تاتارستاندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «تاۋەلسىزدىك ءداۋىرى» كىتابى تانىستىرىلدى
كىتاپ شاراعا ارنايى شاقىرىلعان عىلىمي، ىسكەرلىك جانە ديپلوماتيالىق ورتانىڭ ايتارلىقتاي قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قازان قالاسىنداعى باس كونسۋلى ەركىن تۇقىموۆ اتاپ وتكەندەي، «تاۋەلسىزدىك ءداۋىرى» كىتابى - دەربەس قازاقستاننىڭ ىرگەسىنىڭ قالانۋىنىڭ، جاس مەملەكەت كەزدەستىرگەن ساتتىلىكتەر مەن ماسەلەلەردىڭ تاريحى.
«كىتاپ وتكەندى جانە بۇگىندى عانا بايانداپ قويماي، بولاشاققا ۇمتىلۋ، قيىندىقتارعا قاراماستان، ءورشىل ماقساتتاردى العا قويىپ، تەك العا جىلجۋدى قالاي ىسكە اسىرۋ كەرەكتىگىن تانىتادى»، - دەدى ول.
رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كازانداعى وكىلدىگىنىڭ باسشىسى راديك ۆاحيتوۆ قازاقستان حالىقارالىق ارەنادا لايىقتى مارتەبەگە قول جەتكىزگەنىن، سونداي-اق قازاقستان مەن رەسەي فەدەراتسياسى اراسىنداعى تاتۋ كورشىلىك قارىم- قاتىناس تۋرالى ايتتى.
«قازاقستانعا رەسەي سەكىلدى جاڭا ساياسي جۇيەنى قۇرۋعا، نارىقتىق ەكونوميكانىڭ تەتىكتەرىن قالىپتاستىرىپ، قۇقىقتىق مەملەكەتتىڭ نەگىزىن قالاۋعا جانە، حالىقارالىق ارەنادا ءوزىنىڭ لايىقتى تانىلۋىنا قول جەتكىزۋگە تۋرا كەلدى. بۇگىندە قازاقستان ت م د كەڭىستىگىندەگى ەڭ دامىعان ەلدەردىڭ بىرىنە اينالدى. مەن، اسىرەسە، ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا تۋرالى قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ باستاماسىن، سونىمەن قاتار ءبىزدىڭ ەلدەرىمىزدىڭ اراسىنداعى جايلى قارىم- قاتىناستىڭ بارىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى، - دەدى ديپلومات.
تاتارستان حالقى دوستىق ءۇيىنىڭ ديرەكتورى، تاتارستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى يرەك ءشارىپوۆ ءوز كەزەگىندە قازاقستاندىق كوشباسشىنىڭ «تاۋەلسىزدىك ءداۋىرى» كىتابى - ءسوزسىز حالىقارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋ بويىنشا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ باعا جەتپەس تاجىريبەسى كەڭىنەن قامتىلعان قىزىقتى تۋىندى ەكەنىن جەتكىزدى.
«رەسەي فەدەراتسياسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى سەكىلدى ءوزىنىڭ كوپ ۇلتىلىعىمەن، اۋقىمدى تەرريتورياسىمەن، جوسپارى ءارتۇرلى ەكونوميكالىق قالپىمەن ەرەكشەلەنەدى. وسى ەكى مەملەكەت كەڭەس وداعىنان كەيىن ءوزىنىڭ الەۋەتىن ساقتاپ قالدى. تاتارستان رۋحاني تۇرعىدا جانە الەمگە دەگەن كوزقاراسى تاراپىنان قازاقتارعا، قازاقستان حالقىنا وتە جاقىن. ولاردى تەك ەكونوميكالىق جانە مادەني بايلانىستار عانا ەمەس، ەكى رەسپۋبليكانىڭ كوشباسشىلارىنىڭ جەكە قارىم- قاتىناسى دا بايلانىستىرادى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆ - مينتەمير مينتەميرا شاريپوۆيچ شايمييەۆتىڭ دوسى. بۇگىنگى تاڭدا رۋستام نۋرگالييەۆيچ ميننيحانوۆتىڭ دا نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىمەن قارىم- قاتىناسى ۇلگىلى»، - دەدى ي. شاريپوۆ.
سونىمەن قاتار، ول «تاۋەلسىزدىك ءداۋىرى» كىتابى ءسوزسىز مىندەتتى تۇردە وقىلۋى ءتيىس ەڭبەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«ءبىز اۋقىمدى تەرريتورياداعى، كوپۇلتتى مەملەكەتتىلىكتىڭ قۇرىلۋىن كورىپ وتىرمىز. وزىندىك دەربەستىككە قۇقىق قالاي جۇزەگە اسىپ، ەگەمەن مەملەكەتتىڭ دامۋىن باقىلاۋدامىز. ۇيرەنەرەلىك تۇسىمىز مول»، - دەدى ول.
ۇلتارالىق ديالوگتى ساقتاۋ مەن قازاقستان حالقى اسسامبلياسىن قۇرۋ بويىنشا بىرەگەي قازاقستاندىق تاجىريبەسىن تاتارستان رەسپۋبليكاسىنداعى قازاقتاردىڭ عىلىمي- مادەني اۆتونومياسىنىڭ ءتوراعاسى ساعيت جاقسىبەكوۆ تە ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
«قازاقستاننىڭ جالپى ساياساتىنداعى كوپ ۇلتتىلىق پەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋمەن بايلانىستى ەلەمەنت تۋرالى ايتسام دەيمىن. بۇل قازاقستاننىڭ ساياسي كوشباسشىلىعىنىڭ بىرەگەي ناتيجەسى. اينالىپ كەلگەندە بيۋروكراتيا كوپۇلتتىلىققا قاتىستى كۇردەلى ماسەلەلەردى ءجيى شەشە بەرمەيدى. بۇگىنگى تاڭدا قحا جۇمىسىنىڭ تاجىريبەسى كوپتەگەن مەملەكەتتەر ءۇشىن پايدالى ءارى تارتىمدى بولىپ وتىر»، - دەدى ول.
ءوز كەزەگىندە قازان (پريۆولجە) فەدەرالدى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ سىرتقى بايلانىستار بويىنشا پرورەكتورى لينار لاتىپوۆ قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن جۇزەگە اسىرىلعان ەۋرازيالىق ينتەگراتسيانىڭ مودەلىن ۇلگى ەتە كەلە، قازاقستاندىق كوشباسشىنىڭ ەڭبەگىن اقىل كىتابى دەپ اتادى.
«قازاقستان وزىندىك ۇلگىسى ارقىلى ەۋرازيالىق مودەل وتە جەمىستى ەكەنىن كورسەتتى. ول ۇلتتىق كولوريت پەن باسقارۋدىڭ امبەباپ مودەلىن تاڭدايدى. «تاۋەلسىزدىك ءداۋىرى» - بۇل اقىلدىڭ كىتابى»، - دەدى ل. لاتىپوۆ.
تاتارستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىم اكادەمياسى تاتار ەنسيكلوپەدياسى مەن ايماقتانۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور يسكاندەر گيليازوۆ قازاقستان مەن سونداعى حالىقتىڭ تاريحقا دەگەن كوزقاراسى ەكەنىن ايتتى.
«وتكەننەن ساباق الۋ ءۇشىن تاريحتى وقۋ كەرەك. نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى شىنىندا دا، تاريحقا وسى كوزقاراسپەن قارايدى. ماعان قازىرگى قازاقستاننىڭ كوپجوسپارلى كوزقاراسى قاتتى ۇنادى. ول كىتاپتى بىرنەشە بولىككە ءبولىپ، نەگىزگى ماسەلەلەردى ەرەكشە اتاپ وتەدى. اتالعان كىتاپتى وقۋ باعدارلاماسىنا ەنگىزۋ تۋرالى قازاقستاندىق ساياساتكەرلەردىڭ پايىمىن تولىعىمەن قولدايمىن»، - دەدى گيليازوۆ.