبىر تابان بولسا دا شىندىققا جاقىنداي تۇسەدى.
بودايبودا جەرلەنگەن بەيىمبەت
كونەكوز كۋاگەردىڭ ءبىرى - مىرسالىق يسمايلوۆ. سوناۋ 1913-14 -جىلدارى عاليا مەدرەسەسىندە وقىپ جۇرگەن كەزىندە بەيىمبەت جازدا ەلگە كەلىپ ساباق بەرەدى ەكەن. جازۋشىدان فەدوروۆكا اۋدانى ماڭىنداعى جايلاۋدا ساباق العانىن ايتقان مىرسالىق قارت كەيىن بەيىمبەتپەن اتۋ جازاسىنا بىرگە كەسىلىپ، ءبىر لاگەردە جازاسىن وتەپتى.
«1938 -جىلدىڭ 18 -ناۋرىزىندا 18 ادام اتۋ جازاسىنا كەسىلگەنىمەن، بىردە-بىرەۋىن اتپاستان سىبەرگە جەر ايداپ جىبەردى»، - دەيدى مىرسالىق قاريا. اقساقال بەيىمبەتپەن بودايبو قالاسىنداعى تۇتقىندار لاگەرىندە بىرگە بولىپتى. كەيىن ءوزىن باسقا لاگەرگە اۋىستىرعاندا بەيىمبەت ەكەۋى قۇشاقتاسىپ، جىلاسىپ قوشتاسقانىن، 1943 -جىلى سول بودايبوداعى لاگەردە قايتىس بولدى دەپ ەستىگەنىن ايتادى. بەيىمبەتتىڭ سۇيەگى سوندا قالسا كەرەك.
ساكەندى ءوز قولىممەن جەرلەدىم
ساكەن سەيفۋليندى دە لاگەردە كوزىمەن كورگەن، ءتىپتى ءوز قولىمەن جەرلەدىم دەيتىن جان بار. ول - يۆان نيكولايەۆيچ مۋدروۆ. «س. سەيفۋللين 1938 -جىلى اتىلعان جوق، 1940 -جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا ماگادان وبلىسى، ياگودنينسكي اۋدانى ات-ۋرياحتاعى كەن ورنىندا بەلگىسىز جاعدايدا قازا تاپتى»، - دەيدى ي. مۋدروۆ.
سونداي-اق ونى كەنتتەن 500 مەتر جەردە ورنالاسقان زيراتقا اياعىن كۇنشىعىسقا قاراتىپ، ءوزى جەرلەگەنىن دە ايتادى. ساكەن تۋرالى كوز كورگەن شىندىعىن 1990 -جىلدىڭ اقپانىندا-اق «كازاحستانسكايا پراۆدا» گازەتى ارقىلى جالپاق جۇرتقا جاريا ەتىپ، جاتقان ورنىن دا كورسەتىپ كەتكەن كۋاگەردىڭ ايتقاندارىنا تولىقتاي سەنبەۋگە دە حاقىمىز جوق سەكىلدى. ەندىگىسى وسى باعىتتاعى ءۇزىلىپ قالعان زەرتتەۋ جۇمىسىن ارمەن قاراي جالعاستىرۋ بولسا كەرەك.
جوعارىدا اتى اتالعان مىرسالىق اقساقال الماتىدا 1937 -جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنان باستاپ، 1938 -جىلدىڭ ناۋرىز ايى، ياعني اتۋ جازاسىنا كەسىلگەنگە دەيىن گ پ ۋ-دىڭ «سوسنوۆىي پاركتىڭ» استىنداعى تۇرمەسىندە ساكەنمەن بىرگە قاماۋدا بولعان ەكەن. قارتتىڭ ايتۋىنشا، 1938 -جىلى 18 ادامعا اتۋ جازاسى كەسىلگەننەن كەيىن، بۇلارعا باسقا دا اتۋعا بۇيىرىلعانداردى قوسىپ، ۇزىن سانى 72 ادامدى سىبىرگە جەر اۋدارادى.
الدىمەن يگاركاعا اكەلىپ، ودان سولوۆكيگە جانە باسقا دا لاگەرلەرگە ءبولىپ ورنالاستىرادى. ال ساكەن سەيفۋللين، اقساقالدىڭ ەستۋى بويىنشا، ماگادانداعى سونداي لاگەرلەردىڭ بىرىندە شاحتادا قۇلاپ مەرت بولىپتى. ونىڭ بۇل جازاتايىم ولىمىنە اۋىر قايعى-قاسىرەتتەن شالدىققان جۇيكە اۋرۋى سەبەپ بولسا كەرەك. ياعني وسى جۇيكە اۋرۋى سالدارىنان ساكەن اقىن شاحتا ۇيىندىسىنەن قۇلاپ، قازا تاپقان.
اتىلدى دەگەن دەرەككە سەنۋگە بولا ما؟
زەرتتەۋشى امانتاي كاكەننىڭ «ن ك ۆ د ساكەندى 1938 -جىلدىڭ 25 -اقپانىندا اتىپ جىبەردى، ال الماتىنىڭ فرۋنزە اۋدانىنىڭ ز ا گ س-ى 1939 -جىلدىڭ 9 -قازانىندا ءولدى دەيدى. سوندا قايسىسى دۇرىس، قايسىسى بۇرىس؟ كىمدى كىم الدايدى؟ نەگە؟» دەپ جازاتىنى بار-دى. شىنىندا مۇنداي ءبىر-بىرىنە كەراعار جاۋاپتار جالعىز-جارىم ەمەس.
1960 -جىلى ماعجاننىڭ رەابيليتاتسياسىنان كەيىن ح. ابدۋللين اقىننىڭ ءولىمى تۋرالى سۇراۋ سالىپ كورەدى. سوندا تۇركىستاننىڭ اسكەري وكرۋگى «ماعجان جۇمابايەۆ 1943 -جىلى جۇرەك اۋرۋىنان قايتىس بولدى»، - دەسە، باسقا دەرەكتەر ونى 1938 -جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا اتىلدى دەپ كورسەتەدى.
ال بۇعان بايلانىستى گيتلەرلىك جانە ستاليندىك كونسلاگەرلەر ءدامىن بىردەي تاتقان، كەڭەستىك جازالاۋشى مەكەمەلەردىڭ راي-نيەتتەرىنەن سىرالعى حامزا اقىن: «ادال ادامداردى وتىرىك ايىپتارمەن جازالايتىن مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى ءوز ىسىندە كەيىننەن دە وتىرىكتەن باس تارتپايدى»، - دەيدى.
«حالىق جاۋىنا» كەزىندە جانى اشىماعان قىزمەتكەرلەر كەيىننەن دەرەك ىزدەپ حات جازعان تۋىستارىنا دا اياق استى مەيىرىمى قايدان تۇسە قويسىن، سوندىقتان ولار ءولىپ كەتكەن سورلىلاردىڭ ارحيۆتەرىن ىزدەستىرىپ اۋرە بولماستان، ويىنا نە كەلسە، سونى حاتقا جازىپ جىبەرە سالاتىنىن ايتادى.
مىرسالىق اقساقالدىڭ ايتۋى دا وسى پىكىرلەردى نەگىزدەيدى. اتۋ جازاسىنا ۇكىم شىعارىلعانىمەن، تۇتقىندالعانداردىڭ كوبى اتىلمايتىندىعى، ويتكەنى بيلىككە سىبىر كەن ورىندارىن يگەرۋگە كۇش كەرەك بولعاندىقتان پالەن كۇنى ۇكىم ورىندالدى دەپ ءىس قاعازدارىنا جازسا دا، سىبىر لاگەرلەرىنە جۇمىسقا جىبەرەتىنىن دايەكتەيدى.
قۇپيا لاگەر
كەڭەستىك جازالاۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن كوپتەگەن كونتسلاگەرلەر اشىلعانى انىق. ولاردىڭ ءبىرازىنىڭ اتى، ورنالاسقان مەكەنى ءمالىم بولعانىمەن، كەيبىرەۋلەرى مۇلدەم قۇپيا، جاسىرىن ۇستالعان. ولاردا كىمدەردىڭ قامالعانى، تۇتقىنداردىڭ نەندەي جاعدايدا، قانداي ەڭبەككە جەگىلەتىنى مۇلدە بەيمالىم.
كولىمادا جازاسىن وتەگەن تۇتقىنداردىڭ ءبىرى وزدەرى تۇرعان لاگەردەن 100 شاقىرىمداي قاشىقتا، ادام بارا المايتىن تاۋدىڭ اراسىندا ءبىر ۇلكەن كولوننا بولعانىن ايتادى. وندا تۇتقىنداردى اۋىر ەڭبەكتەرگە جەگىپ، دەنساۋلىققا زياندى جۇمىستارعا سالعان. ولارعا ءومىردىڭ ەسىگى جابىق بولعان. ولارعا اقتىق دەمى تاۋسىلعانشا سوندا ءومىر ءسۇرۋ بۇيىرىلعان. ونىڭ پىكىرىنشە، سوعىس اياقتالعانعا دەيىن ءوزى جازاسىن وتەگەن لاگەردە ەكسپەديتور بولىپ جۇمىس ىستەگەن وراز يسايەۆتى دا كەيىنەن سول قۇپيا لاگەرگە اۋىستىرىپتى.
امەريكادان تابىلعان دەرەك
قازاقتىڭ ماڭدايعا بىتكەن ۇلدارىنىڭ جۇمباق ولىمدەرى الاش ارىستارى مەن كەڭەستىك تۇلعالارمەن عانا شەكتەلمەيدى ەكەن. ول، ءتىپتى، قازاقتىڭ ورەنتاليست عالىمى، جازبا پۋبليتسيستيكانىڭ نەگىزىن قالاۋشى شوقان ءۋاليحانوۆقا دا قاتىستى بولىپ شىقتى. بۇل جونىندە جازۋشى دۋلات يسابەكوۆ ءانۋار ءالىمجانوۆتان ەستىگەن دەرەگىن تارقاتادى.
قالامگەردىڭ اڭگىمەسىنە جۇگىنسەك، ا ق ش-تا ەكى اي بويى ءال-فارابي جايلى ءدارىس وقىعان ءانۋار ءالىمجانوۆ بىردە امەريكا مۇراعاتىنان ءال-فارابي تۋرالى دەرەك ىزدەپ وتىرىپ، 1875 -جىلعى گازەت بەتىنەن شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ قازاسى تۋرالى مالىمەتكە تاپ بولادى.
گازەتتە باسىلعان قازانامادا «جاقىندا ورىس گەوگرافيا قوعامىنىڭ مۇشەسى، ايگىلى ساياحاتشى، ورىس وفيتسەرى شوقان ءۋاليحانوۆ قايتىس بولدى»، - دەپ جازىلىپتى. جازۋشىنى تاڭعالدىرعانى بۇل 1865 -جىلعى شوقاننىڭ قازاسىنان كەيىن باقانداي 10 جىلدان سوڭ جاريالانىپ وتىر. بىرەر جىل كەشىكسە، تۇسىنىستىك تانىتۋعا بولار دەپ، 10 جىلدان سوڭ جاريالانعان قازانامانىڭ استارىنداعى سىرعا ۇڭىلگەن ءانۋار ەلگە ورالعان سوڭ شوقان تۋرالى ىزدەنە باستايدى. ونىڭ كۇدىگىن پاتشا جاندارمەرياسىنىڭ شوقاندى كيىمىمەن جەرلەپ، مولا باسىنا ارنايى قاراۋىل قويعىزعاندىعى دا ۇلعايتادى. ءاسىلى، پاتشالىق قۇپيا تۇردە ونى ەكىنشى مارتە قىتايعا تاپسىرمامەن جىبەرسە كەرەك...
P. S. بايقاساق، رەپرەسسيا جايلى ءبىز بىلە بەرمەيتىن سىرلار ءالى كوپ سياقتى. قالاي دەسەك تە ماعجان، ساكەن، بەيىمبەت سياقتى نار تۇلعالاردىڭ ك گ ب ارحيۆىندە كورسەتىلگەنىندەي اتىلعانىنا كۇمان باسىم. ولار كوبىنە-كوپ ايداۋدا، تۇتقىن لاگەرلەرىندەگى اۋىر ازاپتا، اۋرۋ-اشتىقتان قازا بولعانعا ۇقسايدى. اتۋ جازاسىنا كەسىلگەندەر تىزىمىنە ەنگەن، تۋعان-تۋىس كۇدەر ۇزگەندەر اراسىندا م. يسمايلوۆ، ت. ارىستانبەكوۆ سياقتى كەيىننەن تۋعان جەردىڭ ءدامى ايداپ، ەلگە ورالعان بىرەن-ساران «باقىتتىلارى» دا جوق ەمەس. دەسە دە ءبىزدىڭ پىكىر ءدال وسىلاي بولىپ ەدى دەگەن كەسىمدى پىكىر، شەشىمدى ويدان اۋلاق. بۇل قىسقا ماتەريالدىڭ كوزدەگەنى - ەل اراسىندا ايتىلعان ءارتۇرلى دەرەك-دايەكتەردىڭ باسىن قوسۋ عانا. ءبازبىر قاتىپ-سەمگەن تۇجىرىمداردى ءجىپسىتىپ، وزگەشە ويلاۋعا مۇرىندىق بولا الساق - ءبىزدىڭ مەجەمىز سول.
ۇشقىن ءسايدىراحمان
el.kz